અયોધ્યા રામ મંદિર : રામલલ્લાની બનાવાઈ 3 મૂર્તિઓ, પરંતુ સ્થાપિત થશે માત્ર એક જ, જાણો કેવી રીતે એક મૂર્તિની કરાશે પસંદગી?
બેંગલુરુના જી એલ ભટ્ટ, મૈસૂરના અરુણ યોગીરાજ અને રાજસ્થાનના સત્યનારાયણ પાંડે સહિત ત્રણ શિલ્પકારોમાંથી એક પ્રતિમાની પસંદગી કરવામાં આવશે. ત્રણેય શિલ્પકારોને રામ જન્મભૂમિ મંદિરમાં ભગવાન રામની બાળ સ્વરૂપ (5 વર્ષના બાળ સ્વરૂપ)ની મૂર્તિ બનાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. મૂર્તિઓ 90% તૈયાર છે.
રામલલ્લા 22 જાન્યુઆરીએ અયોધ્યાના રામ મંદિરમાં બિરાજમાન થશે. રામલલ્લાની કઇ મૂર્તિ મંદિરમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે, તે આ મહિનાની 29 તારીખે મળનારી બેઠકમાં નક્કી કરવામાં આવશે. માહિતી અનુસાર, બેંગલુરુના જી એલ ભટ્ટ, મૈસૂરના અરુણ યોગીરાજ અને રાજસ્થાનના સત્યનારાયણ પાંડે સહિત ત્રણ શિલ્પકારોમાંથી એક પ્રતિમાની પસંદગી કરવામાં આવશે. ત્રણેય શિલ્પકારોને રામ જન્મભૂમિ મંદિરમાં ભગવાન રામની બાળ સ્વરૂપ (5 વર્ષના બાળ સ્વરૂપ)ની મૂર્તિ બનાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. મૂર્તિઓ 90% તૈયાર છે. માત્ર મૂર્તિઓને અંતિમ રૂપ આપવામાં આવી રહ્યું છે.
મૈસૂરના અરુણ યોગીરાજ શિલ્પીએ પણ રામલલ્લાની મૂર્તિ બનાવી છે. યોગીરાજે છ મહિનામાં પ્રતિમા બનાવી છે, જે 51 ઈંચ ઊંચી છે. આમાં ભગવાન રામ ધનુષ અને બાણ ધારણ કરી રહ્યા છે. અરુણ યોગીરાજે MBAનો અભ્યાસ કર્યો છે. તે નોકરી પણ કરતા હતા. પરંતુ 2008માં તેમણે નોકરી છોડી દીધી અને મૂર્તિઓ બનાવવાનું શરૂ કર્યું. અરુણના પૂર્વજો પણ મૂર્તિઓ બનાવતા હતા. જો આ પ્રતિમાને રામ મંદિર માટે પસંદ કરવામાં આવે તો તે ત્રીજી પ્રતિમા હશે જેનું ઉદ્ઘાટન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કરશે. આ પહેલા પીએમ મોદીએ કેદારનાથમાં સ્થાપિત શ્રી આદિ શંકરાચાર્યની પ્રતિમા અને દિલ્હીમાં સ્થાપિત સુભાષ ચંદ્ર બોઝની પ્રતિમાનું પણ ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
આ પ્રતિમા ક્યારેય ખરાબ થશે નહીં
સત્યનારાયણ પાંડે એ અન્ય કારીગર છે, જેમણે રામલલ્લાની મૂર્તિ બનાવી હતી. 40 વર્ષ જૂના મકરાણા ખડકમાંથી રામલલાની મૂર્તિ બનાવવા અંગે શિલ્પકાર સત્યનારાયણનો દાવો છે કે તેમના દ્વારા બનાવવામાં આવેલી રામલલાની મૂર્તિ ક્યારેય બગડશે નહીં. તેમણે ભગવાન રામના બાળપણની સફેદ છબી બનાવી છે. સત્યનારાયણ પાંડેનો દાવો છે કે તેમણે વિશ્વના 100 શ્રેષ્ઠ પથ્થરોમાંથી એકને પસંદ કરીને ભગવાન રામની મૂર્તિ બનાવી છે. તેની અંદર તે બધી વસ્તુઓ છે જે પથ્થરમાં હોવી જોઈએ. કેલ્શિયમ આયર્ન તે જથ્થામાં જોવા મળે છે, જેમાં વિશ્વ કક્ષાનો પથ્થર હોવો જોઈએ. એવો પણ દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે હવે આ પથ્થર કોઈ પહાડ પર જોવા મળતો નથી.
જાણો સત્યનારાયણ પાંડે વિશે
1986માં સ્થપાયેલ, પાંડેય સ્ટેચ્યુ માર્બલ સ્ટેચ્યુની વિશાળ શ્રેણીના અગ્રણી ઉત્પાદકો, સપ્લાયરો અને નિકાસકારોમાં ઓળખાય છે. પાછલા દાયકાઓમાં, સત્યનારાયણ પાંડે શિલ્પ ઉદ્યોગમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય નામ તરીકે ઉભરી આવ્યા છે. તેમના શિલ્પો સમૃદ્ધ પરંપરાગત કલા અને સમકાલીન સ્વાદનું મિશ્રણ છે અને આ આકર્ષક શ્રેણી મંદિરો, ઘરો, હોટેલો અને અન્ય સંસ્થાઓમાં જોવા મળે છે.
