હવે મેદાની વિસ્તારમાં પણ થઈ શકશે સફરજનની ખેતી, સફરજનની આ જાતને વિકસિત કરનાર ખેડૂતની છે રસપ્રદ કહાની
ઠંડા પ્રદેશોમાં સફરજનની ખેતી કરવામાં આવે છે. પરંતુ હવે તેની ખેતી ગરમ મેદાનોમાં પણ શરૂ થઈ ગઈ છે. હિમાચલ પ્રદેશના એક ખેડૂતે સફરજનની એક જાત વિકસાવી છે જેને ફૂલો અને ફળ આપવા માટે લાંબા સમય સુધી ઠંડીની જરૂર નથી.
દેશમાં જમ્મુ અને કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ (Himachal Pradesh) અને ઉત્તરાખંડ (Uttarakhand) જેવા ઠંડા પ્રદેશોમાં સફરજનની ખેતી (Apple cultivation) કરવામાં આવે છે. પરંતુ હવે તેની ખેતી ગરમ મેદાનોમાં પણ શરૂ થઈ ગઈ છે. હિમાચલ પ્રદેશના એક ખેડૂતે સફરજન (Apple Farming)ની એક જાત વિકસાવી છે જેને ફૂલો અને ફળ આપવા માટે લાંબા સમય સુધી ઠંડીની જરૂર નથી. સફરજનની નવી વેરાયટી સાથે, દેશના ઘણા રાજ્યોમાં તેની ખેતી શક્ય બની છે, પરંતુ તેની શરૂઆતની વાર્તા ખૂબ જ રસપ્રદ છે.
વાસ્તવમાં, હિમાચલ પ્રદેશના બિલાસપુર જિલ્લાના પનિયાલા ગામમાં રહેતા ખેડૂત હરિમાન શર્માએ 1998માં ખાવા માટે કેટલાક સફરજન ખરીદ્યા હતા. જમ્યા પછી તેણે ઘરના પાછળના ભાગે બીજ ફેંકી દીધું. જ્યારે બીજ અંકુરિત થયું, ત્યારે હરિમાન શર્મા સમજી ગયા કે દરિયાની સપાટીથી 1800 ફૂટની ઊંચાઈએ ઉગેલો આ છોડ અસાધારણ છે. 2001 માં, આ છોડ પણ ફળ આપવાનું શરૂ કર્યું.
ભારત સરકારની સંસ્થાએ મદદ કરી
પ્રગતિશીલ ખેડૂત હરિમાન શર્માએ આ છોડને મધર પ્લાન્ટ તરીકે સાચવ્યો. આ પછી, તેણે છોડમાંથી કલમ બનાવવાનું શરૂ કર્યું અને આ પ્રકારના સફરજનનો એક નાનો બગીચો બનાવ્યો. 2005માં બનેલ આ ઓર્ચાર્ડ આજે પણ ફળ આપે છે.
આ અંગેની માહિતી સરકારના અનેક વિભાગો સુધી પહોંચી હતી. ભારત સરકારના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગે આ વિવિધતામાં ખૂબ રસ દાખવ્યો હતો. ખેડૂતના દાવાની ચકાસણી કર્યા પછી, આ જાતની નોંધણીમાં સહાયની સાથે, તેમણે નર્સરીની સ્થાપના અને તેના ફેલાવામાં આર્થિક મદદ પણ કરી.
આ જાતની ખેતી 23 રાજ્યોમાં થઈ રહી છે
2014-2019 દરમિયાન, આ સફરજનની વિવિધતાના મલ્ટી-સાઇટ ટ્રાયલ NIF દ્વારા 2,000 થી વધુ ખેડૂતોના ખેતરોમાં અને 30 રાજ્યોમાં તેમજ રાષ્ટ્રપતિ ભવન સહિત 25 સંસ્થાઓમાં 20,000 થી વધુ રોપાઓનું વાવેતર કરીને સમગ્ર દેશમાં ઓછા ઠંડીવાળા વિસ્તારોમાં કરવામાં આવ્યા હતા. અત્યાર સુધીમાં 23 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાંથી આ છોડને ફળ આપવા વિશે માહિતી પ્રાપ્ત થઈ છે.
બિહાર, ઝારખંડ, મણિપુર, મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, ઉત્તર પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, દાદરા અને નગર હવેલી, કર્ણાટક, હરિયાણા, રાજસ્થાન, જમ્મુ અને કાશ્મીર, પંજાબ, કેરળ, ઉત્તરાખંડ, તેલંગાણા, આંધ્રપ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ , ઓરિસ્સા, પુડુચેરી, હિમાચલ પ્રદેશ અને દિલ્હી આ રાજ્યો છે.
હરિમાન શર્મા દ્વારા વિકસિત સફરજનની આ જાત HRMN-99 તરીકે ઓળખાય છે. HRMN-99ના 3-8 વર્ષની વયના છોડ હિમાચલ પ્રદેશ, સિરસા (હરિયાણા) અને મણિપુરના ચાર જિલ્લાઓમાં પ્રતિ વર્ષ 5 થી 75 કિલો ફળનું ઉત્પાદન કરે છે. સફરજનની અન્ય જાતોની સરખામણીમાં તે કદમાં મોટું હોય છે અને પરિપક્વતા દરમિયાન ખૂબ જ નરમ, મીઠો અને રસદાર પલ્પ હોય છે અને તેના પર લાલ પટ્ટાવાળી ત્વચા પીળી હોય છે.
આ પણ વાંચો: ભારતે બ્રિટન પર લગાવ્યો અલગાવવાદી એજન્ડાને પ્રોત્સાહન આપવાનો આરોપ, ખાલિસ્તાન જનમત સંગ્રહનો ઉઠાવ્યો મુદ્દો