15 લાખ કિલોમીટર દૂર લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ પર જશે આદિત્ય L1, જાણો શું છે આ Lagrange Point ?
Lagrange Points : આદિત્ય L1 પૃથ્વી અને સૂર્યની ખગોળશાસ્ત્રીય પ્રણાલીના લેગ્રેન્જ 1 બિંદુ પર મૂકવામાં આવશે. સૌરમંડળમાં પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ લંબગોળ ભ્રમણકક્ષામાં ફરે છે. આ કારણે, કેટલાક એવા બિંદુઓ છે જ્યાં બંનેના ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે એક પ્રકારનું સંતુલન આવે છે.
ભારતીય અવકાશ એજન્સી ISROના ચંદ્રયાન મિશનની અભૂતપૂર્વ સફળતા બાદ આદિત્ય L1 વાહન મોકલવામાં આવી રહ્યું છે. આ મિશન 2જી સપ્ટેમ્બરે શ્રી હરિકોટાથી લોન્ચ થશે.
તે સૂર્ય વિશે એવી માહિતી મેળવી શકશે જે પૃથ્વી પરથી મેળવી શકાતી નથી. આદિત્ય L1ની સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે તે સૂર્ય અને પૃથ્વીની સિસ્ટમના મુખ્ય બિંદુ લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ પર લઈ જઈને સ્થાપિત કરવામાં આવશે.
નાસાનું સોલાર પાર્કર વ્હીકલ બુધ ગ્રહની નજીક પણ સૂર્યની થોડી નજીક જઈ રહ્યું છે. એ જ રીતે યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી ઈસાનું સોલાર ઓર્બિટર મિશન પણ સૂર્ય તરફ જઈ રહ્યું છે. પરંતુ આદિત્ય એલ1 ખાસ છે કારણ કે તેને સૂર્ય તરફ નહીં પરંતુ વિશેષ સ્થાન પર મોકલવામાં આવી રહ્યું છે.
આદિત્ય L1 પૃથ્વી અને સૂર્યની ખગોળશાસ્ત્રીય પ્રણાલીના લેગ્રેન્જ 1 બિંદુ પર મૂકવામાં આવશે. સૌરમંડળમાં પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ લંબગોળ ભ્રમણકક્ષામાં ફરે છે. આ કારણે, કેટલાક એવા બિંદુઓ છે જ્યાં બંનેના ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે એક પ્રકારનું સંતુલન આવે છે. વિજ્ઞાનીઓ આ સ્થાનોને લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ કહે છે.લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ L1 સૂર્ય અને પૃથ્વીની વચ્ચે પૃથ્વીથી 1.5 મિલિયન કિલોમીટર દૂર સ્થિત છે.
સૂર્ય અને પૃથ્વી વચ્ચે આવા 5 વિશેષ સ્થાનો બને છે. તેમાંથી ત્રણ અસ્થિર છે અને બે સ્થિર બિંદુઓ છે.