ગુજરાતી સાહિત્યકાર રજનીકુમાર પંડ્યાનું અવસાન, 86 વર્ષની ઉંમરે અંતિમ વિદાય

ગુજરાતી સાહિત્ય અને પત્રકારિતાના ક્ષેત્રે મહત્વનું યોગદાન આપનાર રજનીકુમાર પંડ્યાનું 86 વર્ષની ઉંમરે નિધન થયું છે. તેમણે ટૂંકી વાર્તાઓ, નવલકથાઓ અને ચરિત્ર લેખનમાં વિશેષ પ્રભાવ છોડી છે. તેમના સાહિત્ય સર્જન માટે તેમને અનેક પુરસ્કારો મળ્યા હતા, જેમાં ગુજરાત સરકારનો પત્રકારિત્વ માટેનો એવોર્ડ, ધૂમકેતુ એવોર્ડ, સરોજ પાઠક એવોર્ડ અને કુમાર સુવર્ણચંદ્રક (2003) મહત્વના છે.

શૈક્ષણિક અને વ્યવસાયિક પૃષ્ઠભૂમિ

રજનીકુમાર પંડ્યાનું બાળપણ બીલખા ગામમાં વીત્યું. તેમનાં પિતાએ રજવાડી સ્ટેટમાં કાર્યભાર સંભાળ્યો હતો. પ્રાથમિક અને ઉચ્ચ શિક્ષણ ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાં પૂર્ણ કર્યા પછી, તેમણે સરકારી ઑડિટર અને બેંક મેનેજર તરીકે લાંબા સમય સુધી કાર્ય કર્યું.

સાહિત્ય કારકિર્દી

1959માં લેખનક્ષેત્રે પ્રવેશ કર્યા બાદ, તેમણે ટૂંકી વાર્તાઓમાં નોંધપાત્ર પ્રદાન કર્યું. 1977માં તેમનો પ્રથમ વાર્તાસંગ્રહ ‘ખલેલ’ પ્રકાશિત થયો. 1980 પછી તેમણે કટારલેખન શરૂ કર્યું, જેમાં ‘ઝબકાર’, ‘મનબિલોરી’ અને ‘ગુલમહોર’ જેવા પ્રસિદ્ધ સંગ્રહોનો સમાવેશ થાય છે.

1985માં નવલકથા લેખન શરૂ કરી અને ‘કોઈ પૂછે તો કહેજો’, ‘પરભવના પિતરાઈ’ અને ‘કુંતી’ જેવી પ્રસિદ્ધ નવલકથાઓ આપી. ‘પરભવના પિતરાઈ’ ઉપર ટેલીફિલ્મ પણ બની. ‘કુંતી’ પરથી હિંદી ટીવી સિરીઝ પણ બની હતી.

અન્ય મહત્વપૂર્ણ યોગદાન

તેમણે જૂના સાહિત્યિક સામયિકોનું ડિજિટલાઇઝેશન કરવામાં અને દેશભક્ત શાયર રુસ્વા મઝલૂમીના જીવનચરિત્ર પર સંશોધન કરી મહત્વપૂર્ણ પ્રયોગો કર્યા. સાથે જ, જ્યુથીકા રૉય અને ઉપેન્દ્ર ત્રિવેદી જેવા ગાયકો-કલાકારોની યાદગાર કથાઓ સંપાદિત કરી.

સન્માન અને પુરસ્કાર

તેમને પત્રકારત્વ અને સાહિત્યમાં અગ્રણી પ્રદાન માટે ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી અને ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના અનેક એવોર્ડ પ્રાપ્ત થયા. તેમ ઉપરાંત, ગુજરાત સરકાર અને સ્ટેટ્સમેન અખબારના રાષ્ટ્રીય એવોર્ડથી પણ તેઓ સન્માનિત થયા.

તેમની અવસાન સાથે ગુજરાતી સાહિત્ય જગત એક પ્રતિભાશાળી સર્જક ગુમાવ્યું છે.

તેમની વાર્તાઓ અને પુસ્તકો હિન્દી, મરાઠી, તમિળ, જર્મન, અંગ્રેજી અને સિંધી જેવી વિવિધ ભાષાઓમાં અનુવાદિત થયા છે. એ ઉપરાંત, તેઓ સમાજમાં સેવાકીય પ્રવૃત્તિઓના પ્રચાર માટે પણ જાણીતા હતા, જ્યાં તેમણે સેવાકીય કાર્યોને પ્રકાશમાં લાવવા માટે લેખનનું માધ્યમ અપનાવ્યું.

તેમનું સાહિત્ય માત્ર છપાયેલા સ્વરૂપમાં સીમિત નથી, તે ટીવી, ફિલ્મ અને ઓડિયો બુક્સ જેવા માધ્યમોમાં પણ લોકપ્રિય બન્યું છે, જેનાથી વાચકો અને શ્રોતાઓ સુધી વધુ વ્યાપક રીતે પહોંચ્યું છે.