UAE ની એક એવી ભારતીય સ્કૂલ જેના અભ્યાસક્રમમાં કૃષિ વિશે ભણાવામાં આવે છે, બાળકો કરે છે 24 પ્રકારના શાકભાજીની ખેતી
UAEના અજમાનમાં આવી એક ભારતીય શાળા છે, જ્યાં શાળાના બાળકોને ખેતી વિશે શીખવવામાં આવે છે. શાળાના બાળકોએ શાળામાં ખેતી શીખીને છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં 7.4 ટનથી વધુ શાકભાજીની લણણી કરી છે.
ખેતી (Farming) જીવનનો અભિન્ન ભાગ છે, કારણ કે દરેક વ્યક્તિને જીવવા માટે ખોરાકની જરૂર હોય છે. તેથી જ દરેક વ્યક્તિએ આ અંગે જાગૃતિ દાખવવી જોઈએ, સાથે જ નવી પેઢીને પણ તે અંગે જાગૃત કરવાની જરૂર છે. UAEના અજમાનમાં એક ભારતીય શાળા છે, જ્યાં શાળા (School)ના બાળકોને ખેતી વિશે શીખવવામાં આવે છે. શાળાના બાળકોએ શાળામાં ખેતી શીખીને છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં 7.4 ટનથી વધુ શાકભાજીની લણણી કરી છે. જ્યારે સામાન્ય માન્યતા એવી છે કે UAE એક રણ પ્રદેશ છે, તે રેતાળ જમીન પર છે. પરંતુ શાળાએ સાબિત કર્યું કે અહીં પણ ખેતી શક્ય છે.
2011 માં અભ્યાસક્રમમાં ખેતીનો સમાવેશ કરનાર પ્રથમ શાળા
છેલ્લા દસ વર્ષથી CBSE અભ્યાસક્રમના ભાગ રૂપે ખેતી શીખવ્યા પછી, અજમાન સ્થિત આવાસ શાળાઓ હેઠળની ત્રણ શાળાઓએ શારજાહ આંતરરાષ્ટ્રીય પુસ્તક મેળામાં ખેતી પર એક પુસ્તિકા બહાર પાડી છે. હેબિટેટ સ્કૂલ્સના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શમસુ જમાન સીટીના જણાવ્યા અનુસાર, ગ્રુપ હેઠળની ઇન્ટરનેશનલ ઇન્ડિયન સ્કૂલ 2011માં તેના અભ્યાસક્રમમાં ખેતીનો સમાવેશ કરનાર UAEની પ્રથમ સ્કૂલ હતી.
ડિરેક્ટર શમસુ જમાન સીટીએ ગલ્ફ ન્યૂઝને જણાવ્યું હતું કે અમે સાંસ્કૃતિક રીતે સમાવિષ્ટ, તકનીકી રીતે અસરકારક અને પર્યાવરણીય રીતે સંવેદનશીલ રીતે શિક્ષણનું નવું મોડલ પ્રદાન કર્યું છે. તેમણે કહ્યું કે અમે અમારા વિદ્યાર્થીઓને તેમના ભવિષ્ય માટે જરૂરી વસ્તુઓ શીખવવા માટે અમારા અભ્યાસક્રમમાં ખેતી અને કોડિંગનો સમાવેશ કર્યો છે. તેઓ ડિજિટલ અર્થવ્યવસ્થામાં જીવવા જઈ રહ્યા છે અને તેઓએ ડિજિટલ વિશ્વ વિશે વિકસતી વસ્તુઓ વિશે શીખવાની જરૂર છે.
તેઓ પ્રકૃતિની નજીક હોવા જોઈએ અને જાણતા હોવા જોઈએ કે આ વિશ્વમાં કૃષિ આપણા જીવનને કેટલું ટકાવી રાખે છે. શમસુએ કહ્યું કે પ્રકૃતિ પ્રત્યે પ્રેમ કેળવવો, સાથી જીવોની સંભાળ રાખવી, આપણે જે ખોરાક ખાઈએ છીએ તેના ઉત્પાદન માટે ખર્ચવામાં આવતા શ્રમ પ્રત્યે આદર, આ હેતુઓએ હેબિટેટ ફાર્મિંગ પ્રોગ્રામને પ્રેરણા આપી છે.
