ભારત-ચીન બોર્ડર પર ફરી એકવાર કાર્યવાહી શરૂ થઈ છે. ભારતે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા એટલે કે LAC પર પોતાના સૈનિકોને તૈનાત કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. સમાચાર છે કે સરકાર LAC પર વધારાના 10 હજાર સૈનિકો તૈનાત કરવા જઈ રહી છે. સરહદ પર 9 હજારથી વધુ સૈનિકો પહેલેથી જ તૈનાત છે. મતલબ કે ભારત-ચીન બોર્ડર પર ભારતીય સૈનિકોની સંખ્યા લગભગ 20 હજાર હશે.
બંને દેશો વચ્ચે વર્ષ 2020 થી સરહદને લઈને વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. સપ્ટેમ્બર 2020 માં, ગલવાન ખીણમાં બંને દેશોના સુરક્ષા દળો વચ્ચે એન્કાઉન્ટરના અહેવાલો પણ આવ્યા હતા. જે બાદ ભારત સરકારે ચીનથી આવતા સામાન પર પ્રતિબંધ લગાવવાનું શરૂ કર્યું. સરકારે પણ ઘણી ચાઈનીઝ એપ્સ પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે.
હવે સરકાર એ ચીજવસ્તુઓનું ઉત્પાદન ભારતમાં કરવા પર ભાર આપી રહી છે જે આપણે ચીનથી આયાત કરીએ છીએ. આ માટે સરકાર દ્વારા ઘણા સેક્ટર PLI સ્કીમ પણ શરૂ કરવામાં આવી છે. તે પછી પણ વર્ષ 2023માં બંને દેશો વચ્ચે 11 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનો વેપાર જોવા મળ્યો હતો. હવે સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે શું ભારત-ચીન સરહદ પર વારંવારની કાર્યવાહીને કારણે આ વેપારમાં કોઈ સંકટ આવશે? ચાલો આ સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ…
જ્યારે ગાલવાન ખીણમાં બંને દેશોના સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી. જે બાદ ચાઈનીઝ સામાન પર પ્રતિબંધ મૂકવાની ઝુંબેશ શરૂ કરવામાં આવી હતી. તે દરમિયાન દિવાળી અને હોળી જેવા તહેવારો પર ચાઈનીઝ વસ્તુઓના બહિષ્કારના અભિયાનને કારણે હજારો કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું. તે પછી દેશના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ ગયા વર્ષે દિવાળીના અવસર પર ઘરવપરાશની વસ્તુઓ ખરીદવાનું અભિયાન શરૂ કર્યું હતું. જેમાં ચાઈનીઝ લાઈટો અને અન્ય સામાનનું વેચાણ નહિવત હતું. મેક ઈન્ડિયા ઉત્પાદનોનો પ્રચાર કરવામાં આવ્યો હતો. સરકારે એક રીતથી અનેક નિશાન પાર પાડી દીધા હતા.
ખાસ વાત એ છે કે બંને દેશો વચ્ચે લગભગ 3 વર્ષથી તણાવનું વાતાવરણ ચાલી રહ્યું છે. તે પછી પણ બંને દેશો વચ્ચેના વેપાર એટલે કે નિકાસ અને આયાતમાં કોઈ ઘટાડો થયો નથી. વર્ષ 2023માં બંને દેશો વચ્ચે 136 અબજ ડોલર એટલે કે 11 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનો વેપાર થશે. જે રેકોર્ડ સ્તર છે. આજે પણ ભારત ચીન પાસેથી આવી અનેક ચીજવસ્તુઓ આયાત કરી રહ્યું છે જે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એવી પણ કેટલીક વસ્તુઓ છે જે અમારી પાસેથી મંગાવવાની રહેશે. જોકે, ભારત ચીનમાંથી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ આઈટમ્સ, કાર અને મોટરસાઈકલના પાર્ટસ, કોમ્પ્યુટરના પાર્ટ્સ, કૂલિંગ સિસ્ટમ, કારની બેટરી, મેમરી કાર્ડ, મોડેમ, રાઉટર્સ જેવી ઘણી પ્રોડક્ટની આયાત કરે છે. ખાસ વાત એ છે કે ચીન સાથે ભારતની વેપાર ખાધ 100 અબજ ડોલર છે. વર્ષ 2023માં ચીનમાં ભારતની નિકાસમાં પણ 7 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો હતો.
ચીન સાથે ભારતનો વેપાર ઓછો નથી. તેનું મહત્વનું કારણ આયાત છે. ભારત ઘણી વસ્તુઓનું ઉત્પાદન કરે છે. પરંતુ તેના ભાગો હજુ પણ ચીનથી આયાત કરવા પડે છે. જેના કારણે બંને વચ્ચે વેપાર પણ વધી રહ્યો છે. જો બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધુ વધશે તો તેની અસર ભારત અને ચીન વચ્ચેના વેપાર પર પડી શકે છે. જે નુકસાન ચીનને થશે તેટલું જ નુકસાન ભારતને પણ સહન કરવું પડશે. કારણ કે ચીનમાંથી માત્ર એ જ માલ ભારતમાં આવી રહ્યો છે, જેની દેશના ઉત્પાદન એકમોને જરૂર છે. આવી સ્થિતિમાં એલએસી પર ભારતીય સૈનિકોની સંખ્યામાં વધારો અને ચીન દ્વારા સરહદો પર બાંધકામ બંને દેશો વચ્ચે 11 લાખ કરોડ રૂપિયાના વેપાર માટે સંકટ પેદા કરી શકે છે.
ચીને આ વર્ષે તેના સંરક્ષણ બજેટમાં વધારો કર્યો છે. આ વખતે ચીને તેના સંરક્ષણ બજેટમાં વધારો કર્યો છે. ચીને તેના સંરક્ષણ બજેટમાં 7 ટકાથી વધુનો વધારો કર્યો છે અને 232 અબજ ડોલર એટલે કે 19 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ આપ્યા છે. જ્યારે ભારતનું સંરક્ષણ બજેટ 6.21 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. મતલબ કે ચીનનું સંરક્ષણ બજેટ ભારતના સંરક્ષણ બજેટ કરતાં 3 ગણું વધુ છે. જેના કારણે ભારત એલએસીને લઈને વધુ સતર્ક બન્યું છે.