Chandrayaan Mission: આગામી કેટલાક કલાક ખુબ જ મહત્વના, બે ભાગમાં વહેંચાઈને ચંદ્ર સુધીની મુસાફરી પુરી કરશે ‘ચંદ્રયાન 3’
લેન્ડર વિક્રમથી અલગ થયા પછી ચંદ્રયાન-3ની લેન્ડિંગ સાઈટને પ્રોપલ્શન મોડ્યુલથી અલગ કરવામાં આવશે. આ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે ચંદ્રયાન-3ને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતારવામાં આવશે, જ્યાં મોટા ખાડાઓ અને ખડકો છે, તેથી ફ્લેટ લેન્ડિંગ સાઈટ શોધવી એ ચંદ્રયાન-3 માટે એક મોટો પડકાર છે.
Chandrayaan 3: ચંદ્રયાન-3 હવે ચંદ્રથી થોડાક કિલોમીટર દૂર છે, હવે તે એવા તબક્કે છે જ્યાંથી ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરીને નવો ઈતિહાસ લખવા માટે તૈયાર થઈ રહ્યું છે. ચંદ્રની ગોળાકાર ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચ્યા બાદ હવે ચંદ્રયાન-3ને (Chandrayaan Mission) બે અલગ-અલગ ભાગમાં વહેંચવામાં આવશે. 17 ઓગસ્ટે પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ વિક્રમ લેન્ડરથી અલગ થઈ જશે. બંને અલગ-અલગ આગળની યાત્રા નક્કી કરશે.
ઈસરોએ બુધવારે સવારે ચંદ્રયાન-3ને ચંદ્રની છેલ્લી ભ્રમણકક્ષામાં ઈન્જેક્ટ કર્યું. હવે ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની ગોળાકાર ભ્રમણકક્ષામાં એટલે કે 153 કિમી x 163 કિમીમાં છે. અહીંથી ચંદ્રયાન-3 લેન્ડિંગ પ્રક્રિયા શરૂ કરશે. તેનું પ્રથમ સ્ટોપ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલને અલગ કરવાનું રહેશે, જે 17 ઓગસ્ટના રોજ કરવામાં આવશે. આ પછી, ચંદ્રયાનની ગતિ અને દિશા બદલાશે અને ધીમે ધીમે તેને ચંદ્રની સપાટીની નજીક લાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થશે.
આ પણ વાંચો: દિલ્હીમાં ‘INDIA’ ગઠબંધનમાં તિરાડ? કોંગ્રેસે તમામ 7 બેઠકો પર ચૂંટણી લડવાની કરી જાહેરાત
આગળની સફર કેવી હશે?
ચંદ્રયાન-3 ત્રણ મુખ્ય ભાગોથી બનેલું છે, પહેલો ભાગ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ, બીજો લેન્ડર વિક્રમ અને ત્રીજો રોવર પ્રજ્ઞાન છે. હાલમાં આ ત્રણેય ભાગ ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં એકસાથે છે. 17 ઓગસ્ટે બપોરે 1 વાગ્યાની આસપાસ ISRO પ્રોપલ્શન મોડ્યુલને લેન્ડર વિક્રમથી અલગ કરશે. આ પછી પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ ચંદ્રની અંતિમ ભ્રમણકક્ષામાં ફરતું રહેશે, જ્યારે ચંદ્રની સપાટીથી લેન્ડર વિક્રમનું અંતર ઘટશે.
ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર વિક્રમ લેન્ડરનું પ્રથમ ડી-ઓર્બિટીંગ 18 ઓગસ્ટના રોજ થશે. એટલે કે પ્રથમ વખત ચંદ્રથી તેનું અંતર ઘટશે. આ પછી તે 20 ઓગસ્ટના રોજ ક્વાર્ટરથી બે વાગ્યે ફરીથી ડી-ઓર્બિટ કરવામાં આવશે. 23 ઓગસ્ટે તે ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગનો પ્રયાસ કરશે.
