Rajiv Dixit Health Tips: રાજીવ દીક્ષિતને આયુર્વેદના રાજા કહેવામાં આવે છે, તેમના દ્વારા જણાવવામાં આવેલા આયુર્વેદિક ઉપચાર આજે પણ લોકોને દરેક બીમારીના ઘરેલું ઉપચાર જણાવે છે. આપણા ભારતમાં તહેવારો આવતા જ રહે છે અને દરેક તહેવાર પર ખાસ વાનગીઓ અને મીઠાઈઓ બનાવવામાં આવે છે, દરેક તહેવારમાં અમુક ખાસ તેલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને અન્ય તહેવારોમાં બીજા પ્રકારના તેલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, તેની પાછળ વિજ્ઞાન છુપાયેલું છે. આપણા પૂર્વજો મહાન વૈજ્ઞાનિકો હતા, તેમને તહેવારમાં એ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવી જે આપણા શરીર માટે અનુકુળ હોય.
વિજ્ઞાન પણ એવું છે કે ફાગણ અને ચૈત્ર મહિનાના તહેવારો પર તૈયાર કરવામાં આવતી વાનગીઓ હવામાન પ્રમાણે ખૂબ જ અનુકૂળ હોય છે, દિવાળીની આસપાસના તીજના તહેવારો, તેની પાછળ એક અલગ પ્રકારની તૈયારીઓ હોય છે. તેના પાછળ વિવિધ વૈજ્ઞાનિક કારણ છે, તહેવારમાં બનતા ભોજન દ્વારા આપણા શરીરને અલગ અલગ રીતે ફાયદા મળશે.
આપણા દેશના ઋષિ મહર્ષિઓએ અવલોકન કર્યું છે કે ઠંડીના દિવસોમાં શું વધે છે, વરસાદના દિવસોમાં શું વધે છે, ઉનાળામાં શું વધે છે, આ પ્રકોપથી બચવા માટે કુદરતે જે ઋતુમાં જે વસ્તુ આપી છે. તેઓએ આ વાનગીઓ અને મીઠાઈઓનો સમાવેશ થાય છે. શિયાળામાં આપણે જે પણ તહેવારો ઉજવીએ છીએ અથવા શિયાળામાં જણાવેલા તમામ તહેવારોની જેમ જોવા મળ્યું છે કે વાનગી વધુ ને વધુ સારી હોય છે જેમ કે શિયાળાના દિવસોમાં તલ પુષ્કળ પ્રમાણમાં ખાવામાં આવે છે અને તલની જેમ વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે.
અળદીયા ગુજરાતમાં ખાવામાં આવે છે, તે અડદની દાળમાંથી બને છે, આ બધી વાનગીઓ પ્રોટીનથી ભરપૂર હોય છે, આ ખાસ વાનગી આસાનીથી પચતી નથી, ધીમે ધીમે પચી જાય છે, પરંતુ જે દિવસોમાં આપણે આ ખાઈએ છીએ તે દિવસે તે અળદિયા ખાવામાં આવે છે. ઝડપી પાચન થનારો ખોરાક ન ખાવો વધારે સારો છે.
ઠંડીના દિવસોમાં પિત્ત થોડું ઓછું હોય છે અને કફ મહત્તમ હોય છે. હવે કફ વધી ગયો છે એટલે કફની અસર આપણા પેટની અગ્નિ પર થાય છે. દિવસો દરમિયાન જઠરાગ્નિ ભડકતી નથી, જો જઠરાગ્નિ ઓછી હોય તો પછી ખોરાક પણ એવી રીતે લેવો જોઈએ કે તે તરત જ પચી ન જાય, ધીમે ધીમે પચે, જેથી અગ્નિ અને ખોરાક બંને ભેગા થાય, પાચન અને જઠરાગ્નિની ગતિ ઓછી હોય છે. શિયાળામાં તલ, સીંગદાણા, ગોળ, ઘી વગેરે ખાવા જોઈએ. આપણું ભોજન તહેવારો સાથે મેળ ખાય છે.
ઉનાળામાં પેટની આગ(જઠરાગ્નિ) તીવ્ર હોય છે, તેથી એવો ખોરાક ખાવો, જે ઝડપથી પચી જાય, વરસાદના દિવસોમાં પિત્ત સૌથી ઓછું હોય, તેથી હળવો ખોરાક લેવો જોઈએ અને દિવસમાં માત્ર એક જ વાર ખાઓ તો સારું. આવો ખોરાક ન ખાવો.તેમાં પુષ્કળ પાણી હોય, કારણ કે શરીરમાં પહેલાથી જ પુષ્કળ પાણી છે, શરીર પ્રકૃતિ પ્રમાણે ચાલે છે, તેથી ઋષિ-મુનિઓ વરસાદની ઋતુમાં લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી ખાવાની ના પાડે છે, કારણ કે તેમાં પુષ્કળ પાણી હોય છે, તેથી વરસાદની ઋતુમાં વધારે પાણી અને બહુ ઓછું પાણીવાળી બંને વસ્તુઓ ખાવી જોઈએ નહીં.
(જાહેર ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી, જાણકારીના હેતુ માટે લખવામાં આવી છે. સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કંઈપણ અનુસરતા પહેલા કૃપા કરીને નિષ્ણાતની સલાહ લો.)
Healthના દરેક સમાચાર વાંચવા અહીં ક્લિક કરો