Gorakhpur: 2600 વર્ષોમાં આઠ વાર બદલાયું ગોરખપુરનું નામ, ક્યારેક સબ-એ-શર્કિયા, તો ક્યારેક મુઆઝમબાદ તરીકે ઓળખાયું
ગોરખનાથ મંદિર- નાથ સંપ્રદાયના સ્થાપક પરમ સિદ્ધ ગુરુ ગોરખનાથનું ખૂબ જ સુંદર ભવ્ય મંદિર ગોરખપુરના નેપાળ રોડ પર આવેલું છે.
Gorakhpur: ઉત્તર પ્રદેશ (Uttar Pradesh) નો ગોરખપુર જિલ્લો નેપાળ (Nepal) ને અડીને આવેલો છે. આ પ્રદેશ કોસલના પ્રખ્યાત રાજ્યનો એક ભાગ હતો. તે 6ઠ્ઠી સદીમાં 16 મહાજનપદોમાંથી એક હતું. ગોરખપુર નામનો ઈતિહાસ 2600 વર્ષ જૂનો છે. અત્યાર સુધી ગોરખપુરનું નામ 8 વખત બદલાઈ ચૂક્યું છે. દરેક નામ પાછળ એક ખાસ રસપ્રદ કહાની પણ છે. જિલ્લાનું હાલનું નામ અંગ્રેજોની ભેટ છે, તેથી તેનું નામ ઔરંગઝેબના પુત્ર મોઅઝ્ઝમશાહના નામ પરથી મુઆઝમબાદ રાખવામાં આવ્યું છે. હાલમાં ગોરખપુર મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ (CM Yogi Adityanath) નો ગૃહ જિલ્લો છે.
1801 માં, અંગ્રેજોએ ગુરુ ગોરક્ષનાથના નામ પરથી ગોરખપુરનું નામકરણ કર્યું, જેણે વિશ્વને તેમના યોગનો પરિચય કરાવ્યો. 9મી સદીમાં ગુરુ ગોરક્ષનાથના નામ પરથી તેનું નામ ગોરક્ષપુર રાખવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ જુદા જુદા સમયે આ શહેરનું નામ વારંવાર બદલાતું રહ્યું.
સબ-એ-શર્કિયા મુઘલ કાળમાં ફરી બન્યું
મુઘલ સમયગાળા દરમિયાન, જ્યારે જૌનપુરને સરકી શાસનની રાજધાની બનાવવામાં આવી, ત્યારે ગોરખપુરનું નામ ફરી બદલાઈ ગયું. હવે તેને સબ-એ-શર્કિયા કહેવામાં આવતું હતું. પછી થોડા સમય પછી તેનું નામ પણ બદલીને અખ્તર નગર કરી દેવામાં આવ્યું.
મુઘલ શાસક ઔરંગઝેબના પુત્ર મુઅઝ્ઝમ શાહને શિકારનો ખૂબ જ શોખ હતો. એકવાર તે ગોરખપુરના વિસ્તારમાં શિકાર કરવા ગયો હતો. આ દરમિયાન તેણે થોડો સમય પણ ત્યાં વિતાવ્યો હતો. આ સમય દરમિયાન આ શહેરનું નામ બદલીને મુઅજ્જમાબાદ કરવામાં આવ્યું હતું.
ચૌરી-ચૌરાની ઘટનાને કારણે ગોરખપુર પ્રખ્યાત રહ્યું
આઝાદીની ચળવળ દરમિયાન 4 ફેબ્રુઆરી, 1922ના રોજ ગોરખપુરમાં ચૌરી-ચૌરાની ઘટના બની હતી. પોલીસના અત્યાચારથી રોષે ભરાયેલા 2000 લોકોના ટોળાએ ચૌરી-ચૌરા પોલીસ સ્ટેશનને સળગાવી દીધું હતું. જેમાં 19 પોલીસકર્મીઓના મોત થયા હતા. હિંસાની આ ઘટના પછી, મહાત્મા ગાંધીએ અચાનક તેમનું અસહકાર આંદોલન સ્થગિત કરી દીધું.
આ ઘટના બાદ ઉત્તર પ્રદેશમાં જ હિન્દુસ્તાન રિપબ્લિકન એસોસિએશન નામની દેશવ્યાપી મોટી ક્રાંતિકારી પાર્ટીની રચના કરવામાં આવી હતી. જેમણે 9 ઓગસ્ટ 1925ના રોજ કાકોરી ઘટના કરીને અંગ્રેજ સરકારને ખુલ્લો પડકાર ફેંક્યો હતો. આ ઘટનાના મુખ્ય સૂત્રધાર રામ પ્રસાદ ‘બિસ્મિલ’ને બ્રિટિશ શાસન સામેની લડાઈમાં સક્રિય ભાગ લેવા બદલ ગોરખપુર જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
2600 વર્ષમાં 8 વખત બદલાયું ગોરખપુરનું નામ
રામગ્રામ – છઠ્ઠી સદી ઈસા પૂર્વ
પિપ્પલીવન – ત્રીજી સદી ઈસા પૂર્વ
ગોરક્ષપુર – 9મી સદી
સબ-એ-શર્કિયા – 13મી, 14મી સદી
14મી સદી પછીના અમુક સમયગાળામાં અખ્તરનગર
17મી સદી પહેલાના અમુક સમયગાળામાં ગોરખપુર સરકાર
17મી સદીમાં મુઆઝમબાદ
ગોરખપુર-1801
ગોરખપુર આકર્ષણ
રામગઢ તાલ – રામગઢ તાલ ગોરખપુરમાં 1700 એકરમાં વિશાળ વિસ્તારમાં આવેલું છે. તે પ્રવાસીઓ માટે ખૂબ જ આકર્ષક કેન્દ્ર છે. હાલમાં, સરકારના પ્રયાસોથી, વોટર સ્પોર્ટ્સ સેન્ટર, બોટિંગ, બૌદ્ધ સંગ્રહાલય, તારા મંડળ, ચંપાદેવી પાર્ક વિકસાવવામાં આવ્યા છે, જે તેના જોવાલાયક સ્થળો છે.
ગોરખનાથ મંદિર- નાથ સંપ્રદાયના સ્થાપક પરમ સિદ્ધ ગુરુ ગોરખનાથનું ખૂબ જ સુંદર ભવ્ય મંદિર ગોરખપુરના નેપાળ રોડ પર આવેલું છે. દર વર્ષે મકરસંક્રાંતિના અવસરે ખીચડી-મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે જેમાં લાખો ભક્તો ભાગ લે છે. તે એક મહિના સુધી ચાલે છે.
આ પણ વાંચો: Ahmedabad: પરિવાર ગયો હતો દિવાળી વેકેશન પર, તસ્કરો સાફ કરી ગયા ઘર, CCTV માં કેદ થઈ સમગ્ર ઘટના