ભારત અને એશિયાના સૌથી ધનાઢ્ય વ્યક્તિ મુકેશ અંબાણી ટેલિકોમ અને રિટેલ પછી મીડિયા, મનોરંજન અને રમતગમત ઉદ્યોગોમાં હલચલ મચાવવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. રિલાયન્સની કંપની Viacom18 અને Disney’s Star Indiaના મર્જર બાદ $8.5 બિલિયનની કંપની બનાવવામાં આવી છે. તે દેશની સૌથી મોટી મીડિયા અને મનોરંજન કંપની છે.
તેની પાસે 750 મિલિયનથી વધુ દર્શકો, 200,000 કલાકથી વધુ સામગ્રી અને ક્રિકેટ માટે મીડિયા રાઈટ્સ છે. આ માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ગેમ ચેન્જર સાબિત થઈ શકે છે. જાણો શું છે મુકેશ અંબાણીની યોજના…
મુકેશ અંબાણીની પત્ની નીતા અંબાણીને Viacom18-Disneyની ચેરપર્સન બનાવવામાં આવ્યા છે. ગયા વર્ષે તેમણે રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝનું બોર્ડ છોડી દીધું હતું અને તે પછી તેમને પહેલીવાર બિઝનેસની કમાન સોંપવામાં આવી છે. નીતા અંબાણી સ્પોર્ટ્સ સાથે જોડાયેલા છે પરંતુ મીડિયાની દુનિયામાં તેમની એન્ટ્રી પહેલીવાર થઈ છે.
અહીં તેઓ સોની, નેટફ્લિક્સ અને એમેઝોનના પ્રાઇમ વીડિયો સાથે સ્પર્ધા કરશે. આ સેક્ટર મુકેશ અંબાણીના દિલની ખૂબ નજીક છે. તેમણે Viacom18 દ્વારા તેમાં 22,000 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કર્યું છે. હવે તેને આગળ લઈ જવાની જવાબદારી નીતા અંબાણીના ખભા પર છે.
ડિઝનીએ 2019માં સ્ટાર ઈન્ડિયાને ખરીદ્યું હતું. પરંતુ 2022માં IPLના ડિજિટલ રાઈટ્સ ખરીદવામાં Viacom18 કરતાં પાછળ રહી જતાં તેની સમસ્યાઓ વધી ગઈ હતી. એક સમયે સ્ટાર ઈન્ડિયાનું વેલ્યુએશન 15 બિલિયન ડૉલર હતું, જે ઘટીને 3 બિલિયન ડૉલર થઈ ગયું છે. આને કારણે ડિઝનીના ભવિષ્ય વિશે પુનઃવિચાર કર્યો. આખરે તેઓએ રિલાયન્સ સાથે સંયુક્ત સાહસ રચવાનું નક્કી કર્યું. સ્ટ્રીમિંગ અને ટીવી બિઝનેસમાં થયેલા નુકસાનને કારણે ડિઝનીને ભારે નુકસાન થયું છે, જેના કારણે ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં કંપનીનો શેર નવ વર્ષમાં સૌથી નીચા સ્તરે પહોંચ્યો હતો.
મર્જર પછી રચવામાં આવેલ કંપનીના બોર્ડમાં રિલાયન્સના પાંચ અને ડિઝનીના ત્રણ ડિરેક્ટર હશે. બે સ્વતંત્ર ડિરેક્ટરો પણ હશે. આમાં રિલાયન્સ અને વાયાકોમ 18 પાસે 63 ટકા અને ડિઝની પાસે 37 ટકા હિસ્સો હશે. આ કંપની ટીવી અને OTT માર્કેટમાં 40 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવશે. નાણાકીય વર્ષ 2023માં તેની સંયુક્ત ઓપરેટિંગ આવક રૂ. 25,000 કરોડ હતી.
મુકેશ અંબાણીનો સ્કેલ અને સાઈઝ પ્રત્યેનો પ્રેમ કોઈનાથી છૂપો નથી. 2014 માં રાઘવ બહલ પાસેથી નેટવર્ક18ની બાગડોર સંભાળ્યા પછી, મુકેશ અંબાણીએ હંમેશા તેને દેશના સૌથી મોટા મીડિયા અમ્પાયર બનાવવાનું સપનું જોયું છે. પરંતુ સ્ટાર, ઝી અને સોનીની સરખામણીમાં Viacom18 નાનું રહ્યું. કંપનીએ સોનીના ઈન્ડિયા યુનિટને ખરીદવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ શેરહોલ્ડિંગ અને વેલ્યુએશન અંગે વાતચીત થઈ શકી નથી.
આખરે 2020માં રિલાયન્સે તેનાથી છૂટકારો મેળવ્યો. આ પછી રિલાયન્સે ઝી સાથે મર્જ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો પરંતુ ઝીના પ્રમોટર્સે રિલાયન્સની ઓફર ફગાવી દીધી અને સોની સાથે હાથ મિલાવ્યો. પરંતુ આ ડીલ પણ જાન્યુઆરીમાં પડી ભાંગી હતી. અંતે, રિલાયન્સને ડિઝનીના રૂપમાં પાર્ટનર મળ્યો.
Viacom18-Disneyના વાઇસ ચેરમેન ઉદય શંકરે 2020માં Disney-Star India છોડીને ડિજિટલ માર્ગ અપનાવ્યો હતો. ડિજિટલ પ્રત્યેનો તેમનો શોખ એવો હતો કે તેણે પોતાના રૂમમાંથી ટીવી કાઢી નાખ્યું. પરંતુ ફરી એકવાર તેઓએ ટીવી તરફ વળવું પડી શકે છે, કારણ કે Viacom18-Disney 100 થી વધુ ચેનલો ચલાવે છે. પરંતુ તેનો સૌથી મોટો પડકાર સ્ટ્રીમિંગ અને સ્પોર્ટ્સ બિઝનેસમાં પરિવર્તન લાવવાનો હશે. પણ ઉદયશંકર કહે છે, જ્યારે કોઈ મોટો પડકાર ન હોય ત્યારે મને કંટાળો આવે છે.
આ પણ વાંચો: ન તો નીતા, ન ઈશા અંબાણી અંબાણી પરિવારની આ મહિલા પાસે છે Reliance ના સૌથી વધુ શેર