‘ગરીબી મે આટા ગિલા’.. પાકિસ્તાનના 97,613 કરોડના “ઝોલ” પર ભડક્યું IMF, માંગ્યો એક એક રૂપિયાનો હિસાબ
આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ (IMF) એ પાકિસ્તાન દ્વારા એક મહત્વપૂર્ણ જુઠ્ઠાણું બહાર કાઢ્યું છે. આ જુઠ્ઠાણું નાનું નથી, પરંતુ ₹97,613 કરોડનું છે. આ ખુલાસા બાદ, IMF ગુસ્સે ભરાયું છે અને પાકિસ્તાન સરકારને ઠપકો આપ્યો છે, અને કહ્યું છે કે તેણે આ કૌભાંડના દરેક પૈસાનો હિસાબ આપવો પડશે.

ગરીબ પાકિસ્તાનની સમસ્યાઓ ઓછી થવાના કોઈ સંકેત દેખાતા નથી. પાકિસ્તાન, જે એક સમયે લોન માટે ભીખ માંગતો કટોરો લઈને દુનિયાભરમાં ફરતું હતું, તે હવે તે જ સંસ્થાને છેતરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે જે તેના ડૂબતા જહાજને બચાવવા માટે માનવામાં આવે છે. આ મામલો ₹11 બિલિયન અથવા લગભગ ₹97,613 કરોડના વેપાર ડેટા સાથે છેતરપિંડીનો છે.
જ્યારે IMF એ પાકિસ્તાનના સત્તાવાર ડેટાની તુલના કરી, ત્યારે જમીન હચમચી ગઈ. હવે, IMF એ પાકિસ્તાનને સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે આ વિશાળ વિસંગતતાનું કારણ જાહેરમાં સમજાવો અને દરેક પૈસાનો હિસાબ આપો. આ ઘટનાએ પાકિસ્તાનની વૈશ્વિક પ્રતિષ્ઠાને તો કલંકિત કરી છે જ, પરંતુ તેના આર્થિક ડેટાની વિશ્વસનીયતા પર પણ ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે.
ડેટા મેંગલમાં $11 બિલિયન કૌભાંડ
આ સમગ્ર મામલો ત્યારે પ્રકાશમાં આવ્યો જ્યારે વિવિધ પાકિસ્તાની સરકારી વિભાગો દ્વારા જાહેર કરાયેલા વેપાર ડેટામાં નોંધપાત્ર વિસંગતતાઓ મળી આવી. ધ એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુનના એક અહેવાલ મુજબ, છેલ્લા બે નાણાકીય વર્ષોમાં આયાત ડેટામાં $11 બિલિયનની મોટી વિસંગતતા જોવા મળી હતી. IMF દ્વારા આ કડકતાએ પાકિસ્તાનના આર્થિક સૂચકાંકોની ચોકસાઈ, ખાસ કરીને દેશના ચાલુ ખાતાના સરપ્લસની ગણતરી પર પ્રશ્નાર્થ મૂક્યો છે. આ તે ડેટા છે જેના પર IMF જેવી સંસ્થાઓ દેશના આર્થિક સ્વાસ્થ્યનું મૂલ્યાંકન કરે છે અને નાણાકીય સહાય અંગે નિર્ણય લે છે. તેથી, ડેટાની આટલી મોટી હેરાફેરી ગંભીર નાણાકીય છેતરપિંડી તરફ નિર્દેશ કરે છે.
પાકિસ્તાનના રહસ્યો એક પછી એક જાહેર થયા.
અહેવાલ મુજબ, 2023-24 નાણાકીય વર્ષ માટે પાકિસ્તાન રેવન્યુ ઓટોમેશન લિમિટેડ (PRAL) દ્વારા જાહેર કરાયેલ આયાત ડેટા પાકિસ્તાન સિંગલ વિન્ડો (PSW) ડેટા કરતા $5.1 બિલિયન ઓછો હતો. વધુ ચોંકાવનારી વાત એ છે કે પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં આ તફાવત $5.7 બિલિયન હતો. ટેકનિકલી, PSW ડેટાને વધુ વિશ્વસનીય અને વ્યાપક માનવામાં આવે છે, અને સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાન (SBP) દ્વારા પણ તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
જ્યારે IMF એ તેની સમીક્ષા બેઠક પહેલા પાકિસ્તાન બ્યુરો ઓફ સ્ટેટિસ્ટિક્સ (PBS) અને આયોજન મંત્રાલયને આ આંકડાઓ વિશે પૂછપરછ કરી, ત્યારે પાકિસ્તાની અધિકારીઓ નિરાશ થઈ ગયા. IMF એ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે સરકારે આ ડેટા વિસંગતતા અને તેને સુધારવા માટેની પ્રક્રિયા અંગે સ્પષ્ટ નીતિ અપનાવવી જોઈએ, જેથી સરકાર અને ડેટાનો ઉપયોગ કરનારાઓ વચ્ચે અવિશ્વાસ ન સર્જાય.
પોતાની ભૂલ સ્વીકારવી પડી
IMF ના કડક પગલાંને પગલે, પાકિસ્તાની અધિકારીઓએ આખરે સ્વીકાર્યું કે તેમણે જીનીવા સ્થિત ઇન્ટરનેશનલ ટ્રેડ સેન્ટર (ITC) ને સબમિટ કરેલો ડેટા અપૂર્ણ હતો અને કેટલાક આયાત ડેટાને છોડી દીધા હતા. તેમની ભૂલને ઢાંકવા માટે, તેઓએ દાવો કર્યો કે આ મુખ્ય વેપાર ડેટા સ્ત્રોતના PRAL થી PSW માં સંક્રમણને કારણે થયું છે. વાસ્તવમાં, PRAL ફક્ત સાત પ્રકારના માલની ઘોષણાઓને આવરી લે છે, જ્યારે નવી PSW સિસ્ટમ 15 પ્રકારની ઘોષણાઓ પર પ્રક્રિયા કરે છે, જે ખૂબ વ્યાપક અવકાશ છે.
તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે સૌથી નોંધપાત્ર વિસંગતતા કાપડ ક્ષેત્રમાં હતી, જ્યાં સત્તાવાર આંકડામાંથી આશરે $3 બિલિયનની આયાતને બાકાત રાખવામાં આવી હતી. વધુમાં, ધાતુ જૂથમાંથી થતી આયાત પણ આશરે $1 બિલિયન જેટલી ઓછી નોંધાઈ હતી. હવે સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે IMF દ્વારા પારદર્શિતાની માંગ છતાં, પાકિસ્તાની અધિકારીઓ આ સુધારેલા આંકડા જાહેર કરવામાં અનિચ્છા ધરાવે છે. તેમને ડર છે કે જો સાચા આંકડા જાહેર કરવામાં આવશે, તો દેશના આર્થિક વિકાસ દર અને નિકાસ સંબંધિત ગણતરીઓ ખુલ્લી પડી જશે અને અર્થતંત્રનું ખૂબ જ ખરાબ ચિત્ર વિશ્વ સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવશે.
