માર્ગ અકસ્માતમાં ભારતની હાલત ખરાબ, જાણો કયા રાજ્યોમાં થાય છે સૌથી વધુ અકસ્માતો
સરકારના અહેવાલમાં જાહેર કરાયું છે કે, રાહદારીઓ, સાઇકલ સવારો અને ટુ-વ્હીલર રોડ અકસ્માતનો સૌથી વધુ ભોગ બને છે. માર્ગ અકસ્માતમાં જીવ ગુમાવનારા લોકોની સૌથી વધુ સંખ્યા 25-35 વર્ષની વયના લોકોની હતી. મોટાભાગના અકસ્માતો રાત્રીના નવ વાગ્યાથી મધ્યરાત્રીના બે વાગ્યા સુધીમાં થાય છે.
દેશમાં દરરોજ થતા રોડ અકસ્માતોને લઈને દિલ્હી સરકારનો એક વિશેષ અહેવાલ સામે આવ્યો છે. જે મુજબ મોટાભાગના અકસ્માતો રાત્રીના નવ વાગ્યાથી મધ્યરાત્રીના બે વાગ્યા સુધીમાં થાય છે. જો આખા દેશની વાત કરીએ તો સ્થિતિ વધુ ખરાબ છે. ટોચના 10 રાજ્યોમાં સૌથી વધુ માર્ગ અકસ્માતો તમિલનાડુમાં થાય છે, જ્યારે સૌથી વધુ મૃત્યુ ઉત્તર પ્રદેશમાં થાય છે.
રસ્તાઓ લોકોને એકબીજા સાથે જોડવાનું કામ કરે છે. તેને એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ લઈ જવાનો આ એક સરળ માર્ગ છે. પરંતુ રસ્તાઓ પર ઝડપથી દોડતા વાહનો અને ગંતવ્ય સ્થાન સુધી પહોંચવાની ઉતાવળને કારણે, આ યાત્રા ઘણીવાર એવા સ્થાને પૂરી થાય છે જ્યાં જીવન અને મૃત્યુ વચ્ચેનું અંતર ઘણું ઓછું હોય છે. છેલ્લા એક દાયકામાં, માર્ગ અકસ્માતમાં 50 લાખથી વધુ લોકો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા છે અથવા તો વિકલાંગ બન્યા છે. આ સમયગાળા દરમિયાન 13 લાખ 81 હજારથી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે.
તાજેતરમાં, દિલ્હી સરકાર તરફથી માર્ગ અકસ્માતો અંગે એક અહેવાલ સામે આવ્યો હતો. જે મુજબ, મોટાભાગના અકસ્માતો રાત્રે નવ વાગ્યાથી સવારના બે વાગ્યા દરમિયાન થાય છે. આ તો વાત થઈ દિલ્હીની, પરંતુ જો આખા ભારતની વાત કરીએ તો રોડ સેફ્ટી 2024 પર ઇન્ડિયા સ્ટેટસ રિપોર્ટના આંકડાઓ પરથી પરિસ્થિતિનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, 1990માં માર્ગ અકસ્માતમાં ભારતીયના મૃત્યુની સંભાવના 40 % હતી. પરંતુ 2021 સુધીમાં આ આંકડો વધીને 600 % થઈ ગયો હતો. જે દર્શાવે છે કે માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ ઝડપથી વધી રહ્યા છે.
કયા રાજ્યમાં સૌથી વધુ માર્ગ અકસ્માતો થાય છે?
માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, 2022માં 4,61,312 માર્ગ અકસ્માતો થયા હતા જેમાં 4,43,366 લોકો ઘાયલ થયા હતા. 1,68,491 લોકોના મોત થયા છે. એટલે કે ભારતમાં દરરોજ 1263 માર્ગ અકસ્માતો અને 461 મૃત્યુ થાય છે. અને દર કલાકે 19 મૃત્યુ અને 53 માર્ગ અકસ્માતો.
જે રાજ્યોમાં સૌથી વધુ માર્ગ અકસ્માતો થાય છે તેમાં તામિલનાડુ પ્રથમ આવે છે. જ્યાં 13.9 ટકા અકસ્માતો નોંધાયા હતા. તે પછી મધ્યપ્રદેશ (11.8%), કેરળ (9.5 %), ઉત્તર પ્રદેશ (9%), કર્ણાટક (8.6%), મહારાષ્ટ્ર (7.2%), રાજસ્થાન (5.1%), તેલંગાણા (4.7%), આંધ્રપ્રદેશ (4.6%), ગુજરાત (3.4%) છે.