સત્યનારાયણ પાંડેએ દાવો કર્યો છે કે ખાસ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવા માટે કાળજી લેવામાં આવી છે, જેમાં કટીંગ, પોલિશિંગ અને ફેસિંગ માટે અત્યાધુનિક ટેક્નોલોજી આપવામાં આવી છે. અમે ભગવાનની મૂર્તિ, ગણેશજીની મૂર્તિ, રામ દરબારની મૂર્તિ, સરસ્વતીની મૂર્તિ, સાંઈબાબાની મૂર્તિ, શિવ પાર્વતીની મૂર્તિ, વિષ્ણુ લક્ષ્મીની મૂર્તિ, રાધા કૃષ્ણની મૂર્તિ, હનુમાનજીની મૂર્તિ, આરસની જડતી, આરસપહાણની પ્રાણીઓની મૂર્તિઓ, આરસના વાસણો વગેરે અર્પણ કરીએ છીએ.
હાથમાં ધનુષ હશે
રામલલ્લાની મૂર્તિ પણ બેંગ્લોરના પ્રખ્યાત શિલ્પકાર જીએલ ભટ્ટ દ્વારા બનાવવામાં આવી રહી છે. સૂત્રો પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, તેમના દ્વારા સ્થાનકમાં બનાવવામાં આવી રહેલી પ્રતિમા એટલે કે સ્થાયી મુદ્રામાં લગભગ ચાર ફૂટ ઉંચી છે. જો આ મૂર્તિને કમળના પાદરમાં મૂકવામાં આવે તો રામલલ્લાની ઊંચાઈ આઠ ફૂટ થશે. આ પ્રતિમા કર્ણાટકમાં તુંગભદ્રા નદીના કિનારે પહાડીઓમાંથી લાવવામાં આવેલા પથ્થરોમાંથી બનાવવામાં આવી રહી છે. આ શાસ્ત્રોમાં વર્ણવેલ શ્રી રામના શ્યામ અથવા કૃષ્ણ રંગને અનુરૂપ છે. 16મી જાન્યુઆરીથી પ્રાણ-પ્રતિષ્ઠા વિધિનો પ્રારંભ થશે.
શિલ્પકારની પ્રતિષ્ઠા અને પૃષ્ઠભૂમિ એ બે બાબતો છે જેના આધારે કોઈપણ શિલ્પકારને પ્રતિમા બનાવવાનો ઓર્ડર આપવામાં આવે છે. ટીવી 9ને મળેલી માહિતી અનુસાર, પ્રતિમાની પસંદગી માટે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. આ સમિતિમાં સામેલ લોકો જ મૂર્તિની પસંદગી કરશે. સમિતિના લોકોના નિર્ણયને અંતિમ નિર્ણય માનવામાં આવશે અને ત્યારપછી રામલલ્લાની એ જ મૂર્તિ મંદિરમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. આ ત્રણ પ્રતિમાઓમાંથી જે પણ શિલ્પકારની પ્રતિમા પાંચ વર્ષના બાળકની કોમળતા દર્શાવે છે, તે પ્રતિમા મંદિરમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે.
મળતી માહિતી મુજબ, પ્રતિમાની પસંદગી તેની સુંદરતા, આકર્ષણ, દ્રશ્ય અને પ્રભાવને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવશે. આ સાથે મૂર્તિની રચનાની રચનાત્મકતા અને વિશિષ્ટતાનું પણ ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવશે.
શ્રેષ્ઠ મૂર્તિ નક્કી કરવા માટેના પરિમાણો શું છે?
રામ જન્મભૂમિ મંદિર ટ્રસ્ટના સભ્યએ જણાવ્યું હતું કે “શ્રેષ્ઠ” શિલ્પ નક્કી કરવું એ વ્યક્તિલક્ષી પ્રક્રિયા છે અને તે વ્યક્તિગત પસંદગીઓ, કલાત્મક માપદંડો અને શિલ્પનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે તે સંદર્ભ પર આધાર રાખે છે. અહીં, પ્રતિમાના મૂલ્યાંકન માટે લોકોના પસંદગીના જૂથનો અભિપ્રાય લેવામાં આવશે નહીં.
અદ્ભુત કૌશલ્ય અને હસ્તકલાનો કમાલ
શિલ્પની પાછળની કલાત્મક વિભાવના કે વિચારની ઊંડાઈને પણ શિલ્પ પસંદગી પ્રક્રિયાનો અભિન્ન અંગ ગણવામાં આવે છે. આ દ્વારા કલાકાર પોતાનો ઇચ્છિત સંદેશ કે વિષય કેટલી સારી રીતે પહોંચાડે છે? આ ટેકનિકલ કૌશલ્ય પ્રતિમામાં કેટલું પ્રતિબિંબિત થાય છે તે જોવું પણ જરૂરી છે. રામલલ્લાની મૂર્તિમાં કયા પથ્થરનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે અને તે કેટલા દિવસ સુધી બગડે નહીં તે પણ મૂર્તિની પસંદગીનો મુખ્ય આધાર હશે. વર્તમાન વાતાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને મૂર્તિ તૈયાર કરવામાં આવે તે ખૂબ જ જરૂરી છે.
આ પણ વાંચો: ગુજરાતના અનુભાઈ સોમપુરાની આજીવન તપસ્યા સફળ, રામ મંદિર નિર્માણના પ્રથમ પથ્થરની કોતરણીના સાક્ષી બન્યા