ચંદ્રયાન-3 આગળના પડકારોને પાર કરશે
લેન્ડર વિક્રમથી અલગ થયા પછી ચંદ્રયાન-3ની લેન્ડિંગ સાઈટને પ્રોપલ્શન મોડ્યુલથી અલગ કરવામાં આવશે. આ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે ચંદ્રયાન-3ને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતારવામાં આવશે, જ્યાં મોટા ખાડાઓ અને ખડકો છે, તેથી ફ્લેટ લેન્ડિંગ સાઈટ શોધવી એ ચંદ્રયાન-3 માટે એક મોટો પડકાર છે. આ સિવાય તેની દિશા પણ નક્કી કરવામાં આવશે. વાસ્તવમાં અત્યાર સુધી ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની આડી પરિક્રમા કરી રહ્યું છે. સોફ્ટ લેન્ડિંગ માટે પ્રોપલ્શન મોડ્યુલથી અલગ થયા બાદ વિક્રમ લેન્ડરને વર્ટિકલાઇઝ કરવામાં આવશે.
ચંદ્રયાન-3નો કયો ભાગનું શું કરે છે કામ?
- પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ: પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચ્યા ત્યારથી વિક્રમ લેન્ડરને અહીં લાવવાની જવાબદારી પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ દ્વારા કરવામાં આવી છે. લેન્ડરથી અલગ થયા પછી તે ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પરિભ્રમણ કરશે અને રોવર દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલી માહિતી પૃથ્વી પર મોકલશે.
- લેન્ડર મોડ્યુલ: ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર મોડ્યુલનું નામ વિક્રમ છે, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલથી અલગ થયા બાદ તે રોવરને ચંદ્રની સપાટી પર લઈ જવા માટે જવાબદાર છે.
- રોવર: રોવર પ્રજ્ઞાન હાલમાં વિક્રમ લેન્ડરની અંદર છે, ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ પછી તે લેન્ડરથી અલગ થઈને ચંદ્રની સપાટી પર આગળ વધશે. રોવર અહીંથી જે માહિતી એકત્રિત કરશે તેને પ્રોપલ્શન મોડ્યુલમાં મોકલવામાં આવશે અને ત્યાંથી તે ઈસરો સુધી પહોંચશે.
ISRO મિશન જીતશે
જ્યારે ચંદ્રયાન-2 લેન્ડિંગ સાઈટથી 400 મીટર દૂર હતું, ત્યારે તેના સોફ્ટવેરમાં ખામી સર્જાઈ હતી અને ક્રેશ લેન્ડિંગ થયું હતું. ઈસરોના ચીફ એસ સોમનાથનો દાવો છે કે આ વખતે આવું કંઈ નહીં થાય. ચંદ્રયાન-3ના વિક્રમ લેન્ડરને એવી રીતે ડિઝાઈન કરવામાં આવ્યું છે કે જો તેના સોફ્ટવેરમાં ખામી, સેન્સર ફેલ થઈ જાય અથવા કેમેરામાં ખામી સર્જાય તો તે લેન્ડિંગ પહેલા પોતાની જાતને રિપેર કરી લેશે. જો કોઈપણ સેન્સર યોગ્ય રીતે કામ ન કરે તો પણ તે ચોક્કસપણે સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરશે.
ISRO ચંદ્રયાન-3 પર નજર રાખી રહ્યું છે
ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન એટલે કે ISRO દ્વારા ચંદ્રયાન-3 પર દરેક ક્ષણ પર નજર રાખવામાં આવી રહી છે. ઈસરોનું બેંગ્લોર સ્થિત સેન્ટર ટેલિમેટ્રી, ટ્રેકિંગ અને કમાન્ડ નેટવર્ક સતત આની દેખરેખ રાખી રહ્યું છે. હાલમાં તે સંપૂર્ણ રીતે કામ કરી રહ્યું છે અને મિશન ડિઝાઈન મુજબ આગળ વધી રહ્યું છે.
ટેક્નોલોજીના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
