Maharashtra Farmer Suicide: NCRBના રિપોર્ટ અનુસાર, 2020માં ખેડૂતોની આત્મહત્યાની ઘટનાઓમાં 18 ટકાનો વધારો થયો છે. કમનસીબે, મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી વધુ ખેડૂતોની આત્મહત્યા છે. તે જ સમયે, સમાચાર આવી રહ્યા છે કે મહારાષ્ટ્રના બીડ જિલ્લામાં સૌથી વધુ ખેડૂતોએ આત્મહત્યા કરી છે. માત્ર 30 દિવસમાં 25 અન્નદાતાઓએ જીવ ગુમાવ્યા છે. આ એક મોટો પ્રશ્ન છે. આવું કેમ થયું? ભારે વરસાદના કારણે પાકને નુકસાન થયું હોવાનું ખેડૂત આગેવાનોનું કહેવું છે.
તે આ દર્દ સહન કરવામાં અસમર્થ છે. તે જ સમયે, સરકારનું કહેવું છે કે ભારે વરસાદ, પાક નિરીક્ષણ, પંચનામા અને હવે ખેડૂતોના ખાતામાં નુકસાનની વાસ્તવિક રકમ જમા થવા લાગી છે. તમને જણાવી દઈએ કે મહારાષ્ટ્ર સરકારે 10 હજાર કરોડના વળતર પેકેજની જાહેરાત કરી છે. પરંતુ ખેડૂત આગેવાનોનું કહેવું છે કે જો સરકાર વિચારતી હોય કે આ વળતરની રકમ ખેડૂતોને વળતર આપશે તો એવું નથી. પાકના નુકસાનની ભરપાઈ પૈસાથી થઈ શકે છે, પરંતુ એવા ખેડૂતોના પરિવારોનું શું કે જેમણે ભારે વરસાદને કારણે પાકનો વિનાશ જોઈને હતાશામાં જીવ ગુમાવ્યો છે.
બીડ જિલ્લામાં છેલ્લા દસ મહિનામાં 158 ખેડૂતોએ જીવ ગુમાવ્યા
છેલ્લા 10 મહિનામાં બીડ જિલ્લામાં ખેડૂતોની આત્મહત્યાની સંખ્યા દર્શાવે છે કે કૃષિ સિંચાઈ માટે કાયમી પાણીનો પુરવઠો નથી. ભારે વરસાદ પછી કોઈ આયોજન નથી. જાન્યુઆરીથી 30 ઓક્ટોબરની વચ્ચે જિલ્લામાં 158 ખેડૂતોએ આત્મહત્યા કરી છે. નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યુરો (NCRB)ના આત્મહત્યાના આંકડા દર્શાવે છે કે ખેડૂતો અને ખેતમજૂરોની આત્મહત્યાઓ અટકવાને બદલે વધી રહી છે.
વર્ષ 2020 દરમિયાન દેશમાં કૃષિ ક્ષેત્રમાં 10,677 લોકોએ આત્મહત્યા કરી હતી, જે દેશમાં કુલ આત્મહત્યાના 7% (1,53,052) છે. જેમાં 5,579 ખેડૂતો અને 5,098 ખેતમજૂરોની આત્મહત્યાનો સમાવેશ થાય છે. જો આપણે 2019 અને 2020ની સરખામણી કરીએ તો 2019માં 5,957 ખેડૂતો અને 4324 ખેતમજૂરોએ આત્મહત્યા કરી હતી જ્યારે 2020માં આ આંકડો અનુક્રમે 5,579 અને 5,098 હતો.
2020માં ખેતમજૂરોની આત્મહત્યાના કેસમાં વધારો થયો છે. 2020માં આત્મહત્યા કરનારા 5,579 ખેડૂતોમાંથી 5,335 પુરુષો અને 244 મહિલાઓ હતી, જ્યારે આત્મહત્યા કરનારા 5,098 ખેતમજૂરોમાંથી 4621 પુરુષો અને 477 મહિલાઓ હતી. પંજાબમાં આવા કુલ 280 આત્મહત્યાના કેસ નોંધાયા છે જ્યારે હરિયાણામાં 257. પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, નાગાલેન્ડ, ત્રિપુરા, ઉત્તરાખંડ, ચંદીગઢ, દિલ્હી, લદ્દાખ, લક્ષદ્વીપ અને પુડુચેરીમાં શૂન્ય આત્મહત્યાના અહેવાલો હતા.
અહીં ખેડૂતો અને ખેતમજૂરોને વિભાજીત કરીને આંકડા આપવામાં આવ્યા છે. અહીં ખેડૂતો એ છે કે જેમની પાસે પોતાની જમીન છે અને તેઓ તેમાં ખેતી કરે છે, જ્યારે ખેતમજૂર એવા છે કે જેમની પાસે પોતાની જમીન નથી અને તેમની આવકનું સાધન બીજાના ખેતરોમાં કામ કરવું છે.
શા માટે ખેડૂતોને આત્મહત્યા કરવા મજબૂર કરવામાં આવે છે
કિસાન સભાના નેતા અજીત નવલેનું કહેવું છે કે કેન્દ્ર સરકારની નીતિઓ અને નિષ્ફળતાને કારણે ખેડૂતોની આત્મહત્યા વધી રહી છે. સરકાર કહેતી હતી કે 2022 સુધીમાં ખેડૂતોની આવક બમણી થઈ જશે, પરંતુ તેનાથી વિપરીત તેમની આત્મહત્યાનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે.સરકારે આ તરફ ધ્યાન આપવું જોઈએ. બીડ જિલ્લો છેલ્લા ઘણા દિવસોથી શુષ્ક પ્રદેશ તરીકે જાણીતો છે. પરંતુ ન તો જનપ્રતિનિધિઓએ આ અંગે નક્કર પગલાં લીધા છે કે ન તો વહીવટી તંત્ર દ્વારા કાયમી ખેતી સિંચાઈ માટે કોઈ પગલાં લેવાયા છે. હવે અહીં ભારે વરસાદને કારણે મોટાપાયે નુકસાન થયું છે. મોટાભાગના ખેડૂતો દેવા હેઠળ છે.
જિલ્લામાં અન્ય જિલ્લાઓની સરખામણીએ આત્મહત્યા કરનારા ખેડૂતોની સંખ્યા વધુ છે.અને હવે આ વર્ષે વરસાદના કારણે આ સંખ્યામાં વધુ વધારો થયો છે. જો કે, છેલ્લા 10 મહિનામાં આત્મહત્યા કરનારા 158 ખેડૂતોમાંથી 101 ખેડૂત પરિવારોને સરકારી સહાય મળી છે જ્યારે 57 પરિવારો હજુ પણ મદદની રાહ જોઈ રહ્યા છે.