Income Tax Return : Nil ITR શું છે? જાણો કોણ આ રિટર્ન ફાઈલ કરી શકે છે અને તેના ફાયદા શું છે
Nil ITR : જો તમારી પાસે કોઈ tax જવાબદારી નથી, છતાં તમે ITR ફાઇલ કરી રહ્યાં છો, તો તેને Nil ITR કહેવામાં આવશે. Nil ITR ફાઇલ કરવાના ઘણા ફાયદા છે. તેનો ઉપયોગ લોન લેવા, શિષ્યવૃત્તિ લેવા અને વિઝા મેળવવા જેવી બાબતો માટે થઈ શકે છે.
જુલાઇ મહિનો આવતા જ લોકો ITR ફાઇલ કરવાની ચિંતા કરવા લાગે છે. ઈન્કમટેક્સ રિટર્ન (Income Tax Return)ફાઈલ કરવાની છેલ્લી તારીખ સુધી રાહ જોવી ઘણીવાર ભારે પડી જાય છે. તે સમયે કટોકટી આવી શકે છે. તેથી, ITR જેટલી જલ્દી ફાઈલ કરવામાં આવે તેટલું સારું.
આવકવેરા રિટર્ન ફાઈલ કરવાની છેલ્લી તારીખ (ITR Filing Last Date) 31 જુલાઈ છે. મહેસૂલ સચિવનું કહેવું છે કે આ વખતે ITR ફાઈલ કરવાની સમયમર્યાદા વધારવાનો કોઈ અવકાશ નથી. આજે આપણે Nil ITR અથવા Zero ITR વિશે વાત કરીશું. તે શું છે, તેને કોણ ભરી શકે છે અને તેના ફાયદા શું છે. ચાલો જાણીએ.
આ પણ વાંચો : ITR Filing : 2.38 કરોડથી વધુ આવકવેરા રિટર્ન ફાઈલ થયાં, 31 ડિસેમ્બર બાદ ચૂકવવી પડશે લેટ ફી
જો તમારી કુલ આવક નાણાકીય વર્ષ 2022-23 (આકારણી વર્ષ 2022-23) માં મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા કરતાં ઓછી છે, તો તમારે ITR ભરવું ફરજિયાત નથી. મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા તમે કઈ આવકવેરા વ્યવસ્થા પસંદ કરી છે તેના પર આધાર રાખે છે. જો કોઈ વ્યક્તિએ નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં જૂની કર વ્યવસ્થા પસંદ કરી હોય, તો મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા વ્યક્તિની ઉંમર પર પણ નિર્ભર રહેશે. જો કોઈએ નવી કર વ્યવસ્થા પસંદ કરી હોય, તો મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા 3 લાખ રૂપિયા છે. જો કે જો તમારી આવક મૂળભૂત મુક્તિ મર્યાદા કરતા ઓછી હોય તો ITR ફાઇલ કરવું જરૂરી નથી, પરંતુ તેમ છતાં જો તમે ITR ફાઇલ કરો છો, તો તે એક સારો નિર્ણય હશે.
Nil ITR શું છે ?
Nil ITR એ ITR છે જેમાં કરદાતા પર કોઈ કર જવાબદારી નથી. મતલબ કે તમારા પર કોઈ ટેક્સ નથી લાગતો, છતાં તમે ITR ભરો છો, તો તે Nil ITR રહેશે. કપાત અને મુક્તિનો દાવો કર્યા પછી કરદાતાની ચોખ્ખી કુલ આવક મૂળભૂત થ્રેશોલ્ડ મર્યાદા કરતાં ઓછી રહે તો પણ કોઈ કર વસૂલવામાં આવશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં ભરેલ ITR ને Nil ITR પણ કહેવાશે. “સેક્શન 87A હેઠળ મુક્તિ મેળવ્યા પછી ચોખ્ખી કર જવાબદારી શૂન્ય થઈ જાય તેવા કિસ્સાઓ હોઈ શકે છે. આવા કિસ્સાઓમાં પણ રિટર્ન ફાઇલ કરવામાં આવશે તેને Nil ITR તરીકે ઓળખવામાં આવશે.
મારે NIL ITR શા માટે ભરવું જોઈએ?
“તમે કોઈપણ ટેક્સ ભરવા માટે જવાબદાર ન હોવ તો પણ ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન ફાઈલ કરવું સમજદારીભર્યું છે. આ તે નાણાકીય વર્ષ માટે તમારી આવક રેકોર્ડ પર લાવે છે. આ સિવાય જો તમે હોમ લોન લો છો તો પણ તમે આ ITR બતાવી શકો છો.
શૂન્ય ITR ફાઇલ કરવાના ફાયદા
લોન લેવા માટે સરળ
સુરાનાએ જણાવ્યું હતું કે, “ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન ભારત સરકાર તરફથી આવકના પુરાવાના પ્રમાણિત દસ્તાવેજ તરીકે કામ કરે છે. આ સિવાય ધિરાણ આપતી બેંકો અને સંસ્થાઓને ITR સબમિટ કરવાથી લોન મંજૂરીની પ્રક્રિયા સરળ બની શકે છે.
શિષ્યવૃત્તિ મેળવવી સરળ બનશે
સુરાનાએ જણાવ્યું હતું કે, “કેટલાક શિષ્યવૃત્તિના કેસોમાં, તેના માટે અરજી કરતા વિદ્યાર્થીઓએ તેમના આવકવેરા રિટર્ન પ્રૂફ સબમિટ કરવાની જરૂર પડી શકે છે.” ઉદાહરણ તરીકે, કેટલીક વિશેષ સરકારી શિષ્યવૃત્તિઓ છે, જે મુજબ સમગ્ર પરિવારની આવક ચોક્કસ મર્યાદાથી ઓછી હોવી જોઈએ.
વિઝા માટે જરૂરી
“વિદેશ પ્રવાસ માટે, વિઝા સત્તાવાળાઓને સામાન્ય રીતે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોના ITRની જરૂર પડે છે,” સુરાનાએ જણાવ્યું હતું. આનું કારણ એ છે કે, જે વિદેશમાં પ્રવાસ કરવા ઈચ્છે છે તેણે વિઝા આપતા પહેલા તેમની આવકનું સ્તર ચકાસવું પડશે. તેથી, વિઝા અરજી કરતી વખતે ITR, બેંક સ્ટેટમેન્ટ અને અન્ય નાણાકીય દસ્તાવેજો સબમિટ કરવા જરૂરી છે.
