Jyeshtha Purnima 2022 : આજે વટસાવિત્રી, જાણો વટ પૂર્ણિમાનું મહત્વ અને વ્રત કથા

જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમા (Jyeshtha Purnima)નું વ્રત આજે 14 જૂન મંગળવારના રોજ છે. આ દિવસે સ્નાન, દાન અને પૂજાનું મહત્વ છે. વટ પૂર્ણિમા વ્રત આ દિવસે મધ્ય અને દક્ષિણ ભારત(India)ના કેટલાક ભાગોમાં મનાવવામાં આવે છે. આ વ્રત પતિના લાંબા આયુષ્ય અને સુખી દામ્પત્ય જીવન માટે રાખવામાં આવે છે. આ દિવસે વટ વૃક્ષ, સાવિત્રી અને સત્યવાનની પૂજા કરવામાં આવે છે. કાશીના જ્યોતિષીઓ કહે છે કે ઉત્તર ભારતમાં આ વ્રત જ્યેષ્ઠ અમાવસ્યા પર રાખવામાં આવે છે, જે વટ સાવિત્રી વ્રત તરીકે પ્રસિદ્ધ છે, જ્યારે અન્ય સ્થળોએ આ વ્રત જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમાના અવસર પર રાખવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમા વ્રતની કથા વિશે.

જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમા વ્રત કથા

દંતકથા અનુસાર, રાજર્ષિ અશ્વપતિની પુત્રીનું નામ સાવિત્રી હતું. તે તેના માતા-પિતાની એકમાત્ર સંતાન હતી. સમય વીતવા સાથે તે મોટી થઈ, તેના લગ્ન દુમ્તસેનના પુત્ર સત્યવાન સાથે થયા. ત્યારે નારદજીએ અશ્વપતિને સત્યવાનના ટૂંકા જીવન વિશે જણાવ્યું. તેણે કહ્યું કે લગ્નના એક વર્ષ પછી તે મરી જશે.

આ સાંભળીને રાજર્ષિ અશ્વપતિ ડરી ગયા અને પુત્રી સાવિત્રીને બીજો વર પસંદ કરવા કહ્યું. પણ સાવિત્રી રાજી ન થઈ. ચોક્કસ સમયે સાવિત્રીના લગ્ન સત્યવાન સાથે થયા. તે સત્યવાન અને તેના માતા-પિતા સાથે જંગલમાં રહેવા લાગી.

સાવિત્રીએ સત્યવાન માટે ઉપવાસ શરૂ કર્યા. ભવિષ્યવાણી પ્રમાણે જ્યારે સત્યવાનના જીવનનો અંતિમ દિવસ આવ્યો ત્યારે સાવિત્રી પણ તેની સાથે લાકડા કાપવા જંગલમાં ગઈ હતી. સત્યવાન ઝાડ પર ચઢવા લાગ્યો, ત્યારે જ તેના માથામાં સખત દુખાવો થવા લાગ્યો. તે નીચે આવીને વટવૃક્ષ નીચે સાવિત્રીના ખોળામાં સૂઈ ગયો.

થોડા સમય પછી સાવિત્રીએ જોયું કે યમરાજ તેનો જીવ લેવા આવ્યા છે. જ્યારે તેઓ સત્યવાનનો જીવ લેવા લાગ્યા ત્યારે સાવિત્રી તેમની સાથે ગઈ. યમરાજે ના પાડી પણ તે રાજી ન થયા. પછી યમરાજે તેને એક પછી એક ત્રણ વરદાન આપ્યા. આ 3 વરદાનોમાં સાવિત્રીને સત્યવાનના 100 પુત્રોની માતા બનવાનું વરદાન પણ હતું.

આ વરદાન ત્યારે જ ફળદાયી બને છે જ્યારે સત્યવાન ફરીથી જીવે છે. યમરાજ પોતાના વચનથી બંધાયેલા હતા. તેણે સત્યવાનનું જીવન પાછું આપ્યું. સત્યવાન ફરી ઉભો થયો. ત્યારથી પરિણીત મહિલાઓ દર વર્ષે જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમાના દિવસે વટ પૂર્ણિમા વ્રતનું પાલન કરે છે, જેથી તેમના પતિઓનું પણ લાંબુ આયુષ્ય હોય અને સુખી દામ્પત્ય જીવનનો આશીર્વાદ મળે.