બિહારની રાજનીતિમાં મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર મહાગઠબંધનથી નારાજ છે અને ફરી એકવાર તેઓ ભાજપના નેતૃત્વમાં એનડીએનો ભાગ બની શકે છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે નીતિશ કુમાર 28 જાન્યુઆરીએ મુખ્યમંત્રી પદ પરથી રાજીનામું આપશે અને બીજેપીના સમર્થન સાથે ફરીથી શપથ લેશે.
આ માટે સરકાર રચવાની ફોર્મ્યુલા પણ નક્કી કરવામાં આવી છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર નીતિશ ભાજપના ક્વોટામાંથી સીએમ અને બે ડેપ્યુટી સીએમ બનશે. આ કોઈ પહેલીવાર નથી જ્યારે નીતિશ કુમાર રાજકીય પક્ષો બદલી રહ્યા છે, પરંતુ પાંચ દાયકાની તેમની રાજકીય કારકિર્દીમાં ઘણી વખત પક્ષો બદલી ચૂક્યા છે. બિહારની રાજનીતિમાં નીતિશ કુમાર મુખ્ય રહ્યા છે અને 20 વર્ષથી રાજકારણ તેમની આસપાસ કેન્દ્રિત છે. નીતિશ દસ વર્ષમાં પાંચમી વખત પલટી મારવા જઈ રહ્યા છે. નીતિશે 1974ના વિદ્યાર્થી આંદોલન દ્વારા રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો અને 1985માં પહેલીવાર ધારાસભ્ય બન્યા.
આ પછી નીતિશ કુમારે પાછું વળીને જોયું નથી અને રાજકારણમાં આગળ વધતા રહ્યા. લાલુ પ્રસાદ યાદવ 1990માં બિહારના મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા, પરંતુ 1994માં નીતિશે તેમની સામે મોરચો ખોલ્યો હતો. નીતિશ અને લાલુ જનતા દળમાં સાથે હતા, પરંતુ રાજકીય મહત્વકાંક્ષાઓને કારણે તેમના સંબંધો અલગ થઈ ગયા.
વર્ષ 1994માં નીતિશે જનતા દળ છોડીને જ્યોર્જ ફર્નાન્ડિસ સાથે મળીને સમતા પાર્ટી બનાવી. આ પછી, વર્ષ 1995 માં, તેમણે ડાબેરી પક્ષો સાથે ગઠબંધન કરીને ચૂંટણી લડી, પરંતુ પરિણામો તેની તરફેણમાં આવ્યા નહીં. નીતિશે ડાબેરીઓ સાથે ગઠબંધન તોડી નાખ્યું અને 1996માં બીજેપીની આગેવાની હેઠળના એનડીએનો ભાગ બન્યા. આ પછી નીતિશ કુમારે 2013 સુધી બિહારમાં ભાજપ સાથે ચૂંટણી લડવાનું ચાલુ રાખ્યું અને બિહારમાં સરકાર બનાવતા રહ્યા.
બિહારમાં 17 વર્ષ સુધી ભાજપ અને નીતિશ સાથે રહ્યા. 2014ની લોકસભા ચૂંટણી માટે ભાજપે નરેન્દ્ર મોદીને વડા પ્રધાનપદના ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કર્યા ત્યારે નીતિશ કુમારનો ભાજપ પ્રત્યેનો પહેલો મોહભંગ થયો. નીતિશે નરેન્દ્ર મોદીના વિરોધમાં ભાજપ સાથે સંબંધો તોડી નાખ્યા અને 2014ની લોકસભા ચૂંટણી એકલા હાથે લડી. જેડીયુને 2014ની ચૂંટણીમાં સારા પરિણામો મળ્યા ન હતા, ત્યારબાદ તેણે આરજેડી અને કોંગ્રેસ સાથે હાથ મિલાવ્યા હતા.
2015ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં, નીતિશ કુમારની જેડીયુએ આરજેડી અને કોંગ્રેસ સાથે મળીને ચૂંટણી લડી હતી અને બિહારમાં ભાજપને હરાવ્યું હતું. નીતિશ કુમારે આરજેડી અને કોંગ્રેસ સાથે મળીને સરકાર બનાવી. નીતિશ સીએમ બન્યા અને તેજસ્વી યાદવે ડેપ્યુટી સીએમ પદ સંભાળ્યું. બિહારમાં આરજેડી સાથે બે વર્ષ સુધી સરકાર ચલાવ્યા પછી, નીતિશે 2017માં મહાગઠબંધન સાથે છેડો ફાડી નાખ્યો. આ પછી ભાજપ સાથે મળીને સરકાર બનાવી. નીતિશ મુખ્યમંત્રી બન્યા અને ભાજપના નેતા સુશીલ મોદી ડેપ્યુટી સીએમ બન્યા.
નીતિશ કુમાર અને ભાજપે 2017 થી 2022 સુધી સરકાર ચલાવી હતી. આ દરમિયાન નીતિશે 2020ની બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણી પણ ભાજપ સાથે મળીને લડી હતી, પરંતુ ચૂંટણી પરિણામોમાં ભાજપને ફાયદો થયો હતો અને જેડીયુને નુકસાન થયું હતું. જેડીયુ ત્રીજી પાર્ટી બની. જેડીયુએ 43 બેઠકો જીતી હતી જ્યારે ભાજપને 74 બેઠકો મળી હતી. આમ છતાં ભાજપે નીતિશ કુમારને મુખ્યમંત્રી પદ સોંપ્યું અને પોતાના બે ડેપ્યુટી સીએમ બનાવ્યા.
2020માં નીતિશ કુમાર ચોક્કસપણે સીએમ બન્યા પરંતુ તેઓ બીજેપીના દબાણને સહન કરી શક્યા નહીં. બિહારમાં બે વર્ષ સુધી સરકાર ચલાવ્યા બાદ નીતિશ કુમારે 2022માં પલટી મારી અને આરજેડી અને કોંગ્રેસ સાથે મળીને સરકાર બનાવી. નીતિશ કુમાર મુખ્યમંત્રી અને તેજસ્વી યાદવ નાયબ મુખ્યમંત્રી બન્યા. દોઢ વર્ષ બાદ નીતિશ કુમારે ફરી પોતાનો નિર્ણય બદલ્યો છે અને હવે ફરી ભાજપ સાથે મળીને સરકાર બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
સૂત્રોનું માનીએ તો નીતિશ કુમાર 28 જાન્યુઆરીએ મુખ્યમંત્રી પદેથી રાજીનામું આપશે અને બીજેપીના સમર્થનથી ફરી સરકાર બનાવશે અને મુખ્યમંત્રી પદના શપથ લેશે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ભાજપના ક્વોટામાંથી બે ડેપ્યુટી સીએમ હશે. સુશીલ મોદી બિહારના રાજકારણમાં ફરી પાછા આવી શકે છે. શું લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા બિહારની રાજનીતિમાં આ પરિવર્તન દેશની રાજનીતિ પર પણ અસર કરશે?
આ પણ વાંચો: મરાઠા અનામત આંદોલન: શું મનોજ જારાંગે પાટીલની માંગણીઓ સ્વીકારી લેવામાં આવી? મુંબઈ પહોંચી રહ્યા છે સમર્થકો
Published On - 4:56 pm, Fri, 26 January 24