મહારાષ્ટ્રમાં મુખ્યમંત્રીના પદ પર કોણ બીરાજશે, તેનું કોકડુ હજુ પણ ગુંજવાયેલુ છે. એક તરફ ભાજપ બહુમતી મળ્યા બાદ પોતાના જ નેતાને CM બનાવવા માગે છે. બીજી તરફ એકનાથ શિંદેને ભાજપ તરફથી બે મોટી ઓફર આપવામાં આવી છે. જે એકનાથ માટે સ્વીકારવી કે નહીં તે સરળ બની રહ્યુ નથી.
ભાજપની શાનદાર જીતથી રાજકીય દૃષ્ટિકોણ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગયો છે. અઢી વર્ષ સુધી મહારાષ્ટ્રમાં સત્તાની કમાન શિંદેને સોંપનાર ભાજપ હવે તેમને પોતાના મુખ્યમંત્રી બનાવવાની કોશિશ કરી રહી છે અને અજિત પવાર દેવેન્દ્ર ફડણવીસના નામ પર સહમત થવાને કારણે એકનાથ શિંદે મૂંઝવણમાં ફસાઈ ગયા છે.
મહારાષ્ટ્રમાં મહાયુતિને મામૂલી બહુમતી મળ્યા બાદ જ એકનાથ શિંદેની સીએમ સીટ કન્ફર્મ થઈ ગઈ હતી, પરંતુ બીજેપીના સારા પ્રદર્શનને કારણે દૃશ્ય બદલાઈ ગયું છે. બીજેપી તેના સીએમ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે અને જો સૂત્રોનું માનીએ તો પાર્ટી નેતૃત્વએ એકનાથ શિંદેને પણ કહ્યું છે કે તે દેવેન્દ્ર ફડણવીસને સીએમ બનાવવા જઈ રહી છે. આ સાથે જ શિંદેને ભાજપ દ્વારા મહારાષ્ટ્રમાં કેન્દ્રીય મંત્રી અથવા ડેપ્યુટી સીએમ પદની ઓફર કરવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે શું શિંદે ભાજપની ઓફર સ્વીકારશે?
મહારાષ્ટ્રમાં ભારે જનાદેશ મળ્યા બાદ પણ મહાયુતિમાં દ્વિધા યથાવત છે. અજિત પવારની પાર્ટી એનસીપીએ દેવેન્દ્ર ફડણવીસને મુખ્યમંત્રી બનાવવા માટે સમર્થનનો પત્ર આપ્યા બાદ મહારાષ્ટ્રનું રાજકારણ બદલાઈ ગયું છે. એટલું જ નહીં, કેન્દ્રીય મંત્રી રામદાસ આઠવલેએ કહ્યું કે મને લાગે છે કે એકનાથ શિંદેએ બે ડગલાં પાછળ હટી જવું જોઈએ, જેમ કે દેવેન્દ્ર ફડણવીસ 2022માં ચાર પગલાં પાછળ હટી ગયા હતા અને તેમણે તેમના નેતૃત્વમાં ડેપ્યુટી સીએમ બનવાનું સ્વીકાર્યું હતું. એ જ રીતે શિંદેએ ડેપ્યુટી સીએમ બનવું જોઈએ નહીં તો તેમણે કેન્દ્રમાં આવીને મંત્રી બનવું જોઈએ.
રામદાસ આઠવલેએ એકનાથ શિંદેને સ્પષ્ટ શબ્દોમાં રાજકીય સંદેશ આપ્યો છે. અજિત પવારે દેવેન્દ્ર ફડણવીસનું નામ આગળ કરીને પોતાની રાજકીય ચાલ કરી છે. આવી સ્થિતિમાં, એકનાથ શિંદે ભલે ઉદ્ધવ ઠાકરે સાથે શિવસેનાની અસલી-નકલી લડાઈ જીતી ગયા હોય, હવે તેમના 38 ધારાસભ્યોથી વધીને 56 ધારાસભ્યો થઈ ગયા છે, પરંતુ તેઓ સત્તાના રાજકીય ચક્રવ્યૂહમાં ફસાઈ ગયા છે. આઠવલેએ જાહેરમાં કહ્યું છે કે બીજેપીની ઓફર બાદ શિંદે નારાજ છે અને સીએમ પદ ન મળવાથી નારાજ છે.
ભાજપે સીએમ પદ નક્કી કરી લીધું છે અને જો દેવેન્દ્ર ફડણવીસને મહારાષ્ટ્રમાં સત્તાની કમાન મળશે તો એકનાથ શિંદેની ભૂમિકા શું હશે? આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે શું શિંદે ડેપ્યુટી સીએમ પદની ઓફર સ્વીકારશે, કેન્દ્રમાં મંત્રી બનશે કે અન્ય કોઈ નિર્ણય લેશે. જો કે, શિંદે જૂથમાં એક મોટો વર્ગ છે જે એ હકીકતની તરફેણમાં છે કે ભાજપ એક મોટી પાર્ટી છે અને છેલ્લી વખત પણ મોટા ભાઈની ભૂમિકામાં હોવા છતાં, તે નાના ભાઈની ભૂમિકામાં હતી. આ વખતે તે સંપૂર્ણપણે સત્તાની નજીક છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, એકસાથે ખસેડવું વધુ સારું છે.
વર્ષ 2022માં એકનાથ શિંદે શિવસેનાના 38 ધારાસભ્યોને પોતાની સાથે લાવ્યા હતા, જ્યારે ભાજપે તેમને ઉદ્ધવ ઠાકરે સાથે 2019ના રાજકીય સ્કોરને સેટ કરવા તે સમયે મુખ્યમંત્રી પદ સોંપ્યું હતું. શિંદે 28 જૂન 2022 થી 26 નવેમ્બર 2024 સુધી મુખ્યમંત્રી હતા. હવે મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીના પરિણામોની જાહેરાત બાદ રાજકીય માહોલ બદલાઈ ગયો છે. ભાજપે સૌથી વધુ બેઠકો જીતી છે અને 132 બેઠકો મેળવી છે, જ્યારે એકનાથ શિંદેની શિવસેનાને 57 બેઠકો અને અજિત પવારની NCPને 41 બેઠકો મળી છે. આ કારણે બીજેપી શિંદેને બદલીને સીએમ બનાવવા માંગે છે, જેના માટે દેવેન્દ્ર ફડણવીસના નામની ચર્ચા થઈ રહી છે.
મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપે એક સીએમ અને બે ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાની ફોર્મ્યુલા બનાવી છે. જો ભાજપ પોતાનો સીએમ બનાવે છે, તો તે શિંદે અને અજિત પવારની પાર્ટીને ડેપ્યુટી સીએમ પદ ઓફર કરી શકે છે. એનસીપીના અજિત પવાર ડેપ્યુટી સીએમ બનશે તે નિશ્ચિત છે, પરંતુ સવાલ શિવસેનાનો છે. શિવસેનામાં, એકનાથ શિંદે ડેપ્યુટી સીએમ પદ સ્વીકારશે અથવા તેમની પાર્ટીના કોઈ અન્ય નેતાની નિમણૂક કરશે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો શિંદે સીએમ નહીં બને તો તેઓ ડેપ્યુટી સીએમનું પદ પણ સ્વીકારશે નહીં.