Independence day 2023: હૈદરાબાદ-ભોપાલથી ત્રિપુરા-મેઘાલય સુધી, આ વિસ્તારો આઝાદી સમયે ભારતનો ભાગ ન હતા
15 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ જ્યારે ભારત આઝાદ થયું ત્યારે એવા ઘણા વિસ્તારો છે જે ભારતની સાથે નહોતા, બાદમાં ભારતે તેમને સંઘનો ભાગ બનાવ્યો. જેમાં હૈદરાબાદથી ભોપાલ અને મણિપુરથી ગોવા સુધીનો સમાવેશ થાય છે.
Independence day 2023 : આઝાદીની પહેલી સવાર અદ્ભુત હતી, ઉત્સાહભર્યા નારાઓ, દેશભક્તિના ગીતો સર્વત્ર ગુંજતા હતા, બિસ્મિલ્લા ખાનની શહેનાઈ સૂર ખુદ પંડિત નેહરુના આગ્રહથી દિલ્હીમાં સંભળાઈ હતી, લાલ કિલ્લો, કનોટ પ્લેસ, વાઈસરોય હાઉસ, ઈન્ડિયા ગેટ ક્યાંક પણ પગ રાખવાની જગ્યા ન હતી.15 ઓગસ્ટ 1947નો તે દિવસ આઝાદીના નામે હતો, દેશભરમાં ઉજવણી થઈ હતી, પરંતુ દેશના કેટલાક વિસ્તારો એવા હતા જ્યાં તે દિવસે ન તો ઉજવણી થઈ હતી કે ન તો તિરંગો ફરકાવવામાં આવ્યો હતો.
આ વિસ્તારો રજવાડા હતા જેમાં કેટલાક પાકિસ્તાન સાથે જવા માંગતા હતા, જ્યારે કેટલાક પોતાને સ્વતંત્ર માનતા હતા. બાદમાં સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે તેમને ભારતીય સંઘમાં સામેલ કર્યા.
આ પણ વાંચો : Independence Day 2023 : શું છે ભારતની આઝાદી સાથે જાપાનનું કનેક્શન ? વાઈસરોય 15 ઓગસ્ટને શા માટે માને છે શુભ?
કાશ્મીરના રાજાએ મદદ માંગી
15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ કાશ્મીરમાં સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી ન હતી. તે સમયે કાશ્મીરના મહારાજા હરિ સિંહે સ્ટેન્ડસ્ટિલ કરારની ઓફર કરી હતી. આનો અર્થ એ થયો કે તેઓ પોતાને સ્વતંત્ર રાખવા માંગતા હતા. એક સમયે મહારાજા હરિ સિંહે ભારત પાસેથી લશ્કરી મદદ માંગી અને કાશ્મીરને ભારતનો અભિન્ન અંગ બનાવીને ભારતમાં વિલીનીકરણ કરવા સંમત થયા.
ભોપાલમાં ત્રિરંગો ફરકાવવામાં આવ્યો ન હતો
આઝાદી સમયે ભોપાલ પણ ભારતની સાથે ન હતું. અહીંના નવાબો પાકિસ્તાન સાથે જવા માંગતા હતા, જે ભારતને સ્વીકાર્ય ન હતું. આવી સ્થિતિમાં, આ સ્થાનના નવાબે ત્રિરંગો ફરકાવવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. નવાબ હમીદુલ્લા કાં તો પાકિસ્તાન સાથે જવા માંગતા હતા અથવા સ્વતંત્ર દેશ બનાવવા માંગતા હતા. બાદમાં સંઘર્ષના આધારે, ભારતે ભોપાલને પણ સંઘનો ભાગ બનાવ્યો. પહેલીવાર 1 જૂન 1949ના રોજ અહીં ત્રિરંગો ફરકાવવામાં આવ્યો હતો.
