તમાકુ ઉગાડતા ખેડૂતો માટે ઉત્સાહજનક સમાચાર, દેશમાંથી તમાકુની નિકાસ 87 ટકા વધી
દેશમાં તમાકુ ઉગાડતા ખેડૂતો માટે સરકારે ખુશઅબર આપ્યા છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ભારતમાંથી 12 હજાર કરોડની કિંમતની તમાકુની નિકાસ થવા પામી છે. દેશમાંથી તમાકુની થતી નિકાસમાં છેલ્લા 5 વર્ષમાં 87 ટકા વધી છે, તો આની સાથોસાથ 2023-24માં ખેડૂતોને પ્રતિ કિલો તમાકુએ રૂ. 279.54 મળ્યા હતા. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ તમાકુનું વાવેતર ખેડા, આણંદ, મહેસાણા અને પાટણ જિલ્લાના ખેડૂતો દ્વારા કરવામાં આવે છે.
કેન્દ્ર સરકારના સત્તાવાર રિપોર્ટ અનુસાર, વર્ષ 2023-24 દરમિયાન ભારતે કુલ 12 હજાર કરોડ રૂપિયાના તમાકુની નિકાસ કરી હતી. સરકારનો દાવો છે કે તેના કારણે છેલ્લા 5 વર્ષમાં તમાકુ ઉગાડતા ખેડૂતોની આવક પણ બમણી થઈ ગઈ છે. સરકારે દાવો કર્યો છે કે સરકારી નીતિઓ અને ટોબેકો બોર્ડના પ્રયાસોને કારણે છેલ્લા 5 વર્ષમાં તમાકુની નિકાસમાં 87 %નો વધારો થયો છે.
કેન્દ્ર સરકારના ટોબેકો બોર્ડે ગયા વર્ષે તમાકુના ઉત્પાદન અને નિકાસને લઈને કેટલીક મહત્વપૂર્ણ માહિતી જાહેર કરી છે. જે અનુસાર, ટોબેકો બોર્ડે તમાકુ ઉદ્યોગની ટકાઉપણું અને વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી સંખ્યાબંધ વ્યૂહાત્મક પહેલો શરૂ કરી છે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, ગુજરાતમાં સૌથી વધુ તમાકુનું વાવેતર ખેડા, આણંદ, મહેસાણા અને પાટણ જિલ્લાના ખેડૂતો દ્વારા કરવામાં આવે છે.
તમાકુનો બીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ
ચીન પછી ભારત વિશ્વમાં તમાકુનું બીજું સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે. જ્યારે, ભારત ચીન, બ્રાઝિલ અને ઝિમ્બાબ્વે પછી વિશ્વમાં ફ્લૂ ક્યોર વર્જિનિયા તમાકુનું ચોથું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે. જ્યારે જથ્થાની દ્રષ્ટિએ, ભારત બ્રાઝિલ પછી બિનઆયોજિત તમાકુનો બીજો સૌથી મોટો નિકાસકાર દેશ છે.
તમાકુની નિકાસને કારણે મોટા પાયે વિદેશી હૂંડિયામણ ભારતમાં આવે છે. સરકારી રિપોર્ટ અનુસાર, 2023-24 દરમિયાન ભારતે કુલ 12 હજાર કરોડ રૂપિયાના તમાકુની નિકાસ કરી હતી. સરકારનો દાવો છે કે તેના કારણે છેલ્લા 5 વર્ષમાં તમાકુ ઉગાડતા ખેડૂતોની આવક પણ બમણી થવા પામી છે.
ખેડૂતોનું જીવન સુધર્યું
ફ્લૂ ક્યોર વર્જિનિયા એટલે કે FCV તમાકુના ખેડૂતોની કમાણી 2019-20માં રૂ. 124 પ્રતિ કિલોગ્રામથી વધીને 2023-24માં રૂ. 279.54 થઈ ગઈ છે. આ બમણા કરતાં વધુ છે. એવું કહેવાય છે કે ટોબેકો બોર્ડના પ્રયાસોથી લગભગ 83,000 ખેડૂતોની આજીવિકામાં સુધારો થયો છે.
કેટલી નિકાસ અને ઉત્પાદન
સરકારે દાવો કર્યો છે કે, સરકારી નીતિઓ અને ટોબેકો બોર્ડના પ્રયાસોને કારણે છેલ્લા 5 વર્ષમાં નિકાસમાં 87%નો વધારો થયો છે. 2019-20માં નિકાસ રૂ. 6,408.15 કરોડની હતી. જે 2023-24માં રૂ. 12,005.89 કરોડ સુધી પહોંચી જશે. આ સમયગાળા દરમિયાન કુલ નિકાસ 218.84 મિલિયન કિગ્રાથી વધીને 315.51 મિલિયન કિગ્રા થઈ છે.
તમાકુ બોર્ડની રચના 1976માં કરાઈ હતી
ટોબેકો બોર્ડની સ્થાપના 01 જાન્યુઆરી 1976ના રોજ કરવામાં આવી હતી. તેનો ઉદ્દેશ્ય તમાકુ ઉદ્યોગનો સર્વાંગી વિકાસ થાય તે હતો. બોર્ડની સ્થાપના સંસદના એક અધિનિયમ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. ટોબેકો બોર્ડનો ઉદ્દેશ્ય તમાકુના ખેડૂતો માટે વાજબી ભાવ સુનિશ્ચિત કરવાનો અને નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો હતો. ટોબેકો બોર્ડના પ્રયાસોને કારણે તમાકુના ઉત્પાદન માટે ખેડૂતોને બેંકો દ્વારા આર્થિક સહાય પણ આપવામાં આવે છે.
