हिन्दी English ಕನ್ನಡ తెలుగు मराठी বাংলা ਪੰਜਾਬੀ தமிழ் অসমীয়া മലയാളം मनी9 Trends9
Sign In

By signing in or creating an account, you agree with Associated Broadcasting Company's Terms & Conditions and Privacy Policy.

Subscribe Whatsapp Channel
તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી ચૂંટણી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

Uniform Civil Code: શું છે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ? ગુજરાતમાં શું થશે તેની અસર? જાણો સંપૂર્ણ વિગત

ઉત્તરાખંડ પછી હવે ગુજરાત પણ રાજ્યમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવા માંગે છે અને માર્ગદર્શિકાનો મુસદ્દો તૈયાર કરવા માટે એક સમિતિની રચનાની જાહેરાત મુખ્યમંત્રી દ્વારા કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. ત્યારે અમે તમને જણાવીશું કે આખરે આ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ એટલે કે સમાન નાગરિક સંહિતા શું છે.

| Updated on: Feb 04, 2025 | 11:23 AM
સોમવારે પુષ્કર સિંહ ધામીની સરકારે ઉત્તરાખંડમાં સમાન નાગરિક સંહિતા (UCC) લાગુ કરી હતી. જ્યારે મધ્યપ્રદેશ સરકાર છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી આ મુદ્દે નરમ વલણ અપનાવી રહી છે. ઉત્તરાખંડ બીજેપીના મુખ્ય એજન્ડાઓમાંથી એકને લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. હવે UCC ગુજરાતમાં લાગુ પાડવાની વાત ચાલી રહી છે.

સોમવારે પુષ્કર સિંહ ધામીની સરકારે ઉત્તરાખંડમાં સમાન નાગરિક સંહિતા (UCC) લાગુ કરી હતી. જ્યારે મધ્યપ્રદેશ સરકાર છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી આ મુદ્દે નરમ વલણ અપનાવી રહી છે. ઉત્તરાખંડ બીજેપીના મુખ્ય એજન્ડાઓમાંથી એકને લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. હવે UCC ગુજરાતમાં લાગુ પાડવાની વાત ચાલી રહી છે.

1 / 8
સમાન નાગરિક સંહિતા સમગ્ર દેશ માટે એક કાયદો સુનિશ્ચિત કરશે, જે તમામ ધાર્મિક અને આદિવાસી સમુદાયોને તેમની વ્યક્તિગત બાબતો જેમ કે મિલકત, લગ્ન, વારસો અને દત્તક વગેરેમાં લાગુ પડશે. આનો અર્થ એ થયો કે ધર્મ પર આધારિત હાલના અંગત કાયદાઓ, જેમ કે હિંદુ મેરેજ એક્ટ (1955), હિંદુ ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ (1956) અને મુસ્લિમ પર્સનલ લો એપ્લિકેશન એક્ટ (1937) લાગુ રહેશે નહીં.

સમાન નાગરિક સંહિતા સમગ્ર દેશ માટે એક કાયદો સુનિશ્ચિત કરશે, જે તમામ ધાર્મિક અને આદિવાસી સમુદાયોને તેમની વ્યક્તિગત બાબતો જેમ કે મિલકત, લગ્ન, વારસો અને દત્તક વગેરેમાં લાગુ પડશે. આનો અર્થ એ થયો કે ધર્મ પર આધારિત હાલના અંગત કાયદાઓ, જેમ કે હિંદુ મેરેજ એક્ટ (1955), હિંદુ ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ (1956) અને મુસ્લિમ પર્સનલ લો એપ્લિકેશન એક્ટ (1937) લાગુ રહેશે નહીં.

2 / 8
ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ 44 મુજબ, ભારતના સમગ્ર પ્રદેશમાં નાગરિકોને એક સમાન નાગરિક સંહિતા સુરક્ષિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે. એટલે કે, બંધારણ સરકારને નિર્દેશ કરી રહ્યું છે કે તે તમામ સમુદાયોને એવી બાબતો પર એકસાથે લાવવા જે હાલમાં તેમના સંબંધિત અંગત કાયદાઓ દ્વારા સંચાલિત છે. ઉદાહરણ તરીકે, કલમ 47 રાજ્યને નશાકારક પીણાં અને આરોગ્ય માટે હાનિકારક દવાઓના વપરાશ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો નિર્દેશ આપે છે. જોકે, દેશના મોટાભાગના રાજ્યોમાં દારૂ વેચાય છે.

ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ 44 મુજબ, ભારતના સમગ્ર પ્રદેશમાં નાગરિકોને એક સમાન નાગરિક સંહિતા સુરક્ષિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે. એટલે કે, બંધારણ સરકારને નિર્દેશ કરી રહ્યું છે કે તે તમામ સમુદાયોને એવી બાબતો પર એકસાથે લાવવા જે હાલમાં તેમના સંબંધિત અંગત કાયદાઓ દ્વારા સંચાલિત છે. ઉદાહરણ તરીકે, કલમ 47 રાજ્યને નશાકારક પીણાં અને આરોગ્ય માટે હાનિકારક દવાઓના વપરાશ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો નિર્દેશ આપે છે. જોકે, દેશના મોટાભાગના રાજ્યોમાં દારૂ વેચાય છે.

3 / 8
કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસા અને સંપત્તિના અધિકારો જેવા મુદ્દાઓ બંધારણની સમવર્તી સૂચિ હેઠળ આવે છે, જે 52 વિષયોની સૂચિ છે જેના પર કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને કાયદો બનાવી શકે છે, રાજ્ય સરકારો પાસે આવું કરવાની સત્તા છે. જો કે, કલમ 44 કહે છે કે UCC 'ભારતના સમગ્ર પ્રદેશમાં નાગરિકોને' લાગુ પડશે, જે દર્શાવે છે કે વ્યક્તિગત રાજ્યો પાસે તે સત્તા નથી. યુસીસીમાં લાવવા માટે રાજ્યોને સત્તા આપવાથી કેટલાક વ્યવહારુ મુદ્દાઓ પણ ઊભા થઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ગુજરાતમાં UCC હોય અને તે રાજ્યમાં લગ્ન કરનાર બે લોકો રાજસ્થાનમાં જાય તો શું? તેઓ કયા કાયદાનું પાલન કરશે?

કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસા અને સંપત્તિના અધિકારો જેવા મુદ્દાઓ બંધારણની સમવર્તી સૂચિ હેઠળ આવે છે, જે 52 વિષયોની સૂચિ છે જેના પર કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને કાયદો બનાવી શકે છે, રાજ્ય સરકારો પાસે આવું કરવાની સત્તા છે. જો કે, કલમ 44 કહે છે કે UCC 'ભારતના સમગ્ર પ્રદેશમાં નાગરિકોને' લાગુ પડશે, જે દર્શાવે છે કે વ્યક્તિગત રાજ્યો પાસે તે સત્તા નથી. યુસીસીમાં લાવવા માટે રાજ્યોને સત્તા આપવાથી કેટલાક વ્યવહારુ મુદ્દાઓ પણ ઊભા થઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ગુજરાતમાં UCC હોય અને તે રાજ્યમાં લગ્ન કરનાર બે લોકો રાજસ્થાનમાં જાય તો શું? તેઓ કયા કાયદાનું પાલન કરશે?

4 / 8
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડનો ઉદ્ભવ વસાહતી ભારતમાં થયો હતો, જ્યારે બ્રિટિશ સરકારે 1835માં તેનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો, જેમાં ગુનાઓ, પુરાવાઓ અને કરારો સંબંધિત ભારતીય કાયદાના સંહિતાકરણમાં એકરૂપતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. હિંદુઓ અને મુસ્લિમોના અંગત કાયદાઓને આવા સંહિતાની બહાર રાખવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવી હતી.

યુનિફોર્મ સિવિલ કોડનો ઉદ્ભવ વસાહતી ભારતમાં થયો હતો, જ્યારે બ્રિટિશ સરકારે 1835માં તેનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો, જેમાં ગુનાઓ, પુરાવાઓ અને કરારો સંબંધિત ભારતીય કાયદાના સંહિતાકરણમાં એકરૂપતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. હિંદુઓ અને મુસ્લિમોના અંગત કાયદાઓને આવા સંહિતાની બહાર રાખવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવી હતી.

5 / 8
અંગત મુદ્દાઓ સાથે સંકળાયેલા કાયદામાં વધારાના પ્રતિભાવરૂપે બ્રિટિશ સરકારે 1941માં હિંદુ કાયદાને સંહિતા બનાવવા માટે BN રાવ સમિતિની નિમણૂક કરી. આ સમિતિનું કામ હિંદુ કાયદાઓની આવશ્યકતાના પ્રશ્નની તપાસ કરવાનું હતું. સમિતિએ શાસ્ત્રો અનુસાર એક હિંદુ કાયદાની ભલામણ કરી, જે મહિલાઓને સમાન અધિકાર આપશે.