હવે પ્રશ્ન એ છે કે ભારતના કયા રાજ્યોમાં માર્ગ અકસ્માતો સૌથી વધુ જીવલેણ છે. તેથી જો આપણે ભારત સરકારના આંકડાઓ પર વિશ્વાસ કરીએ તો ટોચના 10 દેશોમાં ઉત્તર પ્રદેશ પ્રથમ આવે છે. અહીં 13.4 ટકા મૃત્યુ થયા છે. તે પછી તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર, મધ્યપ્રદેશ, કર્ણાટક, રાજસ્થાન, બિહાર, આંધ્રપ્રદેશ, ગુજરાત, તેલંગાણા છે.
ઝડપી વાહન ચલાવવું એ સૌથી ખતરનાક
લગભગ દરરોજ આપણે ટીવી અને અખબારોમાં જોઈએ છીએ અને વાંચીએ છીએ કે આજે માર્ગ અકસ્માતમાં ઘણા લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. તો ઘણા ઘાયલ થયા હતા. ત્યારે કારણ જાણવા મળે છે કે કોઈના મોત પાછળનું કારણ વધુ સ્પીડમાં વાહન ચલાવવું, મોબાઈલ પર વાત કરવી અને ક્યારેક સીટ બેલ્ટ અને હેલ્મેટ ન પહેરવાને કારણે કોઈએ જીવ ગુમાવ્યો છે.
માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, 2022 માં, લગભગ 72 ટકા અકસ્માતો ઝડપી ડ્રાઇવિંગને કારણે થયા છે. અને મોટાભાગના મૃત્યુનું કારણ પણ બન્યું. વાહન ચલાવતી વખતે મોબાઈલ ફોનનો ઉપયોગ કરવાથી 1.6 ટકા અકસ્માતો થયા છે. 4.8 ટકા માર્ગ અકસ્માતો રોડની ખોટી બાજુએ વાહન ચલાવવાને કારણે થયા છે. નશામાં ડ્રાઇવિંગ સાથે સંકળાયેલા અકસ્માતોની ટકાવારી 2.5 ટકા હતી.
રિપોર્ટમાં એ પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે રાહદારીઓ, સાઇકલ સવારો અને ટુ-વ્હીલર રોડ અકસ્માતનો સૌથી વધુ ભોગ બને છે. જ્યારે આ વાહનોને સૌથી વધુ અસર કરવા માટે ટ્રક જવાબદાર છે. રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પ્રથમ સ્થાને છે જ્યાં સૌથી વધુ અકસ્માતો થાય છે. તે પછી રાજ્ય ધોરીમાર્ગો. બાકીના અકસ્માતો બજારોમાં અને ઉબડખાબડ રસ્તાઓ પર થાય છે.
કયા વય જૂથમાં સૌથી વધુ મૃત્યુ થયા હતા?
ભારત સરકારના ડેટા અનુસાર, 2021 અને 2022માં માર્ગ અકસ્માતમાં જીવ ગુમાવનારા લોકોની સૌથી વધુ સંખ્યા 25-35 વર્ષની વચ્ચે હતી. આ ઉંમરના લગભગ 25 ટકા લોકોએ માર્ગ અકસ્માતમાં જીવ ગુમાવ્યો છે. તે પછી, 18-25 વર્ષની વયના લગભગ 21 ટકા લોકો માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામ્યા. 18 વર્ષથી નીચેના 5 ટકા બાળકો પણ તેમાં સામેલ છે.
રોડ સેફ્ટી 2024 પરના ઇન્ડિયા સ્ટેટસ રિપોર્ટ અનુસાર, 2021માં ભારતમાં માર્ગ અકસ્માતમાં થયેલી ઇજાઓ મૃત્યુનું 13મું મુખ્ય કારણ હતું. માર્ગ અકસ્માતો આરોગ્યને નુકસાન પહોંચાડવાનું 12મું સૌથી મોટું કારણ હતું. છ રાજ્યોમાં આ 10મું સૌથી મોટું કારણ હતું. આ છ રાજ્યો છે- હરિયાણા, જમ્મુ કાશ્મીર અને લદ્દાખ, પંજાબ, રાજસ્થાન, ઉત્તરાખંડ, ઉત્તર પ્રદેશ.
