પૃથ્વી પરના સ્વર્ગ તરીકે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત શ્રીનગરના Dal Lakeની આસપાસ હાલના દિવસોમાં મોટી રોનક જોવા મળી રહી છે. G20ના 17 સભ્ય દેશોના પ્રતિનિધિઓ અહીં બેઠક માટે એકઠા થયા હતા અને દાલ સરોવરમાં બોટિંગનો આનંદ માણ્યો હતો. વાસ્તવમાં ભારત G20 ટૂરિઝમ વર્કિંગ ગ્રુપની યજમાની કરી રહ્યું છે. શ્રીનગરમાં જી-20ની આ બેઠક 24 મે સુધી ચાલશે. દાલ સરોવર બહારથી આવતા મહેમાનો માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહે છે.
દાલ સરોવર જમ્મુ અને કાશ્મીરનું મુખ્ય પ્રવાસન કેન્દ્ર છે. તે સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. તે ખાસ કરીને હાઉસબોટ અને શિકારા માટે પ્રખ્યાત છે. તેના કિનારે મુગલ ગાર્ડન અને બીજા ઘણા બગીચા છે જે તેની સુંદરતા વધારે છે. તે તેની પ્રાકૃતિક સુંદરતા માટે જાણીતું છે. ચાલો એક નજર કરીએ દાલ સરોવરની કેટલીક મહત્વની બાબતો પર.
આ પણ વાંચો: Dying Cheetahs in Kuno: કુનો નેશનલ પાર્કમાં એક બાળ ચિત્તાનું મોત, અત્યાર સુધીમાં ચાર ચિત્તાના થયા મોત
આ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે ઘણા સિદ્ધાંતો કહેવામાં આવે છે. એક સિદ્ધાંત કહે છે કે તે એક ગ્લેશિયર છે જે સમય જતાં તળાવમાં ફેરવાઈ ગયું છે. બીજી થિયરી કહે છે કે ખાબી ઝેલમ નદીમાં ભયંકર અને જંગલી પૂરને કારણે દાલ સરોવરની રચના થઈ હશે. જોકે આ પ્રશ્નનો હજુ સુધી કોઈ નક્કર જવાબ મળ્યો નથી.
દાલ સરોવર લગભગ 18 ચોરસ કિલોમીટરના વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે. તેની પહોળાઈ લગભગ 3.5 કિલોમીટર છે અને મહત્તમ ઊંડાઈ 20 ફૂટ છે. દાલ સરોવરમાં ચાર તટપ્રદેશ છે, બોડદલ, નાગીન, ગાગરીબલ અને લોકુત દલ. મોગલ કાળમાં બનેલા બગીચા અને સુંદર ઉદ્યાન આ તળાવની સુંદરતામાં વધારો કરે છે.
દાલ સરોવર શબ્દ પ્રાદેશિક ભાષાકીય અને સંસ્કૃતિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. કાશ્મીરી ભાષામાં ‘દલ’ શબ્દનો અર્થ તળાવ થાય છે. પાછળથી ‘દલ’ સાથે સામાન્ય ભાષાના પ્રવાહમાં ‘તળાવ’ શબ્દ ઉમેરવામાં આવ્યો, પછી તે ‘દાલ સરોવર’ બન્યો.
દાલ તળાવને કાશ્મીરના તાજ અથવા શ્રીનગરના રત્ન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જુલાઈ-ઓગસ્ટ મહિનામાં અહીંના બગીચાઓની સુંદરતા જોઈને જ નવાઈ લાગે છે.
આ તળાવ પ્રવાસન અને મનોરંજન માટે એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ છે. તે માછલી ઉછેર અને જળ સંચયનો મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત છે. પ્રવાસન ઉપરાંત માછીમારી અહીંનો બીજો સૌથી મોટો વ્યવસાય છે. જેનાથી સ્થાનિક લોકોની આજીવિકા જળવાઈ રહે છે.
જો તમે દાલ લેક પર જાઓ છો તો પછી હાઉસબોટ પર રહો અને શિકારા રાઈડનો આનંદ લો. પર્યટનના દૃષ્ટિકોણથી, દાલ તળાવના અન્ય મહત્વપૂર્ણ સ્થળો શાલીમાર બાગ અને નિશાત બાગ છે. મીઠા પાણીનું ઝરણું અને પાર્ક અહીં જોવાલાયક સ્થળો પૈકી એક છે. અહીં હઝરતબલ તીર્થસ્થાન ઉપરાંત દાલ સરોવર પર અન્ય એક લોકપ્રિય ધાર્મિક પ્રવાસન સ્થળ છે – શંકરાચાર્ય મંદિર, જેનું માળખું પ્રાચીન છે.