ખેડૂતો (Farmers)વધુ પરેશાન ત્યારે થાય છે જ્યારે પાકમાં રોગ આવી જાય છે. એવામાં ખેડૂતોએ રાસાયણિક જંતુનાશકો (chemical pesticides)નો ઉપયોગ કરવો પડે છે. રાસાયણિક જંતુનાશકના ઉપયોગમાં ખર્ચ પણ થાય છે આજના સમયમાં ખેતીમાં નફો ત્યારે જ મળી શકે છે જ્યારે તેમાં થતો ખર્ચ ઘટે. ત્યારે જો ખેડૂતો લીમડાના જંતુનાશક(Neem insecticides)નો ઉપયોગ કરે તો તેમનો ખર્ચ ઘણો ઘટી શકે છે. કારણ કે લીમડો સરળતાથી મળી રહે છે. જેમાં નિષ્ણાંતો લીમડાના જંતુનાશકનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપે છે ત્યારે ચાલો જાણીએ તેના વિશે.
આ ખેડૂતોને પાકમાંથી જીવાતો દૂર કરવામાં થોડી મદદ કરે છે, પરંતુ આ જીવાત તેમની જમીનની ફળદ્રુપતા ઘટાડે છે. આ લાંબા ગાળે ખેડૂતો માટે સારું નથી, કારણ કે જમીનની ખાતર ક્ષમતા ધીમે ધીમે ઘટતી જાય છે અને જમીન બંજર બની જાય છે, ખેડૂતો માટે બંજર જમીનમાં ખેતી કરવી ખૂબ મુશ્કેલ છે. એટલું જ નહીં રાસાયણિક જંતુનાશકોના ઉપયોગથી અનાજ, શાકભાજી અને ફળો પણ આપણા સ્વાસ્થ્ય પર ખૂબ જ ખરાબ અસર કરે છે.
આવી સ્થિતિમાં, કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે ખેડૂતોએ તેમના પાકમાં જૈવિક જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. તેથી કેન્દ્ર સરકારથી માંડીને રાજ્ય સરકાર દ્વારા ખેડૂતોને પોતાના સ્તરે જૈવિક જંતુનાશક દવાઓના ઉપયોગ અંગે જાગૃત કરવામાં આવી રહ્યા છે.
આવી સ્થિતિમાં, કૃષિ નિષ્ણાતો ખેડૂતોને તેમના ખેતરોમાં લીમડાના પાન, લીમડાનો ખોળ અને લીમડાના તેલના ઉપયોગથી બનેલા જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપે છે. આના ઉપયોગથી પાકમાં કોઈ જીવાત નહીં આવે, જેના કારણે પાકની ઉપજ અનેક ગણી અને શુદ્ધ થશે, આ શુદ્ધ અનાજ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
લીમડામાંથી જંતુનાશક બનાવવા માટે, સૌ પ્રથમ, ખેડૂતોએ લીમડાના પાનને ઠંડી જગ્યાએ સૂકવીને તેને આખી રાત પાણીમાં બોળી રાખવાના હોય છે. તમે આ પાણીને છોડ પર છાંટી દો. જો ખેડૂતો ઇચ્છે તો આ પાણીનું મિશ્રણ એકવાર બનાવી શકે છે અને તેનો વારંવાર ઉપયોગ કરી શકે છે. આ માટે ખેડૂતોએ લીમડાના પાન, નિંબોળી અને છાશને એક મોટા વાસણમાં પાણીમાં ભેળવીને તેનો રંગ ન બદલાય ત્યાં સુધી મિક્સ કરવાનું રહેશે. ત્યારે ખેડૂતો તેનો ઉપયોગ તેમના પાકમાં કરી શકશે. સારા પરિણામો માટે ખેડૂતો આ સોલ્યુશનમાં થોડી માત્રામાં ગૌમૂત્ર અને પીસેલું લસણ પણ ઉમેરી શકે છે.
એક અંદાજ મુજબ ખેડૂતો લીમડામાંથી જંતુનાશક દવા તૈયાર કરે તો તેમને ઘણો ફાયદો થશે. આપને જણાવી દઈએ કે જો ખેડૂતો 1 હેક્ટર ખેતરમાં રાસાયણિક જંતુનાશકનો છંટકાવ કરે છે, તો તેઓ ઓછામાં ઓછા એક હજાર રૂપિયા ખર્ચ કરે છે. જો તેઓ જાતે જ લીમડાનો ઉપયોગ કરીને ઘરે જંતુનાશકો તૈયાર કરે તો તેની કિંમત ઓછી થશે, કારણ કે લીમડો સરળતાથી મળી રહે છે. તેના ઉપયોગથી પાકનું સ્વાસ્થ્ય પણ બગડે નહીં. આવી સ્થિતિમાં પાકનું ઉત્પાદન બમણું થશે.