આગામી દિવસો શેરબજારમાં અનેક નવા IPO આવવા જઇ રહ્યા છે. રોકાણકારો પણ તેમા રોકાણ કરવા માટે તેની આતુરતાથી રાહ જોઇ રહ્યા છે.આવી સ્થિતિમાં કેટલાક IPOએ સેબીની ચિંતા વધારી છે. સેબીએ રોકાણકારોને સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ, ટિપ્સ અને અફવાઓના આધારે બજારમાં તેમના નાણાંનું રોકાણ ન કરવા જણાવ્યું હતું. ચાલો જાણીએ કે સેબી કયા આઈપીઓથી ચિંતિત છે.
આ દિવસોમાં શેરબજારમાં IPOની ભરમાર આવી રહી છે. દર અઠવાડિયે માર્કેટમાં 5 થી 6 કંપનીઓના IPO આવી રહ્યા છે. જેના કારણે હવે સ્ટોક માર્કેટ રેગ્યુલેટર સ્ટોક એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા એટલે કે સેબીએ ફરી એકવાર રોકાણકારોને ચેતવણી આપી છે. આ વખતે સેબીએ લોકોને નવા શેર ઓવરસબસ્ક્રાઇબ થવા અંગે સાવચેત રહેવાની સલાહ આપી છે.
માર્કેટ રેગ્યુલેટર SEBIએ રોકાણકારોને MSME સેક્ટરમાં છેતરપિંડી કરનારા પ્રમોટર્સની વધતી સંખ્યા અંગે ચેતવણી આપી હતી. સેબીનું કહેવું છે કે એવી ઘણી કંપનીઓ છે જેમના પ્રમોટર્સ તેમના બિઝનેસને લિસ્ટ કર્યા પછી કંપનીના ગ્રોથને અતિશયોક્તિ કરે છે જેથી તેઓ રોકાણકારોને આકર્ષી શકે અને તેઓ આ જાળમાં ફસાઈ જાય છે. આવી કંપનીઓ બજારમાં શેરના ભાવ વધારવા અને પછી બહાર નીકળવા માટે ગેરકાયદેસર પદ્ધતિઓનો આશરો લે છે. સેબીએ રોકાણકારોને સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ, ટિપ્સ અને અફવાઓના આધારે બજારમાં તેમના નાણાંનું રોકાણ ન કરવા જણાવ્યું હતું. ચાલો જાણીએ કે સેબી કયા આઈપીઓથી ચિંતિત છે.
એક અખબારી યાદીમાં, સેબીએ જણાવ્યું હતું કે 2012માં SME શેરના વેપાર માટે પ્લેટફોર્મની શરૂઆત થઈ ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં રૂ. 14,000 કરોડથી વધુનું ભંડોળ એકત્ર કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ એસએમઈએ એકલા નાણાકીય વર્ષ 2024માં કુલ રૂ. 6,000 કરોડ એકત્ર કર્યા હતા. તાજેતરમાં, NSE એ SMEs દ્વારા IPO માટેના નિયમોને કડક બનાવ્યા હતા અને કહ્યું હતું કે 1 સપ્ટેમ્બરથી, માત્ર હકારાત્મક મુક્ત રોકડ પ્રવાહ ધરાવતી કંપનીઓને તેના પ્લેટફોર્મ પર સૂચિબદ્ધ કરી શકાશે. મફત રોકડ પ્રવાહ એ રોકડનો સંદર્ભ આપે છે જે તમામ મૂડી અને સંચાલન ખર્ચ ચૂકવ્યા પછી બાકી રહે છે.
સેબીને જાણવા મળ્યું છે કે લિસ્ટિંગ પછી, કેટલાક SME અથવા તેમના પ્રમોટર્સ તેમની કામગીરીનું અવાસ્તવિક ચિત્ર રજૂ કરવા માટે પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે આ ઘોષણાઓ સામાન્ય રીતે બોનસ ઇશ્યૂ, સ્ટોક સ્પ્લિટ અને પ્રેફરન્શિયલ એલોટમેન્ટ જેવી વિવિધ કોર્પોરેટ ક્રિયાઓ દ્વારા અનુસરવામાં આવે છે. આનાથી રોકાણકારોમાં કંપની માટે હકારાત્મક લાગણી પેદા થાય છે, જે તેમને તે કંપનીનો સ્ટોક ખરીદવા દબાણ કરે છે. આ ઉપરાંત, તે પ્રમોટરોને આવી કંપનીઓમાં તેમનો હિસ્સો ઊંચા ભાવે વેચવાની સરળ તક પણ પૂરી પાડે છે.
હાલમાં જ IPO લિસ્ટિંગનો એક સમાન કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો છે જેમાં કંપનીએ IPO દ્વારા 12 કરોડ રૂપિયા એકત્ર કરવાની યોજના બનાવી હતી, પરંતુ બિડિંગના છેલ્લા દિવસે તે 2-3 વખત નહીં પરંતુ 418 વખત ઓવરસબ્સ્ક્રાઇબ થઈ હતી. આ સમાચાર બાદ માર્કેટમાં ગભરાટ ફેલાઈ ગયો હતો.
IPOને લઈને આવું ગાંડપણ આ પહેલા ભાગ્યે જ જોવા મળ્યું છે. રિસોર્સફુલ ઓટોમોબાઈલ કંપનીનો મુદ્દો ગમે છે. આ કંપનીના દિલ્હીમાં બે બાઇક શોરૂમ છે અને તેમાં માત્ર 8 કર્મચારીઓ કામ કરે છે. બજારમાંથી નાણાં એકત્ર કરવા માટે, આ કંપનીએ 22મી ઓગસ્ટે તેનો IPO લોન્ચ કર્યો હતો, જેમાં રોકાણકારોએ 26મી ઓગસ્ટ સુધી રોકાણ કર્યું હતું. પરંતુ આ IPOમાં નાણાં રોકવાની સ્પર્ધા હોય તેવું લાગી રહ્યું હતું. કંપનીને રૂ. 4768.88 કરોડની બિડ મળી હતી. તેમાંથી રૂ. 2825.11 કરોડની બિડ રિટેલ કેટેગરીમાં સામેલ છે, જ્યારે રૂ. 1796.85 કરોડની બિડ અન્ય કેટેગરીમાં સામેલ છે.
Published On - 10:06 am, Thu, 29 August 24