પ્લાસ્ટિકની (Plastic) વસ્તુઓ જોવામાં સુંદર અને લઈ જવામાં સરળ (easy )હોય છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ વસ્તુઓ તમારા શરીરને (body )કેટલું નુકસાન પહોંચાડી શકે છે ? હા, એક નવા અભ્યાસ મુજબ, રોજિંદા પ્લાસ્ટિક ઉત્પાદનો જેમ કે સિંગલ-યુઝ કોફી કપ પણ પાણીના સંપર્કમાં આવે ત્યારે ટ્રિલિયન બારીક કણો છોડે છે. એટલું જ નહીં, પ્લાસ્ટિકની થેલીઓ અને સોડાની બોટલો જેવા પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણ પોતે જ એક સમસ્યા છે કારણ કે તે આપણા જીવનનો અભિન્ન અંગ બની રહ્યા છે. પરંતુ વૈજ્ઞાનિકો ચિંતિત છે કે જ્યારે પ્લાસ્ટિકના નાના કણો તમારા શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે અને પછી રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાઓ દ્વારા ઘણા અંગોને નુકસાન પહોંચાડે છે ત્યારે શું થાય છે. આ સિવાય આ અભ્યાસ પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગ વિશે ઘણું બધું કહે છે, ચાલો જાણીએ વિગતવાર.
નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સ્ટાન્ડર્ડ્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી (NIST) એ આ માઇક્રોસ્કોપિક પ્લાસ્ટિકને વધુ સારી રીતે સમજવા માટે વ્યાપકપણે વિશ્લેષણ કર્યું છે. તેઓએ જોયું કે જ્યારે પ્લાસ્ટિક ઉત્પાદનો ગરમ પાણીના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તેઓ પાણીના લિટર દીઠ ટ્રિલિયન નેનોપાર્ટિકલ્સ છોડે છે. NIST સંશોધકોએ તેમના તારણો વૈજ્ઞાનિક જર્નલ એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજીમાં પ્રકાશિત કર્યા છે.
પ્લાસ્ટિકના નુકસાન સાથે જોડાયેલા આ રિપોર્ટમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યાં પણ જોઈએ ત્યાં પ્લાસ્ટિકના કણો છે. લગભગ ટ્રિલિયન પ્રતિ લિટર. વાસ્તવમાં, પ્લાસ્ટિક સામગ્રીના ઘણા પ્રકારો છે, પરંતુ તે બધા પોલિમર, કુદરતી અથવા માનવસર્જિત પદાર્થોથી બનેલા છે જે એકસાથે જોડાયેલા મોટા અણુઓથી બનેલા છે. વૈજ્ઞાનિકોને આ મોટા પ્લાસ્ટિકમાંથી મહાસાગરો અને અન્ય ઘણા વાતાવરણમાં સૂક્ષ્મ કણો મળ્યા છે. સંશોધકો તેમને બે જૂથોમાં વર્ગીકૃત કરે છે: માઇક્રો અને નેનોપ્લાસ્ટિક્સ.
માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની લંબાઈ સામાન્ય રીતે 5 મિલીમીટર કરતાં નાની હોવાનું માનવામાં આવે છે અને તેને નરી આંખે જોઈ શકાય છે, જ્યારે નેનોપ્લાસ્ટિક્સ એક મીટર (માઈક્રોમીટર)ના એક મિલિયનમાં ભાગ કરતાં નાના હોય છે અને મોટા ભાગના પ્રમાણભૂત માઈક્રોસ્કોપથી પણ જોઈ શકાતા નથી. તાજેતરના અભ્યાસો દર્શાવે છે કે કેટલીક પોલીપ્રોપીલીન (PP) બેબી બોટલ અને નાયલોનની પ્લાસ્ટિક ટી બેગ આ પ્લાસ્ટિકના કણોને આસપાસના પાણીમાં છોડે છે.
આ રીતે પ્લાસ્ટિકની આ બધી વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરવાથી શરીરને અનેક નુકસાન થઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, પહેલા તેઓ શરીરમાં હોર્મોનલ વિક્ષેપ પેદા કરે છે, પછી ન્યુરો સંબંધિત સમસ્યાઓ અને તે પછી તેઓ વંધ્યત્વનું કારણ બને છે. તેની વધુ ખતરનાક વાત એ છે કે તે આપણા ફેફસાંને કંઈક નુકસાન પહોંચાડે છે જેના વિશે આપણે જાણતા પણ નથી અને પછીથી તે કોઈ મોટી બીમારીનું કારણ બની જાય છે. જેમ કે કેન્સર. આ સિવાય પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગથી વધુ એલર્જી પણ થાય છે.
તેથી, તમારા ઘરમાં અથવા ઉપયોગમાં ઓછામાં ઓછી પ્લાસ્ટિકની વસ્તુઓનો સમાવેશ કરવાનો પ્રયાસ કરો. આ સિવાય ખાસ કરીને ખાણી-પીણીને પ્લાસ્ટિકની થેલીઓમાં ન રાખો કારણ કે તે તમારા શરીરને વધુ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
(ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ પર આધારિત છે. TV9 ગુજરાતી તેની પુષ્ટિ કરતું નથી. નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી જ તેને અનુસરો.)
આ પણ વાંચો :
વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અમારી ટ્વીટર કોમ્યુનિટીમાં જોડાવા અહીં ક્લિક કરો