Pitru Paksha 2024 : પિતૃ પક્ષમાં પવિત્ર જનોઇ પહેરવાના સાચા નિયમો શું છે?
Janeu Niyam : હિન્દુ ધર્મમાં જનોઈનું વિશેષ મહત્વ છે. તેને પહેરવાના કેટલાક નિયમો જણાવવામાં આવ્યા છે. પિતૃપક્ષ દરમિયાન પવિત્ર જનોઇને ધારણ કરનારાઓએ કેટલાક ખાસ નિયમોનું પાલન કરવું પડશે.
Pitru Paksha 2024 Janeu Niyam: જનોઈ એ ત્રણ દોરાનું એક સુત્ર હોય છે, જે સંસ્કૃતમાં યજ્ઞોપવિત તરીકે ઓળખાય છે. તેને પહેરવાના ખાસ નિયમો છે જેનું પાલન કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે. પવિત્ર દોરાના ત્રણ દોરાઓ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશનું પ્રતીક છે. આને ભગવાનનું ઋણ, પિતૃનું ઋણ અને ઋષિના ઋણનું પણ પ્રતીક માનવામાં આવે છે. લગ્ન પહેલાં પવિત્ર દોરાની વિધિ કરવામાં આવે છે, પરંતુ પિતૃ પક્ષ દરમિયાન, પવિત્ર દોરો પહેરનારાઓએ શાસ્ત્રો અનુસાર વિશેષ નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ.
પૈતૃક બાજુ
કેલેન્ડર મુજબ દર વર્ષે ભાદરવા મહિનાની પૂર્ણિમાની તારીખથી પિતૃ પક્ષ શરૂ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમય દરમિયાન પૂર્વજો તેમના પરિવારના સભ્યોને મળવા માટે પૃથ્વી પર આવે છે. આ સમય દરમિયાન પિંડ દાન, શ્રાદ્ધ વિધિ વગેરે કરવાથી પિતૃઓની આત્માને શાંતિ મળે છે. આ સમય દરમિયાન પિતૃઓની તિથિ અનુસાર પિંડ દાન અર્પણ કરવાથી પિતૃઓની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. પિતૃ પક્ષમાં શ્રાદ્ધને લઈને કેટલાક મહત્વપૂર્ણ નિયમો જણાવવામાં આવ્યા છે.
પિતૃપક્ષમાં પવિત્ર જનોઇ પહેરવાનો નિયમ
પિતૃપક્ષની પૂજા કરવા માટે તમામ પૂજા સામગ્રી સાથે પવિત્ર જનોઇ પણ રાખવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધ પૂજા દરમિયાન હાથમાં ચોખા લઈને દેવી-દેવતાઓ અને સાત ઋષિઓનું સ્મરણ કરીને પવિત્ર જનોઇને તમારી સામે રાખો. તે પછી સીધા હાથની આંગળીઓના આગળના ભાગમાંથી તર્પણ ચઢાવો. તે પછી ઉત્તર તરફ મુખ કરો. પછી પવિત્ર દોરાની માળા બનાવીને ધારણ કરો. તે પછી ક્રોસ પગે બેસો. આ પછી, પવિત્ર દોરો જમણા ખભાથી ડાબી કમર તરફ, દક્ષિણ તરફ મુખ કરીને પહેરવામાં આવે છે.
પવિત્ર જનોઇ પહેરવા માટેના નિયમો
હિન્દુ ધર્મ અનુસાર, જનોઈ હંમેશા ડાબા ખભાથી જમણી કમર સુધી મંત્ર સાથે પહેરવામાં આવે છે. તેને શૌચ કરતી વખતે જમણા કાન પર બે વાર વીંટાળવામાં આવે છે. જો આમ ન કરવામાં આવે તો તે અશુદ્ધ ગણાય છે. આવી સ્થિતિમાં, મળ અને પેશાબ કર્યા પછી તરત જ પવિત્ર દોરો બદલવો જોઈએ. આ સિવાય શ્રાદ્ધ વિધિ કર્યા પછી સૂર્યગ્રહણ અને ચંદ્રગ્રહણ પછી તે અપવિત્ર થઈ જાય છે. તેથી જૂનો પવિત્ર જનોઇ કાઢીને નવી જનોઇ પહેરાવી જોઈએ, જો પવિત્ર જનોઇના ત્રણમાંથી એક દોરો તૂટે તો પણ તે અપવિત્ર ગણાય છે, આવી સ્થિતિમાં જનોઇ પણ બદલવી જોઈએ.
