સૂર્યમુખીનો પાક (Sunflower Farming) જેટલો સુંદર છે, તેટલો જ ફાયદાકારક પણ છે. તેના ફૂલો અને બીજમાં અનેક ઔષધિય ગુણ હોય છે, જે હૃદય અને કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપવામાં મદદરૂપ છે. આવી સ્થિતિમાં સૂર્યમુખીની ખેતી ખેડૂતો (Farmers)માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, કારણ કે તેમાંથી નીકળતું તેલ ખાવા માટે વપરાય છે. તે આપણા સ્વાસ્થ્યની સાથે-સાથે આવક માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.
કૃષિ નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે તેના ફાયદાકારક ગુણધર્મોને કારણે તેની ખેતી ખેડૂતો માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, તેથી જો સૂર્યમુખીની ખેતી કરવામાં આવે તો ખેડૂતોને વધુ નફો મળશે.
જો કે સૂર્યમુખીની વાવણી દરેક ઋતુમાં કરી શકાય છે, પરંતુ તેની વાવણી માટે 15 ફેબ્રુઆરી સુધીનો સમય યોગ્ય માનવામાં આવે છે.
તેની વાવણી માટે સારી જાતોની પસંદગી જરૂરી છે, તેથી હાઇબ્રિડ જાતો જેવી કે MSF આઠ KB, 44 PSC 36, H SSH 848 વગેરે પસંદ કરી શકાય છે. આ જાત 95 દિવસમાં પાકે છે. આમાં 40 ટકા તેલ નીકળે છે અને તે પ્રતિ એકર 8 થી 10 ક્વિન્ટલ ઉત્પાદન આપે છે. આ ઉપરાંત સાંજિયન 85, પ્રોસન નાઈન અને MSSH 848 જાતો મોડી વાવણી માટે સારી છે.
સૂર્યમુખીની મોડી વાવણી માર્ચના પ્રથમ સપ્તાહ સુધીમાં પૂર્ણ કરવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, હરિયાણા સૂર્યમુખી એ સૂર્યમુખીની નંબર વન સુધારેલી જાત છે, જે ખેતી માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ જાતના બીજ વાવવા માટે બીજને ચારથી છ કલાક પાણીમાં પલાળી રાખો. આ પછી તેને છાંયડામાં સૂકવીને વાવો.
હાઈબ્રિડ જાતો માટે લાઇનથી લાઇનનું અંતર 60 સેમી અને સુધારેલી જાતો માટે 45 સે.મી. ત્યારે છોડથી છોડનું અંતર 30 સેમી રાખવું જોઈએ.
હાઇબ્રિડ જાતોમાં 125 કિલો સિંગલ સુપર ફોસ્ફેટ અને 45 કિલો યુરિયા વાવણી વખતે નાખો. આ પછી સુધારેલી જાતોમાં 35 કિલો યુરિયા અને હાઇબ્રિડ જાતોમાં 45 કિલો યુરિયા પ્રતિ એકર નાખવું જોઈએ.
આ માટે પાકની વાવણી કર્યાના 30 થી 35 દિવસે પ્રથમ પિયત આપવું જોઈએ. આ પછી 15 દિવસના અંતરે પિયત આપવું જોઈએ. તેનું છેલ્લું પિયત 75 દિવસ પછી કરવું જોઈએ.
જ્યારે ફૂલો પીળા થઈ જાય, ત્યારે પાકની લણણી કરવી જોઈએ. ફૂલો સુકાઈ ગયા પછી દાણાને લાકડી કે થ્રેસરથી અલગ કરવા જોઈએ. આમ, પ્રતિ એકર સરેરાશ ઉપજ 8 થી 10 ક્વિન્ટલ છે. ધ્યાનમાં રાખો કે દાણામાં 10 ટકા ભેજ સૂકાયા પછી સંગ્રહિત કરવા જોઈએ અથવા તેને બજારમાં લઈ જવા જોઈએ.
નોંધ: ઉપરોક્ત બાબતો કૃષિ નિષ્ણાંતો અનુસાર છે અહીં કોઈ પણ પ્રકારનો દાવો કરવામાં આવતો નથી. સ્થાનિક વિસ્તારની આબોહવા ઉપરોક્ત બાબતોને અનુરૂપ ન પણ હોઈ શકે એટલે નિષ્ણાંતોની સલાહ લેવી હિતાવહ છે.
આ પણ વાંચો: Budget 2022: બજેટ વિશે લોકો ગૂગલ પર શું કરી રહ્યા છે સર્ચ ? જાણો બજેટ વિશે મહત્વપૂર્ણ બાબતો