વિશ્વના મોટાભાગના દેશમાં પડકારોના કારણે અર્થવ્યવસ્થાઓ આર્થિક મંદી(Economic recession)નો સામનો કરી રહી છે. તે જ સમયે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા(Indian economy) સારી ગતિએ આગળ વધી રહી છે. મે મહિનાની સરખામણીએ જૂનમાં દેશના સર્વિસ સેક્ટરની નિકાસમાં લગભગ 2 બિલિયન ડોલરનો વધારો થયો છે. દેશની વેપાર ખાધ જે મે મહિનામાં 5 મહિનાની ઊંચાઈએ હતી તે જૂનમાં ઘટી ગઈ છે.
જૂન 2023માં દેશના સર્વિસ સેક્ટરની નિકાસ 27.12 બિલિયન ડોલર રહી છે. મે મહિનામાં તે 25.30 બિલિયન ડોલર હતી. જો કે, દેશમાં સર્વિસ સેક્ટરની આયાત પણ જૂનમાં વધીને 15.88 બિલિયન ડોલર થઈ ગઈ છે જ્યારે મે 2023માં તે 13.53 બિલિયન ડોલર હતી. આ રીતે સેવા ક્ષેત્રની નિકાસ-આયાતમાં વેપારનું સંતુલન ભારતની તરફેણમાં રહ્યું છે.
વેપાર સંતુલન એટલે દેશની નિકાસ અને આયાત વચ્ચેનો તફાવત કહેવાય છે. જો કોઈ દેશ વધુ નિકાસ કરે છે અને ઓછી આયાત કરે છે તો વેપારનું સંતુલન તેની તરફેણમાં રહે છે. જ્યારે કોઈ દેશની આયાત તેની નિકાસ કરતા વધુ હોય તો તેને વેપાર ખાધનો સામનો કરવો પડે છે.
જૂનમાં દેશની વેપાર ખાધમાં પણ ઘટાડો થયો છે. તે 20.13 અબજ ડોલર થઈ ગયું છે. જ્યારે મે મહિનામાં તે 22.12 અબજ ડોલરની 5 મહિનાની ટોચે પહોંચી હતી. જ્યારે દેશની નિકાસ ગયા વર્ષની સરખામણીએ જૂનમાં 22 ટકા ઘટીને $32.97 અબજ થઈ હતી. જૂન 2022માં તે $42.28 બિલિયન હતું.
એ જ રીતે દેશની આયાત જૂનમાં 17.48 ટકા ઘટીને $53.1 અબજ થઈ હતી. જ્યારે ગયા વર્ષે જૂનમાં આ આંકડો 64.35 અબજ ડોલર હતો. મે 2023 માં, દેશની નિકાસ $ 34.98 બિલિયન હતી, જ્યારે આયાત $ 57.10 બિલિયન પર પહોંચી હતી.
ભારતની વેપાર ખાધ વધવાનું મુખ્ય કારણ વિશ્વની મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થાઓમાં પ્રવર્તતી આર્થિક મંદી છે. આ કારણે તે દેશોમાં ભારતીય ઉત્પાદનોની માંગ ઘટી છે જેના કારણે દેશની નિકાસ ઘટી રહી છે. તેનાથી વિપરીત, ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા વધી રહી છે, જેના કારણે દેશમાં માંગ વધી રહી છે. પરિણામે દેશની આયાત વધુ થાય છે.
એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં દેશની નિકાસ 7.3 ટકા ઘટીને 182.7 અબજ ડોલર થઈ છે. જો કે આયાતમાં પણ ઘટાડો નોંધાયો છે, તે 10.2 ટકા ઘટીને $205.29 બિલિયન થઈ ગયો છે.
Published On - 7:02 am, Sat, 15 July 23