ક્રૂડ ઓઈલની કટોકટીથી રિઝર્વ બેંકની ઊંઘ હરામ, RBI મોંઘવારી પર કેવી રીતે કરશે નિયંત્રણ ?
સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના અર્થશાસ્ત્રી સૌમ્ય કાંત ઘોષે કહ્યું કે ભારતમાં ફુગાવો સંપૂર્ણપણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પર નિર્ભર છે. હાલ ક્રૂડ ઓઈલ 14 વર્ષમાં સૌથી ઊંચા સ્તરે પહોંચી ગયું છે.
રશિયા યુક્રેન યુધ્ધ વચ્ચે ક્રુડ ઓઇલની સમસ્યા ગંભીર બની રહી છે. મોંઘા ક્રૂડ ઓઇલે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (Reserve bank of India) ની ઊંઘ ઉડાડી દીધી છે. ક્રૂડ ઓઈલ હાલમાં 130 ડોલર પર પહોંચી ગયું છે, જે 14 વર્ષમાં સૌથી વધુ છે. જેપી મોર્ગનનું માનવું છે કે આ વર્ષના અંત સુધીમાં તે પ્રતિ બેરલ 180 ડોલરના સ્તરે પહોંચી જશે.અને ટૂંક સમયમાં તે 150 ડોલર સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે.
બીજી તરફ ખાદ્યતેલમાં પણ જોરદાર ઉછાળો જોવા મળી રહ્યો છે. બંને તેલના ભાવમાં વધારાને કારણે રિઝર્વ બેંકે (RBI) તેના ફુગાવાના લક્ષ્યાંકમાં સુધારવો પડશે. જાન્યુઆરીમાં ફુગાવો 6 ટકાની ઉપલી મર્યાદાને વટાવી ચૂક્યો છે. રિઝર્વ બેંક સમસ્યાની સતત જણાવી રહી છે. કોરોના રોગચાળાને કારણે અર્થતંત્ર કંટાળી રહ્યું છે. કોરોના મહામારીને કારણે આર્થિક રિકવરીને કારણે માંગ વધુ વધશે જેના કારણે પુરવઠાની સમસ્યા વધુ ગંભીર બનશે.
અમેરિકા, યુરોપ અને સહયોગી દેશો રશિયા પર આર્થિક પ્રતિબંધો ઉપરાંત તેલ પુરવઠા પર પ્રતિબંધ મૂકવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. રશિયા હાલમાં વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો તેલ ઉત્પાદક દેશ છે. તે દરરોજ 5-6 મિલિયન બેરલ તેલની નિકાસ કરે છે. તેલની નિકાસ પરના નિયંત્રણોને કારણે તેની કિંમત 14 વર્ષની ઊંચા સ્તર (130 ડોલર) પર પહોંચી ગઈ છે. આરબીઆઈને બેવડી સમસ્યા છે. પહેલી સમસ્યા મોંઘવારી વધવાની છે, જ્યારે બીજી સમસ્યા ઘટી રહેલા વિકાસ દરની છે.
આગામી નાણાકીય વર્ષમાં સરેરાશ ફુગાવો 6 ટકા પર રહી શકે છે
ઇકોનોમિક ટાઇમ્સમાં પ્રકાશિત એક અહેવાલમાં, આર્થિક અને રાજકીય સલાહકાર ફર્મ Observatory Groupના વિશ્લેષક અનંત નારાયણ કહે છે કે ભારતમાં આગામી નાણાકીય વર્ષ (2022-23)માં સરેરાશ છૂટક ફુગાવો 6 ટકાની આસપાસ રહેશે. રિઝર્વ બેંકે આ અંદાજ 4.5 ટકા કર્યો છે. ભારત તેની જરૂરિયાતના 85 ટકા તેલની આયાત કરે છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે 10 માર્ચ પછી દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતોમાં ભારે વધારો થશે. વિધાનસભાની ચૂંટણીના કારણે છેલ્લા ચાર મહિનાથી ભાવમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી.
છૂટક ફુગાવો ક્રુડ ઓઇલ પર નિર્ભર છે
સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) ના અર્થશાસ્ત્રી સૌમ્ય કાંત ઘોષે કહ્યું કે ભારતમાં ફુગાવો સંપૂર્ણપણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પર નિર્ભર છે. એક્સિસ બેંકના ચીફ ઈકોનોમિસ્ટ સુગતા ભટ્ટાચાર્યએ જણાવ્યું હતું કે જો ગેસોલિન, ડીઝલ અને એલપીજીના ભાવમાં 10 ટકાનો વધારો થશે તો રિટેલ ફુગાવામાં 50-55 બેસિસ પોઈન્ટ્સનો વધારો થશે.
