CM Chimanbhai Patel: તહેવારો દરમિયાન ગૌહત્યા અને માંસના વેચાણ પર પ્રતિબંધ માટે બિલ પસાર કરનાર પ્રથમ મુખ્યમંત્રી ચિમનભાઈ પટેલ

Cm Chimanbhai Patel Full profile in Gujarati:  ચીમનભાઈ પટેલ  (Chimanbhai Patel) ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ અને જનતા દળ સાથે સંકળાયેલા ભારતીય રાજકારણી હતા અને વિવિધ સમયે તે બંને પક્ષોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા ભારતમાં ગુજરાત રાજ્યના ભૂતપૂર્વ મુખ્યપ્રધાન હતા. 17 જુલાઈ 1973ના રોજ, તેમણે ઘનશ્યામ ઓઝાના સ્થાને તેમની ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે નિમણૂક થઈ હતી. પટેલને કોકમ થિયરીના સ્થાપક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે જે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના (Congress) ખામ થિયરીનો સામનો કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી અને તે રાજ્યની વસ્તીના 24% કોળીઓનું વિશાળ સમર્થન હાંસલ કરવામાં સૌરાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ ગુજરાતમાં ખૂબ જ સફળ રહી હતી. તેઓ એવા પ્રથમ મુખ્યમંત્રી છે કે જેમણે ગુજરાતના ઔદ્યોગિકીકરણ માસ્ટર પ્લાનના ભાગરૂપે ખાનગી પક્ષો દ્વારા ગુજરાતના બંદરો, રિફાઈનરીઓ અને પાવર પ્લાન્ટના વિકાસની શરૂઆત કરી હતી. તેમના બીજા કાર્યકાળ દરમિયાન, તેઓ હિંદુ અને જૈન તહેવારોના દિવસોમાં ગૌહત્યા અને માંસના વેચાણ પર પ્રતિબંધ માટે બિલ પસાર કરનાર ભારતના પ્રથમ મુખ્યપ્રધાન હતા. 17 ફેબ્રુઆરી 1994ના રોજ 65 વર્ષની વયે ઓફિસમાં તેમનું અવસાન થયું.

અંગત જીવન (Personal Life)

તેમનો જન્મ 3 જૂન 1929ના રોજ વડોદરા જિલ્લાના સંખેડા તાલુકાના ચિકોદ્રા ગામમાં થયો હતો. તેમનું અવસાન 17 ફેબ્રુઆરી 1994માં  થયું હતું.

શિક્ષણ (Education)

1950માં વડોદરાની મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટી ઓફ બરોડાના વિદ્યાર્થી સંઘના પ્રથમ પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાયા હતા. તેમણે બરોડાની મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં સ્નાતકની ડિગ્રી પૂર્ણ કરી હતી.

રાજકીય કરિયર (Political Career)

તેઓ 1967માં સંખેડાથી ગુજરાત વિધાનસભામાં ચૂંટાયા હતા અને હિતેન્દ્ર કે દેસાઈના મંત્રીમંડળમાં જોડાયા હતા. તેઓ ઘનશ્યામ ઓઝાની કેબિનેટમાં મંત્રી પણ બન્યા હતા. 1972 માં, તેઓ ફરીથી સંખેડાથી જીત્યા અને ટૂંક સમયમાં જ મુખ્યમંત્રી બન્યા. 1975 માં તેઓ પોતે જેતપુરથી હારી ગયા, પરંતુ તેમની નવી પાર્ટી કિસાન મઝદૂર લોક પક્ષે 11 બેઠકો જીતી અને જનતા મોરચાના બાબુભાઈ પટેલને સરકાર બનાવવામાં મદદ કરી હતી. વર્ષ 1990 માં, તેઓ ઊંઝાથી જનતા દળના ઉમેદવાર તરીકે ગુજરાત વિધાનસભામાં ચૂંટાયા હતા અને મુખ્યમંત્રી તરીકે નિયુક્ત થયા હતા. તેમની શરૂઆતની કારકિર્દીમાં, તેમને ડૉ. જેઠાલાલ કે પરીખ દ્વારા માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું હતું, જેઓ સંખેડાના સ્થાનિક નગરના જાણીતા સ્વાતંત્ર્ય સેનાની હતા.

ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી પદે આરૂઢ

17 જુલાઈ 1973ના રોજ, તેમણે ઘનશ્યામ ઓઝાના સ્થાને  તેમની ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે નિમણૂક થઈ હતી. તેમણે 9 ફેબ્રુઆરી 1974 સુધી સેવા આપી હતી. ચીમનભાઈ પટેલને ભ્રષ્ટાચારના આરોપસર નવનિર્માણ ચળવળ દ્વારા 1974માં પદ પરથી હટાવવામાં આવ્યા હતા. પક્ષમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા પછી, તેમણે બાબુભાઈ જે. પટેલના નેતૃત્વમાં જનતા મોરચાની સરકારની રચનામાં મદદ કરી. તેઓ ફરીથી 4 માર્ચ 1990ના રોજ જનતા દળ-ભારતીય જનતા પાર્ટી ગઠબંધન સરકારનું નેતૃત્વ કરતા મુખ્યમંત્રી બન્યા. 25 ઑક્ટોબર 1990 ના રોજ ગઠબંધન તોડ્યા પછી, તેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ (INC) ની 34 વિધાનસભાની મદદથી તેમનું પદ જાળવી રાખવામાં સફળ થયા. બાદમાં તેઓ INCમાં જોડાયા અને 17 ફેબ્રુઆરી 1994ના રોજ તેમના મૃત્યુ સુધી ચાલુ રહ્યા.

તેઓ એવા પ્રથમ મુખ્યમંત્રી છે કે જેમણે ગુજરાતના ઔદ્યોગિકીકરણ માસ્ટર પ્લાનના ભાગરૂપે ખાનગી પક્ષો દ્વારા ગુજરાતના બંદરો, રિફાઈનરીઓ અને પાવર પ્લાન્ટના વિકાસની શરૂઆત કરી હતી. તેમના બીજા કાર્યકાળ દરમિયાન, તેઓ હિંદુ અને જૈન તહેવારોના દિવસોમાં ગૌહત્યા અને માંસના વેચાણ પર પ્રતિબંધ માટે બિલ પસાર કરનાર ભારતના પ્રથમ મુખ્ય પ્રધાન હતા. 17 ફેબ્રુઆરી 1994ના રોજ 65 વર્ષની વયે ઓફિસમાં તેમનું અવસાન થયું.