Market Volatility : કપાસના વાવેતરમાં ઘટાડો બની શકે છે ખાદ્યતેલ બજારની અસ્થિરતાનું કારણ, જાણો કેમ
ઉદ્યોગના સહભાગીઓ ચેતવણી આપે છે કે આ વર્ષની વાવણીની પદ્ધતિ આવતા વર્ષના કપાસની ઉપજને અસર કરી શકે છે. સોલ્વન્ટ એક્સ્ટ્રેક્ટર્સ એસોસિયેશન ઓફ ઈન્ડિયાના તાજેતરના ડેટા મુજબ, નાણાંકીય વર્ષ 2024માં કપાસનું વાવેતર 19 જુલાઈ સુધી 102.05 લાખ હેક્ટરમાં કરવામાં આવ્યું છે, જે નાણાંકીય વર્ષ 2023માં 105.66 લાખ હેક્ટરની તુલનામાં આશરે 3.61 ટકા ઓછું છે.
ચોમાસાની હાલની સિઝનમાં કપાસની ઉપજ અપેક્ષાઓ કરતાં વધી ગઈ છે, જે ઉદ્યોગ માટે સફળ લણણી દર્શાવે છે. ઐતિહાસિક રીતે અસ્થિર રહેલા કપાસના ક્ષેત્રે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં સ્થિરતાનો અનુભવ કર્યો છે, આ ટ્રેન્ડ આગામી 3-4 મહિના સુધી જળવાઈ રહે તેવી સંભાવના છે. વિપુલ પ્રમાણમાં પુરવઠાથી ગ્રાહકોને ફાયદો થયો છે, જેનાથી આવશ્યક ચીજવસ્તુના ભાવ સ્થિર રહ્યા છે. જો કે, માંગમાં વધારો થવાને કારણે તહેવારોની સિઝન દરમિયાન કપાસિયા તેલના ભાવમાં લિટરદીઠ રૂ. 5-6નો વધારો થવાની ધારણા છે.
પિંક બોલવોર્મથી નુકસાનને કારણે કપાસની વાવણી કરતા અચકાતા ખેડૂતો
ઈન્ડિયન વેજીટેબલ ઓઈલ પ્રોડ્યુસર્સ એસોસિએશન દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં એનકે પ્રોટીન્સ પ્રાઈવેટ લિમિટેડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર પ્રિયમ પટેલે જણાવ્યું હતું કે, મગફળી, અન્ય અનાજ અને મિલેટ્સ તરફ વાવણીની પસંદગીમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર જોવા મળ્યો છે. પંજાબ જેવા પ્રદેશોમાં પિંક બોલવોર્મથી અપેક્ષિત નુકસાનને કારણે ખેડૂતો કપાસની વાવણી કરતા અચકાતા હોય છે. આ પરિવર્તન આવતા વર્ષે કપાસિયા તેલના પુરવઠા અને માંગમાં બજારમાં અસ્થિરતાનું કારણ બની શકે છે.
માર્કેટિંગના પગલે રાઇસ બ્રાન ઓઇલની માંગ વધી
સરકારી અને ખાનગી બંને પ્રકારની કંપનીઓ સક્રિયપણે રાઇસ બ્રાન ઓઇલ જેવા વૈકલ્પિક ઓઇલને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે જેમાં અન્ય પાકોની સરખામણીમાં પુરવઠાની સમસ્યાઓ ઓછી હોય છે. ન્યૂનતમ ટેકાના ભાવ (msp) અને અસરકારક માર્કેટિંગના પગલે રાઇસ બ્રાન ઓઇલની માંગ વધી રહી છે. તેના સ્વાસ્થ્યને લગતા લાભો અને સ્પર્ધાત્મક કિંમતો જેવા પરિબળોના લીધે ગ્રાહકોમાં જાગૃતિ અને પસંદગી વધી રહી છે.
આરોગ્યલક્ષી વિકલ્પોની વધતી જતી લોકપ્રિયતા
વૈશ્વિક પરિબળોને કારણે આ વર્ષની શરૂઆતમાં આ ક્ષેત્રે નોંધપાત્ર અસ્થિરતા અનુભવી હતી. જો કે, તાજેતરમાં પરિસ્થિતિ સ્થિર થવાથી અનેક ઘરોમાં રાહત થઈ છે. વૈવિધ્યસભર તેલીબિયાંને પ્રોત્સાહન આપવાના સરકારના પ્રયાસો અને રાઇસ બ્રાન ઓઇલ જેવા આરોગ્યલક્ષી વિકલ્પોની વધતી જતી લોકપ્રિયતા ગ્રાહકોની પસંદગીઓને ફરીથી આકાર આપી રહી છે અને વાવણીના નિર્ણયોને પ્રભાવિત કરી રહી છે.
ખેડૂતોને તેમના પાકમાં વૈવિધ્ય લાવવા માટે પ્રોત્સાહન
પટેલે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, રાઇસ બ્રાન ઓઈલના સ્વાસ્થ્ય લાભો અને તેની સતત ઉપલબ્ધતા તેને ગ્રાહકોની સાનુકૂળ પસંદગી બનાવી રહી છે. ગ્રાહકોની પસંદગીમાં આ પરિવર્તન ખેડૂતોને તેમના પાકમાં વૈવિધ્ય લાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે.
અસ્થિરતા થોડી હળવી થાય તેવી સંભાવના
જેમ જેમ ખાદ્ય તેલ ક્ષેત્ર સ્થિરતા આવી રહી છે તેમ, હિસ્સેદારો બજારના વલણો અને ગ્રાહક વર્તન પ્રત્યે સતર્ક રહે છે. વૈકલ્પિક તેલમાં વૈવિધ્યીકરણ લાવવા અને પ્રોત્સાહન આપવાના ચાલુ પ્રયાસોથી અગાઉ જોવાયેલી અસ્થિરતા થોડી હળવી થાય તેવી સંભાવના છે જે ઉદ્યોગ માટે વધુ સંતુલિત સંભાવનાઓ પૂરી પાડે છે.