હરિયાણામાં ભાજપ ભાજપ હેટ્રિક લગાવવા જઈ રહી છે. જે ખુદ એક રેકોર્ડ બનશે, કારણ કે હરિયાણામાં કોઈપણ પાર્ટી સતત ત્રણવાર ચૂંટણી નથી જીતી. એટલુ જ નહીં હરિયાણાના ઈતિહાસમાં ભાજપનું આ અત્યાર સુધીનું સૌથી શાનદાર પરફોર્મેન્સ પણ છે. ભાજપ આ પહેલા ક્યારેય પણ 50ના આંકડા સુધી નથી પહોંચી શકી.
હરિયાણામાં ભાજપની હેટ્રિકનું એક કારણ મુખ્યમંત્રી બદલવાની ફોર્મ્યુલા પણ માનવામાં આવી રહ્યુ છે. આ જ વર્ષે માર્ચમાં ભાજપે મનોહરલાલ ખટ્ટરને હટાવી નાયબ સિંહ સૈનીને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા હતા.
મનોહરલાલ ખટ્ટર પંજાબી હતી. જ્યારે નાયબસિંહ સૈની ઓબીસી સમુદાયમાંથી આવે છે. ખટ્ટરને હટાવી સૈનીને મુખ્યમંત્રી બનાવવા ભાજપ માટે ફાયદાનો સોદો રહ્યો છે. કારણ કે એગ્ઝિટ પોલ સુધી હરિયાણામાં ભાજપની વિદાય અને કોંગ્રેસની વાપસીનુંઅનુમામ લગાવી રહ્યા છે. પરંતુ અત્યાર સુધીના જે રૂઝાન અને પરિણામ સામે આવ્યા છે તેમા મોટાભાગની તસ્વીર સ્પષ્ટ થઈ ગઈ છે. ભાજપે 2014 અને 2019થી પણ મોટી જીત હાંસિલ કરવા જઈ રહી છે.
હરિયાણાની રાજનીતિમાં જાટ સમુદાય ઘણુ મોટુ ફેક્ટર ગણાય છે. ખેડૂત આંદોલન અને પછી બોક્સર્સના આંદોલનના કારણે જાટ વોટર્સ ભાજપથી નારાજ હોવાનુ મનાતુ હતુ. આ ઉપરાંત એવુ પણ માનવામાં આવી રહ્યુ હતુ કે ભૂપેન્દ્ર સિંહ હુડ્ડાના જોરે કોંગ્રેસને વધુ જાટ વોટ મળવાની આશા હતી. આ સ્થિતિમાં ભાજપે ઓબીસી ફેક્ટરને અંકે કરવાની કોશિષ કરી.
એવો અંદાજ છે કે હરિયાણામાં 40% OBC, 25% જાટ, 20% દલિત, 5% શીખ અને 7% મુસ્લિમો છે. તાજેતરમાં યોજાયેલી લોકસભાની ચૂંટણીમાં પણ ભાજપને જાટોની નારાજગીનો ભોગ બનવું પડ્યું હતું. કોંગ્રેસે અહીં 10માંથી 5 બેઠકો જીતી હતી. તેમાંથી બે – અંબાલા અને સિરસા એસસી સીટો હતી. બાકીની ત્રણ – સોનીપત, રોહતક અને હિસાર – જાટ પ્રભુત્વવાળી બેઠકો હતી. જ્યારે કરનાલ, ફરીદાબાદ, ગુડગાંવ, ભિવાની-મહેન્દ્રગઢ અને કુરુક્ષેત્રમાં ભાજપે જીત મેળવી હતી. આ પાંચેય બેઠકો પર ઓબીસી અને સવર્ણોનો દબદબો છે.
માર્ચમાં, જ્યારે ભાજપે મનોહર લાલ ખટ્ટરને હટાવીને નાયબ સિંહ સૈનીને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા ત્યારે તેને ચૂંટણીનો દાંવ માનવામાં આવતો હતો. કારણ કે ભાજપે ઘણા રાજ્યોમાં ચૂંટણી પહેલા મુખ્યમંત્રી બદલ્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં ભાજપે સૈનીના ચહેરા પર જ ચૂંટણી લડવાનું નક્કી કર્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે સૈનીના કારણે ભાજપે ન માત્ર એન્ટી ઈન્કમ્બન્સી ઓછી કરી પરંતુ ઓબીસી વોટ પણ મજબૂત કર્યા.
