Budget 2023 : કરિયરથી લઈને બાળકોના શિક્ષણ સુધી, નાણામંત્રી પાસેથી છે આ 6 મહત્વની અપેક્ષાઓ

Budget 2023 Income Tax : કરદાતાઓ, ખાસ કરીને વ્યક્તિઓ/પગારદાર વર્ગને આવકવેરાના મોરચે બજેટ 2023માં થોડી ખુશી મળવાની અપેક્ષા છે. કારણ કે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરીએ તેમનું છેલ્લું પૂર્ણ બજેટ રજૂ કરવા જઈ રહ્યા છે, જેના કારણે નોકરી વ્યવસાયથી લઈને બાળકોના શિક્ષણ સુધીની લોકોની ઘણી અપેક્ષાઓ જોડાયેલી છે. 2024 એ સામાન્ય ચૂંટણીઓ (લોકસભા ચૂંટણી 2024)નું વર્ષ છે, આવી સ્થિતિમાં આગામી કેન્દ્રીય બજેટથી આ વર્ગની અપેક્ષાઓ થોડી વધી છે. આ બજેટમાં, એવી શક્યતા છે કે સરકાર એવું બજેટ રજૂ કરવા ઉત્સુક હશે કે જે દેશના આર્થિક વિકાસને વેગ આપશે તેમજ કરદાતાઓની અપેક્ષાઓ પર ખરી ઉતરશે, ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે તમામ દેશો વૈશ્વિક મહામારીમાંથી બહાર આવી રહ્યા છે.

આ પણ વાંચો :Union Budget 2023 : બજેટ શું છે? તેને સમજવામાં આ અહેવાલ મદદરૂપ સાબિત થશે

બજેટની રજૂઆત

ગયા બજેટમાં, નવી આવકવેરા વ્યવસ્થાની રજૂઆત અને પ્રમાણભૂત કપાત વધારવાના સંદર્ભમાં મોદી સરકાર દ્વારા પગારદાર વર્ગ માટે કેટલાક ફેરફારો કરવામાં આવ્યા હતા. આમ છતાં પગારદાર આવકવેરાદાતાઓને મુક્તિનો લાભ મળી શક્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં, સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા આવી રહેલા મોદી સરકાર-2.0ના છેલ્લા બજેટથી તેમની આશાઓ વધે તે સ્વાભાવિક છે.

બજેટ 2023 થી આ 6 મહત્વપૂર્ણ અપેક્ષાઓ છે

નોકરિયાતો સહિત સામાન્ય માણસની પ્રથમ ઈચ્છા એ છે કે સરકાર આગામી બજેટમાં જૂના અને નવા બંને કર વ્યવસ્થા હેઠળ આવકવેરાની વાર્ષિક મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા વર્તમાન રૂ. 2.5 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરે. નાણાકીય વર્ષ 2014-15 થી 60 વર્ષથી ઓછી વયના વ્યક્તિગત કરદાતાઓ માટે જૂના અને નવા બંને કર વ્યવસ્થા હેઠળ વર્તમાન આવકવેરા વાર્ષિક મુક્તિ મર્યાદા રૂ. 2.5 લાખમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી.

જીવન જરૂરી ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં વધારો, મોંઘવારી, ટેક્સ રિટર્ન ફાઈલ કરનારા કરદાતાઓની સંખ્યા, સરકાર દ્વારા કરવેરાથી થતી આવક વગેરે જેવા અનેક પરિબળોને ધ્યાનમાં રાખીને મોદી સરકાર આ મર્યાદા પર ફરીથી વિચાર કરી શકે છે.મ

80C હેઠળ કપાતની મર્યાદા

નાણાકીય વર્ષ 2014-15 થી, આવકવેરા અધિનિયમ 1961ની કલમ 80C હેઠળ કપાતની મર્યાદા રૂ. 1.5 લાખ રાખવામાં આવી છે. કલમ 80C હેઠળની મોટાભાગની કપાત કરદાતાઓને લાંબા ગાળાની બચત જેમ કે પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF), નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) અને ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટમાં રોકાણ કરવા પ્રોત્સાહિત કરે છે, જે દેશમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ માટે લાંબા ગાળાનું ભંડોળ પૂરું પાડે છે. નો સ્ત્રોત આ ઉપરાંત, કરદાતા હોમ લોનની ચુકવણી, આશ્રિતો માટે વીમા કવચ અને બાળકોના શિક્ષણ પર પણ નોંધપાત્ર રકમ ખર્ચે છે. આવી સ્થિતિમાં કપાતની મર્યાદા રૂ.1.5 લાખથી વધારીને રૂ.3 લાખ કરવામાં આવે તેવી લોક ઈચ્છા છે.

