એક સમયે, એક સરકારી શાળા, (Govt school) જે ખૂબ જ સામાન્ય દેખાતી હતી અને સુવિધાઓના અભાવ તેમજ વિદ્યાર્થીઓના પ્રવેશના અભાવના પડકારોનો સામનો કરતી હતી, તે હવે માત્ર એક આકર્ષક શાળા તરીકે ઓળખાતી નથી, પરંતુ તેમાં નોંધપાત્ર સુધારો પણ નોંધાયો છે. રાજસ્થાનના (Rajasthan) અલવર જિલ્લાના (Alwar District) સાહોડી ગામમાં આવેલી સરકારી ઉચ્ચતર માધ્યમિક શાળાની (Higher Secondary School) વાત છે, જેમાં દિવાલો પર પેન્સિલ અને પુસ્તકોની ડિઝાઇન સાથે રંગબેરંગી ચિત્રો બનાવવામાં આવ્યા છે. તેણે માત્ર તેના વિદ્યાર્થીઓનું જ નહીં પરંતુ તેમના માતા-પિતાનું પણ ધ્યાન આકર્ષિત કર્યું છે અને શાળામાં વિદ્યાર્થીઓની નોંધણીમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે.
શાળાની દિવાલો, તેના વર્ગખંડોને પેન્સિલ, પત્રો, પુસ્તકો અને પ્રેરણાત્મક ચિત્રોથી રંગવામાં આવ્યા છે અને પાણીની ટાંકીને રંગબેરંગી આકર્ષક ‘બોટલનો આકાર’ આપીને નવો દેખાવ આપવામાં આવ્યો છે. જેના કારણે છેલ્લા બે વર્ષમાં નોંધણી લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે. રાજસ્થાનમાં આ એકમાત્ર શાળા નથી, જેણે પોતાના માટે વિશિષ્ટ કોતરણી કરી છે, પરંતુ એવી સેંકડો સરકારી શાળાઓ છે જેણે પોતાની અનોખી ડિઝાઇન સાથે વિશિષ્ટ કોતરણી કરી છે. તે શાળાઓમાં નોંધણીમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે એટલું જ નહીં, પરંતુ સ્વચ્છતા, શિસ્ત અને અભ્યાસના વાતાવરણ જેવા અન્ય પાસાઓમાં પણ સુધારો થયો છે. દાતાઓ, સંસ્થાઓ તેમજ સરકારી ભંડોળથી આ શાળાઓને નવજીવન આપવામાં આવી રહી છે.
સાહોડીની સરકારી ઉચ્ચતર માધ્યમિક શાળાના આચાર્ય કિરણે જણાવ્યું હતું કે, “જ્યારે મેં આચાર્ય તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો ત્યારે શાળાની ઇમારત સારી સ્થિતિમાં ન હતી.” દિવાલોને સ્વાદિષ્ટ રીતે રંગવામાં આવી છે અને પીવાના પાણીની ટાંકીને રંગીન બોટલનો આકાર આપવામાં આવ્યો છે. શીખવા માટેની સીડીઓને મૂળાક્ષરોથી રંગીને તૈયાર કરવામાં આવી છે. શાળાના પરિસરમાં એક સેલ્ફી પોઈન્ટ પણ બનાવવામાં આવ્યો છે, જે વિદ્યાર્થીઓને આકર્ષિત કરે છે અને શિક્ષણની પાંખો લગાવીને ઊંચે ઉડવાની પ્રેરણા આપે છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.
સહગલ ફાઉન્ડેશન દ્વારા શાળાના નવીનીકરણ અને કાયાકલ્પ પર લગભગ 40 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં ગ્રામજનોએ પણ મદદ કરી હતી. શાળાના આચાર્યએ જણાવ્યું હતું કે – શાળાના નવીનીકરણ બાદ નોંધણીમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. તે લગભગ બમણો છે. શાળાના નવીનીકરણથી શાળામાં શિસ્ત, અભ્યાસ અને સ્વચ્છતાનું વાતાવરણ ઊભું કરવામાં મદદ મળી છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, આ વર્ષે 5 ઓગસ્ટે શાળાને સ્વચ્છતામાં રાજ્યકક્ષાનો એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. અલવર જિલ્લામાં બીજી ઘણી શાળાઓ છે, જેનું નવીન રીતે નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું છે.
અલવરમાં સરકારી શાળાઓની ઈમારતોને નવી ઓળખ આપનારા શિક્ષણ વિભાગમાં કામ કરતા ઈજનેર રાજેશ લવાનિયાએ જણાવ્યું હતું કે, “જિલ્લાની અન્ય શાળાના વર્ગને ટ્રેનના ડબ્બાના આકારમાં બનાવવામાં આવ્યો છે અને વિદ્યાર્થીઓમાં વાંચન પ્રત્યે રસ જગાવવા માટે દિવાલોને નીલા રંગથી રંગવામાં આવી છે. સાથે-સાથે અન્ય શાળાઓને પણ બસો, વિમાનો, પાણીના જહાજોના આકારમાં વર્ગખંડો બનાવીને બાળ અનુકુળ બનાવવાના પ્રયાસો હાથ ધરાયા છે.
તેમણે કહ્યું, આનાથી તમામ શાળાઓમાં નોંધણીમાં વધારો થયો છે. તેની અસર માત્ર અભ્યાસમાં નહીં, પરંતુ શિસ્ત અને સ્વચ્છતાના સંદર્ભમાં પણ સકારાત્મક ફેરફારો જોવા મળે છે. તેમણે કહ્યું કે, આ નવીનતાઓનો ઉપયોગ માત્ર અલવરમાં જ નહીં પરંતુ ધોલપુર, ચિત્તોડગઢ, પાલી સહિતના અન્ય જિલ્લાઓમાં પણ શાળાની ઇમારતો પર કરવામાં આવ્યો છે અને તેમના વર્ગખંડોને વિવિધ સ્વરૂપોમાં સજાવવામાં આવ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે, આ સરકારી ઇમારતોને સરકારી ભંડોળ અને દાતાઓ અને સંસ્થાઓની ભાગીદારીથી નવીન અભિગમથી રંગવામાં આવી છે.
(ભાષા ઇનપુટ સાથે)
Published On - 12:01 pm, Mon, 12 September 22