જળવાયુ પરિવર્તન કૃષિ માટે મોટી સમસ્યા બની રહી છે. તેની આડઅસર પણ સામે આવી રહી છે. જેના કારણે ખેતી અને ખેડૂતોને ભારે નુકસાન થઈ રહ્યું છે. આજે તે વૈશ્વિક સમસ્યા બની ગઈ છે. આ મુદ્દો COP26 ગ્લોબલ ક્લાઈમેટ સમિટમાં (Global Climate Summit) પણ સામે આવ્યો હતો. કોન્ફરન્સને સંબોધતા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ (Prime Minister Narendra Modi) જણાવ્યું હતું કે ક્લાયમેટ ચેન્જનો વિષય શાળાઓમાં ભણાવવો જોઈએ કારણ કે તે આપણા લોકોને કસ્ટમાઇઝેશન લાભો પ્રાપ્ત કરવામાં અને તેમના જીવનની ગુણવત્તા સુધારવામાં મદદ કરશે. પીએમ મોદીએ કહ્યું કે ભારતની જેમ મોટાભાગના વિકાસશીલ દેશોમાં કૃષિ ક્ષેત્ર માટે જળવાયુ પરિવર્તન એક મોટો પડકાર છે. પાકની પદ્ધતિમાં ફેરફાર થાય છે, કમોસમી વરસાદ/પૂર આવે છે અને વાવાઝોડાથી પાક ઘણીવાર નાશ પામે છે.
દેશમાં ચાલી રહેલી યોજનાઓનો ઉલ્લેખ કર્યો
ભારતમાં ચાલતી યોજનાઓનું ઉદાહરણ આપતા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે, આપણે કસ્ટમાઇઝેશનને આપણી વિકાસ નીતિઓ અને યોજનાઓનો મુખ્ય ભાગ બનાવવો પડશે. ભારતમાં, ‘નલ સે જલ’, સ્વચ્છ ભારત મિશન અને ઉજ્જવલા જેવી યોજનાઓએ આપણા નાગરિકોને ન માત્ર દત્તક લેવાના લાભો જ આપ્યા, પરંતુ તેમના જીવનની ગુણવત્તામાં પણ સુધારો કર્યો છે. પીવાના પાણીના સ્ત્રોતોથી લઈને પોસાય તેવા આવાસ સુધી, દરેક વસ્તુને આબોહવા પરિવર્તન સામે સ્થિતિસ્થાપક બનાવવાની જરૂર છે.
ભારતમાં, અમારા વિવિધ પ્રોજેક્ટ જેમ કે બધા માટે નળનું પાણી, સ્વચ્છ ભારત મિશન અને બધા માટે સ્વચ્છ રસોઈ ઇંધણએ આપણા જરૂરિયાતમંદ નાગરિકોને માત્ર શ્રેષ્ઠતાના લાભો જ આપ્યા નથી, પરંતુ તેમના જીવનની ગુણવત્તામાં પણ સુધારો કર્યો છે. આપણે કસ્ટમાઇઝેશનને આપણી વિકાસ નીતિઓ અને પ્રોજેક્ટ્સનું મુખ્ય ઘટક બનાવવું પડશે.
અત્યારે શું સ્થિતિ છે
નોંધનીય છે કે, દેશમાં જે રીતે હવામાન બદલાઈ રહ્યું છે તે જોતા ભારે વરસાદને કારણે દુષ્કાળની સ્થિતિ સામે આવી રહી છે. ઉદાહરણ તરીકે, મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં ભારે વરસાદને કારણે ખેડૂતોના પાકને ઘણું નુકસાન થયું છે. તે જ સમયે, નાગાલેન્ડમાં દુષ્કાળ જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. ખેડૂતોની સામે મોટી સમસ્યા આવી છે. આવા સમયે પીએમ મોદીની આ ચિંતા પણ વ્યાજબી છે. કારણ કે ભારત એક કૃષિપ્રધાન દેશ છે. આજે પણ અહીંની મોટાભાગની વસ્તી પ્રત્યક્ષ કે આડકતરી રીતે ખેતી સાથે સંકળાયેલી છે.
આવી સ્થિતિમાં, કૃષિ પર આબોહવા પરિવર્તનની અસરના વ્યાપક પરિણામો આવશે. નેચર ફૂડમાં તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલા નવા અભ્યાસ મુજબ, ભવિષ્યના પાકની ઉપજ પર સંભવિત આબોહવા-સંબંધિત અસર એક મોટી સામાજિક ચિંતા છે.
આ પણ વાંચો: Success Story: યુવા ખેડૂતે ખેતીમાં અજમાવ્યું નસીબ, ખેતી અને પશુપાલનથી કરે છે લાખોની કમાણી
આ પણ વાંચો: PMFBY: વર્ષ 2020-21માં પાક વીમા માટે 9,570 કરોડ રૂપિયાના દાવા, ગત વર્ષની સરખામણીએ 60 ટકા ઓછા