હૈદરાબાદના નિઝામનું ગૌરવ તોડ્યું
આઝાદી સમયે હૈદરાબાદ પાકિસ્તાન સાથે જવા માગતું હતું, પરંતુ તે શક્ય બન્યું ન હતું. તત્કાલીન નવાબ નિઝામ મીર ઉસ્માન અલીને ભારત સરકાર દ્વારા ભારતીય સ્વતંત્રતા અધિનિયમ 1947 હેઠળ ભારત અથવા પાકિસ્તાનમાંથી એક પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ સરદાર પટેલ હૈદરાબાદ ગુમાવવા માંગતા ન હતા, જ્યારે હૈદરાબાદના નિઝામ સંમત ન હતા. સપ્ટેમ્બરમાં 1948, ભારતીય સેના હૈદરાબાદમાં પ્રવેશી. એવું કહેવાય છે કે ચાર દિવસના સંઘર્ષ પછી હૈદરાબાદની સેનાએ આત્મસમર્પણ કર્યું અને ભારત સાથે ભળી ગયું અને ભારત સંઘનું અભિન્ન અંગ બની ગયું.
જૂનાગઢના નવાબ પાકિસ્તાન ગયા
ગુજરાતનું જુનાગઢ રજવાડું પણ પાકિસ્તાન સાથે જવા માગતું હતું. તેથી જ તે આઝાદી સમયે ભારતમાં જોડાયો ન હતો. જૂનાગઢના નવાબે સપ્ટેમ્બર 1947માં પાકિસ્તાનમાં જોડાવાની વાત કરી હતી. આ વાતની જાણ થતાં ગૃહમંત્રી સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે કડક કાર્યવાહી કરી જૂનાગઢમાં ઈંધણનો પુરવઠો બંધ કરી દીધો હતો. ભારતીય દળો જૂનાગઢમાં પ્રવેશ્યા. આ જોઈને નવાબ કરાચી દોડી ગયા. જ્યારે જનમત સંગ્રહ થયો ત્યારે ત્યાંના લોકોએ ભારતમાં જોડાવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી.
ગોવા, દમણ દીવ અને પોંડિચેરી પોર્ટુગીઝના કબજામાંથી મુક્ત થયા
ગોવાએ પણ 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ આઝાદીની ઉજવણી કરી ન હતી. તે સમયે પોર્ટુગીઝોનું શાસન હતું. દમણ દિન તે સમયે ગોવાનો એક ભાગ હતો. 1961માં ભારતે સૌપ્રથમ દાદરા નગર હવેલી પર કબજો કર્યો હતો. પોર્ટુગીઝોએ લશ્કરી તાકાત વધારવી, પરંતુ જ્યારે ભારતીય સૈન્ય ગોવામાં પ્રવેશ્યું ત્યારે પોર્ટુગીઝોને શરણાગતિ સ્વીકારવી પડી. આ રીતે આ રાજ્ય ભારતનું અભિન્ન અંગ બની ગયું. પોંડિચેરી ફ્રાન્સની વસાહત હતી. 1954માં અહીંના લોકોએ માત્ર ભારતમાં જોડાવા માટે આંદોલન કર્યું હતું. 1961માં આ રાજ્ય પણ ભારતમાં જોડાયું.
ચીન યુદ્ધ પછી સિક્કિમ જોડાયું
ઉત્તર પૂર્વના સુંદર રાજ્યોમાંના એક સિક્કિમમાં પણ આઝાદીની પહેલી સવારે દેશની સાથે ત્રિરંગો ફરકાવ્યો નહોતો. 1962માં ચીન સાથેના યુદ્ધ બાદ ભારતે આ માટે આગ્રહ કર્યો હતો. તત્કાલીન પીએમ ઈન્દિરા ગાંધીના સમયમાં 1975માં ભારતના સૈનિકોએ સિક્કિમના રાજાના મહેલને ઘેરી લીધો હતો અને આ સુંદર રાજ્યને લોકમતના આધારે ભારતમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું હતું.
આ રીતે ત્રિપુરા અને મણિપુર ભારતમાં જોડાયા
મણિપુર અને ત્રિપુરા પણ સ્વતંત્રતા સમયે ભારતનો ભાગ ન હતા. ત્યાં રાજા બોધચંદ્રએ 1949 સુધી વિલીનીકરણ પત્ર પર સહી કરી ન હતી. સપ્ટેમ્બર 1949 માં, ભારતે મહારાજા બોધચંદ્ર પર દબાણ લાવી વિલીનીકરણ પત્ર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. ત્રિપુરા પણ આ વર્ષમાં ભળી ગયું.
દેશના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