2021 થી ભાજપે અનેક રાજ્યોમાં ચૂંટણી પહેલા મુખ્યમંત્રી બદલ્યા છે. આમ કરીને ભાજપે એન્ટી ઈન્કમ્બન્સી દૂર કરી છે. હરિયાણા પાંચમું રાજ્ય હતું, જ્યાં ચૂંટણી પહેલા ભાજપે મુખ્યમંત્રીનો ચહેરો બદલી નાખ્યો અને તેનો ફાયદો તેને મળતો જોવા મળી રહ્યો છે.
આ પહેલા ભાજપે જે રાજ્યોમાં મુખ્યમંત્રી બદલ્યા છે તેમાંથી કર્ણાટકને છોડીને બાકીના તમામ રાજ્યોમાં આ ફોર્મ્યુલા હિટ રહી છે.
ગુજરાતઃ ગુજરાતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા ભાજપે બે વખત મુખ્યમંત્રીનો ચહેરો બદલ્યો છે અને તેનો ફાયદો બંને વખત મળ્યો છે. 2017ની ચૂંટણી પહેલા ભાજપે આનંદીબેન પટેલને હટાવીને વિજય રૂપાણીને સીએમ બનાવ્યા હતા. 2017ની ચૂંટણીમાં ભાજપે 182માંથી 99 બેઠકો જીતી હતી. આ પછી 2022ની ચૂંટણી પહેલા સપ્ટેમ્બર 2021માં ભાજપે વિજય રૂપાણીને હટાવીને ભૂપેન્દ્રસિંહ પટેલને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા હતા. 2022માં જ્યારે ચૂંટણી થઈ ત્યારે ભાજપે 156 બેઠકો જીતી હતી.
2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીના લગભગ એક વર્ષ પહેલા ભાજપે ત્રિવેન્દ્ર સિંહ રાવતને હટાવીને તીરથ સિંહ રાવતને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા. જો કે, તીરથ સિંહ રાવતે ચાર મહિના પણ આ પદ રહી ન શક્યા અને તેમને હટાવીને પુષ્કર સિંહ ધામીને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. 2022ની ચૂંટણીમાં ભાજપે ઉત્તરાખંડ વિધાનસભાની 70માંથી 47 બેઠકો જીતી હતી.
ત્રિપુરામાં માર્ચ 2023માં વિધાનસભા ચૂંટણી યોજાઈ હતી. આના થોડા મહિના પહેલા ભાજપે બિપ્લબ કુમાર દેબને હટાવીને માણિક સાહાને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા હતા. 2023માં જ્યારે ચૂંટણી થઈ ત્યારે ભાજપ પોતાની સત્તા બચાવવામાં સફળ રહ્યો હતો. તે ચૂંટણીમાં ભાજપે 60માંથી 32 બેઠકો જીતી હતી.
ચૂંટણી પહેલા મુખ્યમંત્રી બદલવાની હિલચાલ કર્ણાટકમાં પાર ન પડી. ઘણા નેતાઓના વિરોધ છતાં, જુલાઈ 2021 માં, ભાજપે બીએસ યેદિયુરપ્પાને હટાવીને બસવરાજ બોમાઈને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા. ભાજપને આ પરિવર્તનનો કોઈ ફાયદો થયો ન હતો અને પાર્ટી 2023ની ચૂંટણીમાં હારી ગઈ હતી. 2023ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ 224માંથી માત્ર 66 સીટો જીતી શકી હતી. આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે 135 બેઠકો જીતી હતી.
2023ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ 224માંથી માત્ર 66 સીટો જીતી શકી હતી. આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે 135 બેઠકો જીતી હતી.
હરિયાણાના ચૂંટણી ઈતિહાસમાં આજ સુધી કોઈ પણ રાજકીય પક્ષ સતત ત્રીજી વખત સત્તામાં આવ્યો નથી. હવે ભાજપ આ રેકોર્ડ બનાવવા જઈ રહી છે. ભાજપ સતત ત્રીજી વખત સરકાર બનાવવા જઈ રહી છે.
Published On - 6:01 pm, Tue, 8 October 24