સ્ટેનલેસ સ્ટીલમાં એવું શું હોય છે કે તેમાં કાટ નથી લાગતો ? જાણો તે સ્ટીલથી કેટલું અલગ છે !
જો કોઈ લોખંડની વસ્તુ હોય અને તેના પર પાણી પડે તો તેને કાટ લાગે છે. જો તમને એ જાણવામાં રસ છે કે સ્ટીલને કાટ કેમ લાગતો નથી તો આજે અમે તમને એ જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
ઘરમાં સ્ટીલના (Steel) વાસણો અનેક વખત ધોવામાં આવે છે અને તે સતત પાણી સાથે સંપર્કમાં રહે છે, પરંતુ તેમ છતાં તેમાં કાટ કેમ નથી લાગતો. જો કોઈ લોખંડની વસ્તુ હોય અને તેના પર પાણી પડે તો તેને કાટ લાગે છે. જો તમને એ જાણવામાં રસ છે કે સ્ટીલને કાટ કેમ લાગતો નથી તો આજે અમે તમને એ જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. સ્ટેનલેસ સ્ટીલ અને સ્ટીલ વચ્ચે શું તફાવત છે. બંનેમાં ઘણી વસ્તુઓ અલગ છે, જેના કારણે તેને કાટ લાગતો નથી. જો તમે પણ સ્ટેનલેસ સ્ટીલ અને નોર્મલ સ્ટીલને સમાન માનો છો તો તમને ઘણી ન સાંભળેલી હકીકતો જાણવા જઇ રહ્યા છીએ.
કાટ કેમ થાય છે ?
જ્યારે લોખંડથી બનેલી વસ્તુઓ ભેજવાળી હવામાં ઓક્સિજન સાથે પ્રતિક્રિયા આપે છે અથવા જ્યારે ભીનું હોય છે, ત્યારે લોખંડ પર આયર્ન ઓક્સાઇડનો સ્તર જમા થાય છે. આ બ્રાઉન કોટિંગ ઓક્સિજન સાથે લોહની પ્રતિક્રિયાને કારણે આયર્ન ઓક્સાઇડ બનાવે છે, જેને ધાતુનો કાટ અથવા લોખંડનો કાટ કહેવાય છે. આ ભેજને કારણે છે અને આ સ્તર ઓક્સિજન, કાર્બન ડાયોક્સાઇડ, સલ્ફર, એસિડ વગેરેના સમીકરણથી રચાય છે. હવા અથવા ઓક્સિજનની ગેરહાજરીમાં લોખંડને કાટ લાગતો નથી.
સ્ટીલને કાટ કેમ લાગતો નથી ?
સ્ટીલ ઘણા પ્રકારના છે, જેમાં એક સ્ટેનલેસ સ્ટીલ પણ છે, જેમાંથી ઘરના વાસણો બનાવવામાં આવે છે. સ્ટેનલેસ સ્ટીલમાં કાટ લાગતો નથી, પરંતુ સામાન્ય સ્ટીલમાં કાટ લાગવાની સંભાવના છે. તો પહેલા અમે તમને જણાવીએ કે સ્ટીલ અને સ્ટેનલેસ સ્ટીલ વચ્ચે શું તફાવત છે. સ્ટીલ કાર્બન અને આયર્નનું મિશ્રણ કરીને બનાવવામાં આવે છે, જેના કારણે લોખંડ વધુ કઠણ બને છે, કેટલીકવાર તેને હળવા સ્ટીલ અથવા સાદા કાર્બન સ્ટીલ પણ કહેવામાં આવે છે. સ્ટીલ્સ કે જેમાં ઉચ્ચ કાર્બન સામગ્રી છે.
સ્ટેનલેસ સ્ટીલમાં ક્રોમિયમનું પ્રમાણ ઘણું વધારે છે. તે સામાન્ય રીતે 10.5 ટકાથી વધુ હોય છે. આ કારણે, તે ઉંચા તાપમાને મજબૂત રહે છે. જ્યારે પણ સ્ટેનલેસ સ્ટીલ બનાવવામાં આવે છે તેમાં ક્રોમિયમ, નાઇટ્રોજન, મોલિબ્ડેનમ અને નિકલ ઉમેરવામાં આવે છે, જેના કારણે સ્ટીલ પર એક સ્તર રચાય છે, જે પારદર્શક હોય છે. તેને કારણે તે કાટ વિરોધી બને છે અને ગમે તેટલું પાણી તેના સંપર્કમાં આવે તો પણ તેમાં કાટ લગતો નથી.
સ્ટીલમાં કાર્બનની ઉંચી માત્રાને કારણે, સ્ટીલ સરળતાથી રસ્ટ થઈ જાય છે, પરંતુ કાર્બનની વધારે માત્રાને કારણે સ્ટીલ સ્ટેઈનલેસ સ્ટીલ કરતાં વધુ મજબૂત હોય છે. જ્યારે સ્ટીલમાં વધુ ધાતુઓ ઉમેરવામાં આવે છે, ત્યારે તે સ્ટેનલેસ સ્ટીલ બની જાય છે.
આ પણ વાંચો : Good News : ગુજરાતમાં મોસમનો કુલ 73. 95 ટકા વરસાદ નોંધાયો, હજુ પણ ભારે વરસાદની આગાહી
આ પણ વાંચો : ICAI CA Inter Result 2021 : CA ઇન્ટર પરીક્ષાનું પરિણામ થયુ જાહેર, આ સરળ રીતથી ચેક કરી શકશો પરિણામ