આ રીતે થાય છે અભ્યાસ
હેબિટેટ સ્કૂલ્સના અલ જુર્ફ કેમ્પસમાં કૃષિ શિક્ષક પ્રતિભા એમ કોમથે જણાવ્યું હતું કે CBSE અભ્યાસક્રમમાં સહ-શૈક્ષણિક ક્ષેત્રો હેઠળ કાર્ય શિક્ષણના ભાગ રૂપે કૃષિનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે તે મુખ્ય વિષય નથી, પરંતુ ફરજિયાત છે. તેણે કહ્યું કે અમે ત્રીજા ધોરણથી આઠમા ધોરણ સુધી ખેતીની શરૂઆત કરી છે. હવે અમારા બધા વિદ્યાર્થીઓ ખેતીમાં ખૂબ જ રસ ધરાવે છે.
ભારતની કેરળ કૃષિ યુનિવર્સિટીમાંથી કૃષિમાં સ્નાતક પ્રતિભાએ જણાવ્યું હતું કે અહીંની આબોહવા અને જમીનની સ્થિતિનું જાણ હોવા છતાં શાળાએ 24 પ્રકારના શાકભાજીની ખેતી કરવામાં સફળ રહી છે. અહીં મકાઈ અને દ્રાક્ષની પણ ખેતી કરવામાં આવી છે. વિદ્યાર્થીઓને પખવાડિયામાં એકવાર ખેતીના વર્ગો મળે છે. તેમણે કહ્યું કે કૃષિ પ્રવૃત્તિઓ મોટાભાગે ગ્રીનહાઉસ સુધી મર્યાદિત છે જ્યાં તાપમાન અને ભેજ નિયંત્રિત વાતાવરણમાં ખેતી કરવામાં આવે છે.
ખેતીની દરેક ટેક્નોલોજી વિશે આપવામાં આવે છે માહિતી
પ્રતિભાએ જણાવ્યું હતું કે પરંપરાગત માટી ખેતી પદ્ધતિ ઉપરાંત, વિદ્યાર્થીઓને હાઇડ્રોપોનિક અને એક્વાપોનિક ખેતી પદ્ધતિઓ પણ શીખવવામાં આવે છે. થિયરી ક્લાસમાં ટીશ્યુ કલ્ચર અને જીનેટિકલી મોડીફાઈડ પાક વગેરે પણ શીખવવામાં આવે છે. જમીનની તૈયારીથી લઈને લણણી સુધી, વિદ્યાર્થીઓ ખેતીના દરેક પગલામાં સામેલ છે, જેમાં સિંચાઈ અને છોડ સંરક્ષણનો સમાવેશ થાય છે.
એકવાર લણણી કર્યા પછી, પાક વિદ્યાર્થીઓના માતા-પિતા અને શાળાના શિક્ષક સભ્યોને વેચવામાં આવે છે અને તેમાંથી મળેલી રકમ ચેરિટીમાં દાન કરવામાં આવે છે. જૂથે જણાવ્યું હતું કે હેબિટેટ સ્કૂલ કેમ્પસમાં 2,272 વૃક્ષો અને 1173 રોપાઓ છે. શાળામાં 75 જાતના વૃક્ષો છે. મોટા ભાગના છોડ ઔષધીય, ફૂલ કે છાંયડો આપતા હોય છે.
વર્લ્ડ રેકોર્ડ તોડ્યો
2019 માં, ત્રણ કેમ્પસના કુલ 10,000 વિદ્યાર્થીઓએ બીજમાંથી રોપા ઉગાડવાની ‘સીડ ટુ પ્લાન્ટ’ પહેલમાં ભાગ લીધો અને સૌથી મોટા છોડના વિતરણ માટે ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ તોડ્યો. પહેલના ભાગરૂપે 9,371 મોર્નાગા, સેસબીના અને ગાફ છોડ અજમાન નગરપાલિકાના કૃષિ વિભાગને આખા શહેરમાં વાવવા માટે સોંપવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત, વિદ્યાર્થીઓએ 2018 થી 2021 દરમિયાન હેબિટેટ સ્કૂલ સમર એસાઇનમેન્ટના ભાગ રૂપે UAE અને ઘરેલુ દેશોમાં તેમના ઘરોમાં અન્ય 39,826 રોપા વાવ્યા.
આ પણ વાંચો: કૃષિ વિભાગની સલાહ, ખેડૂતો ચણાના વાવેતરમાં રાખો આ કાળજી