અંગત મુદ્દાઓ સાથે સંકળાયેલા કાયદામાં વધારાના પ્રતિભાવરૂપે બ્રિટિશ સરકારે 1941માં હિંદુ કાયદાને સંહિતા બનાવવા માટે BN રાવ સમિતિની નિમણૂક કરી. આ સમિતિનું કામ હિંદુ કાયદાઓની આવશ્યકતાના પ્રશ્નની તપાસ કરવાનું હતું. સમિતિએ શાસ્ત્રો અનુસાર એક હિંદુ કાયદાની ભલામણ કરી, જે મહિલાઓને સમાન અધિકાર આપશે.

6 / 8
સમિતિએ 1937ના કાયદાની સમીક્ષા કરી અને હિંદુઓ માટે લગ્ન અને ઉત્તરાધિકારના નાગરિક સંહિતાની માંગણી કરી. રાવ સમિતિના અહેવાલનો ડ્રાફ્ટ બીઆર આંબેડકરની આગેવાની હેઠળની પસંદગી સમિતિને સુપરત કરવામાં આવ્યો હતો. હિંદુ કોડ બિલ 1952 માં ફરીથી રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ બિલને 1956માં હિંદુ ઉત્તરાધિકાર ધારા તરીકે અપનાવવામાં આવ્યું હતું.

સમિતિએ 1937ના કાયદાની સમીક્ષા કરી અને હિંદુઓ માટે લગ્ન અને ઉત્તરાધિકારના નાગરિક સંહિતાની માંગણી કરી. રાવ સમિતિના અહેવાલનો ડ્રાફ્ટ બીઆર આંબેડકરની આગેવાની હેઠળની પસંદગી સમિતિને સુપરત કરવામાં આવ્યો હતો. હિંદુ કોડ બિલ 1952 માં ફરીથી રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ બિલને 1956માં હિંદુ ઉત્તરાધિકાર ધારા તરીકે અપનાવવામાં આવ્યું હતું.

7 / 8
Uniform Civil Code: શું છે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ? ગુજરાતમાં શું થશે તેની અસર? જાણો સંપૂર્ણ વિગત

8 / 8

જનરલ નોલેજમાં ઇતિહાસ, ભૂગોળ, વિજ્ઞાન, સાહિત્ય, વર્તમાન બાબતો સહિતના વિષયોનો સમાવેશ થાય છે. જનરલ નોલેજની સારી સમજ હોવી જરૂરી છે, કારણ કે તે તમને વિશ્વની ઘટનાઓથી અપડેટ રાખે છે. અહીંયા દરરોજ અવનવી બાબતોની સ્ટોરી તમને જાણવા મળશે. તમારૂ નોલેજ વધારવા માટે જનરલ નોલેજના ટોપિકને ફોલો કરતા રહો. 

જનરલ નોલેજ
Follow Us:
Web Stories View more
આજનું રાશિફળ તારીખ : 14-03-2025
આજનું રાશિફળ તારીખ : 14-03-2025
Mobile Rules : કયા સમયે મોબાઈલને ન અડવો જોઈએ? પ્રેમાનંદ મહારાજે જણાવ્યું
Mobile Rules : કયા સમયે મોબાઈલને ન અડવો જોઈએ? પ્રેમાનંદ મહારાજે જણાવ્યું
Jioનો સ્પેશ્યિલ પ્લાન, માત્ર 100 રૂપિયામાં 3 મહિના TV પર ચાલશે JioHotstar
Jioનો સ્પેશ્યિલ પ્લાન, માત્ર 100 રૂપિયામાં 3 મહિના TV પર ચાલશે JioHotstar
Holi Ash Remedies: હોલિકા દહનની રાખ સાથે કરો આ એક કામ, રાહુ-કેતુના સંકટ ટળી જશે
Holi Ash Remedies: હોલિકા દહનની રાખ સાથે કરો આ એક કામ, રાહુ-કેતુના સંકટ ટળી જશે
ખિસકોલીનું રોજ તમારા ઘરે આવવું કઈ વાતનો સંકેત આપે છે? જાણો અહીં
ખિસકોલીનું રોજ તમારા ઘરે આવવું કઈ વાતનો સંકેત આપે છે? જાણો અહીં
IPLની એક મેચની કિંમત 119 કરોડ રૂપિયા
IPLની એક મેચની કિંમત 119 કરોડ રૂપિયા
g clip-path="url(#clip0_868_265)">