ભારત સરકારનું વહીખાતું બગડ્યું
યુક્રેન કટોકટીએ ભારત સરકારના ખાતાને ખરાબ રીતે બગાડ્યું છે. રિઝર્વ બેન્ક વ્યાજ દરમાં વધારો કરી રહી નથી કારણ કે તેનું ધ્યાન આર્થિક વૃદ્ધિ પર છે. તે સરકારને લોન મેળવવામાં મદદ કરી રહી છે. જો ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત આમ જ વધતી રહેશે તો સરકારે વધારાની લોન લેવી પડશે.
RBI વ્યાજ વધારતા પહેલા રાહ જોઈ રહ્યું છે
ઈન્ડિયા રેટિંગ્સ એસોસિયેટ ડાયરેક્ટર સૌમ્યજીત નિયોગીએ જણાવ્યું હતું કે રિઝર્વ બેન્ક વ્યાજદરમાં વધારો કરતા પહેલા રાહ જોવાના તબક્કામાં છે. અર્થવ્યવસ્થા પહેલાથી જ ફુગાવો અને વૃદ્ધિના બેવડા પડકારનો સામનો કરી રહી છે. જોકે, વૈશ્વિક સેન્ટ્રલ બેંકો ફુગાવાને અંકુશમાં લેવા માટે વ્યાજ દરમાં વધારો કરવાનું વિચારી રહી છે. નેગીએ કહ્યું કે ઊર્જાના ભાવમાં વધારાને કારણે કોમોડિટી માર્કેટમાં તીવ્ર તેજી જોવા મળી રહી છે. જેના કારણે અર્થવ્યવસ્થા સામે પડકાર વધુ ગંભીર બન્યો છે.
ખાદ્ય તેલમાં 33 ટકાનો ઉછાળો
ક્રૂડ ઓઈલ વધવાથી માત્ર અર્થતંત્ર અને રિઝર્વ બેંક પર જોખમ નથી. ખાદ્યતેલના ભાવ પણ રેકોર્ડ સ્તરે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ખાદ્યતેલમાં તેજી જોવા મળી રહી છે. સૂર્યમુખી તેલના ભાવમાં 33 ટકા સુધીનો ઉછાળો આવ્યો છે. વાસ્તવમાં યુક્રેન અને રશિયા સૂર્યમુખી તેલના સૌથી મોટા ઉત્પાદકો છે. વૈશ્વિક બજારમાં તેનો પુરવઠો 80 ટકાનો છે.
એપ્રિલમાં ઘરેલું ગેસ સિલિન્ડરમાં ભયંકર વધારો શક્ય છે
આ સિવાય LPG ગેસના ભાવમાં ભારે વધારો થવાની સંભાવના છે. આ મહિને કોમર્શિયલ ગેસ સિલિન્ડર 105 રૂપિયા મોંઘા થયા છે. માનવામાં આવે છે કે 1 એપ્રિલે ઘરેલુ ગેસ સિલિન્ડરની કિંમતમાં પણ વધારો થશે. દૂધના ભાવમાં 2 રૂપિયાનો વધારો થયો છે. અમૂલે આની શરૂઆત કરી, ત્યારબાદ તમામ ડેરી બ્રાન્ડ્સ તેમની કિંમતો વધારશે.
વૃદ્ધિને 60 બેસિસ પોઈન્ટ્સની અસર થઈ શકે છે
સ્ટાન્ડર્ડ ચાર્ટર્ડના અર્થશાસ્ત્રી અનુભૂતિ સહાયે જણાવ્યું હતું કે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારાને કારણે ભારતના વિકાસ દરને 60 બેસિસ પોઈન્ટનો આંચકો લાગી શકે છે. રિઝર્વ બેંક પર મોંઘવારીનું ભારે દબાણ છે. આ હોવા છતાં, તેણે વૃદ્ધિને ટેકો આપવા માટે ઉદાર વલણ અપનાવ્યું છે. ગયા અઠવાડિયે, મોનેટરી પોલિસીના સભ્ય જયંત આર વર્માએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે રિઝર્વ બેંક લાંબા સમય સુધી વ્યાજ દરને નિયંત્રણમાં રાખી શકે નહીં. આના ગંભીર પરિણામો આવશે.
આ પણ વાંચો :Anupam Kher Net Worth: કરોડોની સંપત્તિના માલિક છે અનુપમ ખેર, જાણો અભિનેતાની નેટવર્થ વિશે
આ પણ વાંચો :કોરોનાને લઈ રાહતના સમાચાર, દેશમાં સતત ઘટતુ જોવા મળ્યું સંક્રમણ, છેલ્લા 24 કલાકમાં 66 દર્દીઓના મોત