મેડિક્લેમ કપાત મર્યાદા

સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન સ્કીમ રજૂ કરીને નાણાકીય વર્ષ 2018-19થી કરમુક્ત મેડિકલ રિઈમ્બર્સમેન્ટ અને મુસાફરી ભથ્થામાંથી મુક્તિ પાછી ખેંચી લેવામાં આવી હતી. એ અલગ વાત છે કે ત્યારથી કપાતની રકમ યથાવત છે, પરંતુ તબીબી ખર્ચ અને ઈંધણના ખર્ચમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આમ, સરકાર આ હેડમાં સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનને વર્તમાન મર્યાદા રૂ. 50,000થી વધારીને રૂ. 1 લાખ કરીને ઉદાર દિલ બતાવી શકે છે. આ ઉપરાંત, નવા વૈકલ્પિક કર વ્યવસ્થા હેઠળ કરવેરાનો વિકલ્પ પસંદ કરનારા કરદાતાઓને માનક કપાતનો લાભ આપવાનું પણ મૂલ્યાંકન કરી શકાય છે, કારણ કે આ ખર્ચ કોઈપણ પગારદાર કરદાતા માટે જરૂરી છે.

વીમા પ્રીમિયમની કપાત મર્યાદા

હાલમાં, સ્વાસ્થ્ય વીમા પ્રીમિયમની કપાત મર્યાદા રૂ. 25,000 છે. , જેમાં સ્વયં, પત્ની અને આશ્રિત બાળકો માટે નિવારક તપાસનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, માતાપિતા માટે 50,000 રૂપિયાની મર્યાદા છે, જેમાંથી ઓછામાં ઓછું એક વરિષ્ઠ નાગરિક હોવું આવશ્યક છે. વર્ષોથી હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાના ખર્ચ અને તબીબી ખર્ચમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે તે ધ્યાનમાં લેતા, આ મર્યાદા અનુક્રમે રૂ.50,000 અને રૂ.1 લાખ સુધી વધારી શકાય છે.

બાળ શિક્ષણ ભથ્થા

બાળ શિક્ષણ ભથ્થા હેઠળ, હાલમાં મહત્તમ બે બાળકોના શિક્ષણ અને છાત્રાલયના ખર્ચ માટે દર મહિને માત્ર રૂ. 100 અને રૂ. 300ની મુક્તિ ઉપલબ્ધ છે. આ મુક્તિની મર્યાદાઓ લગભગ બે દાયકા પહેલા નક્કી કરવામાં આવી હતી, તેથી તાજેતરના સમયમાં શિક્ષણના ખર્ચમાં થયેલા વધારાને ધ્યાનમાં રાખીને, આ મુક્તિ મર્યાદાઓને બાળક દીઠ અનુક્રમે લઘુત્તમ રૂ. 1,000 અને રૂ. 3,000 પ્રતિ માસ સુધી વધારી શકાય છે.

હોમ લોન પર વ્યાજની કપાત

હોમ લોન પર વ્યાજની કપાત હાલમાં 2 લાખ રૂપિયા છે. વ્યાજ દરો વધવાથી અને હાઉસિંગ વ્યાજ માટે ઉપલબ્ધ કપાત રૂ. 2 લાખની મર્યાદામાં હોવાથી, હોમ લોન લેનારાઓ બિન-કર કપાતપાત્ર વ્યાજના સંદર્ભમાં પડકારનો સામનો કરી રહ્યા છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, આ કપાત વર્તમાન 2 લાખ રૂપિયાની મર્યાદાથી વધારીને 5 લાખ રૂપિયા કરી શકાય છે. ઉપરાંત, નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ, સ્વ-કબજાવાળી મિલકત પર હોમ લોન પર વ્યાજ મુક્તિની મંજૂરી નથી. મકાન ખરીદવું એ લાંબા ગાળાનો નાણાકીય સોદો છે તે જોતાં, નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ આ કપાત પગારદાર વર્ગ સુધી લંબાવી શકાય છે તે મૂલ્યાંકન કરી શકાય છે.

એક તરફ ઉપરોક્ત તમામ દરખાસ્તો સામાન્ય માણસ અથવા પગારદાર કરદાતાઓના દૃષ્ટિકોણથી આકર્ષક હોઈ શકે છે, તો બીજી તરફ પ્રત્યક્ષ કર સંગ્રહ પર તેની અસરનો કાળજીપૂર્વક અભ્યાસ અને મૂલ્યાંકન કરવાની જરૂર પડશે. આ પછી જ મોદી સરકાર તેનો અમલ કરી શકશે.