Dadasaheb Phalke Birth Anniversary: ભારતીય સિનેમાના જન્મદાતા હતા દાદા સાહેબ ફાળકે, પ્રથમ વખત મહિલાઓને આપ્યું હતું ફિલ્મમાં કામ
Dadasaheb Phalke Birth Anniversary: કહેવાય છે કે દાદાસાહેબ ફાળકેએ 'રાજા હરિશ્ચંદ્ર' બનાવી હતી. પરંતુ તે સમયે તેને બનાવવાનું બજેટ 15 હજાર રૂપિયા હતું. બીબીસીના એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે દાદાસાહેબ ફાળકેએ મહિલાઓને ફિલ્મોમાં કામ કરવાની તક આપી હતી. તેમની ફિલ્મ 'ભસ્માસુર મોહિની' હતી, જેમાં તેમણે દુર્ગા અને કમલા નામની બે મહિલાઓને કામ કરવાની તક આપી હતી.
દાદા સાહેબ ફાળકે (Dada Saheb Falke) એટલે કે ધુંડીરાજ ગોવિંદ ફાળકેને હિન્દી સિનેમાના પિતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમણે ભારતમાં સિનેમાનો પાયો નાખ્યો. દાદાસાહેબ ફાળકેનો જન્મ 30 એપ્રિલ 1870ના રોજ મહારાષ્ટ્રના (Maharashtra) ત્ર્યંબકમાં થયો હતો. દાદાસાહેબ ફાળકે, સર જે. જે. સ્કૂલ ઓફ આર્ટમાંથી તાલીમ લીધી હતી. તેઓ એક અનુભવી અભિનેતા હતા અને કલાપ્રેમી જાદુગર પણ હતા. સિનેમા જેવું અશક્ય કાર્ય કરનાર તેઓ પ્રથમ વ્યક્તિ બન્યા. તેઓ બ્રાહ્મણ મરાઠી પરિવારના (Brahmin Marathi Family) હતા. તેમના પિતા નાશિકના જાણીતા વિદ્વાન હતા અને મુંબઈની એલ્ફિન્સ્ટન કોલેજના શિક્ષક પણ હતા.
જાણો દાદાસાહેબ ફાળકેએ પ્રથમ ફિલ્મ કઈ બનાવી હતી
દાદાસાહેબ ફાળકેએ ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણમાં આ કામ કર્યું છે. તે પછી તેઓ જર્મનીથી એક મશીન લાવ્યા અને પ્રિન્ટીંગ પ્રેસની સ્થાપના કરી અને માસિક સામયિક પણ પ્રકાશિત કર્યું. દાદાસાહેબે બનાવેલી એકમાત્ર ટોકી ફિલ્મનું નામ ‘ગંગાવતરણ’ હતું. દાદાસાહેબ ફાળકેએ વર્ષ 1930માં ફિલ્મ નિર્માણ છોડી દીધું હતું.
1913માં દાદાસાહેબ ફાળકેએ ‘રાજા હરિશ્ચંદ્ર’ નામની પહેલી ફિલ્મ બનાવી હતી. તેમની જન્મજયંતિ પર ગૂગલ તેનું ડૂડલ બનાવીને તેમને યાદ કરે છે. તમને ખૂબ જ નવાઈ લાગશે કે તે એક જાણીતા નિર્માતા, દિગ્દર્શક અને પટકથા લેખક હતા. તેમણે 19 વર્ષની કારકિર્દીમાં 95 ફિલ્મો અને 27 ટૂંકી ફિલ્મો કરી. ‘ધ લાઈફ ઓફ ક્રાઈસ્ટ’ને તેની કારકિર્દીનો ટર્નિંગ પોઈન્ટ માનવામાં આવે છે. આ ફિલ્મ બનાવવા માટે તેણે તેની પત્નીના ઘરેણાં પણ ગીરવે મૂક્યા હતા. આ પહેલી સાયલન્ટ ફિલ્મ હતી.
‘રાજા હરિશ્ચંદ્ર’નું બજેટ 15 હજાર રૂપિયા હતું
કહેવાય છે કે દાદાસાહેબ ફાળકેએ ‘રાજા હરિશ્ચંદ્ર’ બનાવી હતી. પરંતુ તે સમયે તેને બનાવવાનું બજેટ 15 હજાર રૂપિયા હતું. બીબીસીના એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે દાદાસાહેબ ફાળકેએ મહિલાઓને ફિલ્મોમાં કામ કરવાની તક આપી હતી. તેમની ફિલ્મ ‘ભસ્માસુર મોહિની’ હતી, જેમાં તેમણે દુર્ગા અને કમલા નામની બે મહિલાઓને કામ કરવાની તક આપી હતી.
દાદાસાહેબ ફાળકેની છેલ્લી મૂંગી ફિલ્મ ‘સેતુબંધન’ હતી. 16 ફેબ્રુઆરી 1944 ના રોજ નાસિકમાં તેમનું અવસાન થયું. ભારતીય સિનેમામાં દાદાસાહેબ ફાળકેના ઐતિહાસિક યોગદાન માટે વર્ષ 1969થી ભારત સરકારે તેમના સન્માનમાં ‘દાદા સાહેબ ફાળકે’ પુરસ્કાર શરૂ કર્યો. તમને જણાવી દઈએ કે આ ભારતીય સિનેમાનો સર્વોચ્ચ અને પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કાર માનવામાં આવે છે. આ એવોર્ડ સૌથી પહેલા દેવિકા રાની ચૌધરીને આપવામાં આવ્યો હતો.
અત્યાર સુધી ઘણા લોકોને આ સન્માન મળ્યું છે
દાદાસાહેબ ફાળકે પુરસ્કાર ભારતીય સિનેમાના વિકાસમાં તેમના અભૂતપૂર્વ યોગદાન માટે આપવામાં આવે છે. આ પુરસ્કારમાં સ્વર્ણ કમલ અને શાલ સાથે રૂ. 10 લાખની રકમ આપવામાં આવે છે. અત્યાર સુધી અનેક પ્રતિષ્ઠિત લોકોને આ એવોર્ડ મળ્યો છે. વર્ષ 2019માં હિન્દી ફિલ્મ અભિનેતા અમિતાભ બચ્ચન, જેમને સિનેમાના દૃષ્ટિકોણથી સદીના સુપરહીરો કહેવામાં આવે છે, તેમને આ એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
આ પણ વાંચો: Viral Video: અમિતાભ બચ્ચન અને બોમન ઈરાનીએ ફિલ્મ ‘ઊંચાઈ’ના સેટ પર સૂરજ બરજાત્યાને આપ્યું ડાન્સ ટ્રિબ્યુટ
આ પણ વાંચો: અપકમિંગ કાર્યક્રમ ‘નામ રહે જાયેગા’ દ્વારા લતા મંગેશકરને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવશે, જુઓ શોનો પ્રોમો