રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ (Russia-Ukraine War)ની અસર સમગ્ર વિશ્વ પર પડી રહી છે. ક્યાંક તેની નકારાત્મક તો ક્યાંક સકારાત્મક અસરો પણ જોવા મળી રહી છે. મોટાભાગના દેશોમાં ગેસ અને તેલના ભાવમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. તે જ સમયે, યુદ્ધને કારણે સપ્લાય ચેઇન (Supply Chain)પ્રભાવિત થઈ છે, જેના કારણે તે દેશોમાંથી આવતા માલસામાન સમયસર પહોંચી શકતો નથી. ત્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય પેમેન્ટ સિસ્ટમથી રશિયન બેંકો પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધને કારણે વ્યવસાયને સૌથી વધુ અસર થઈ છે.
રશિયા અને યુક્રેન મોટા પાયે ઘઉંની નિકાસ (Wheat Export) કરે છે. તે પણ યુદ્ધની પકડમાં છે. આવી સ્થિતિમાં, આયાત કરનારા દેશો નવા વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે અને ભારત તેમના માટે વધુ સારી પસંદગી તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે યુદ્ધને કારણે ઉભી થયેલી પરિસ્થિતિને કારણે ભારત ઘઉંની નિકાસમાં નવો રેકોર્ડ બનાવી શકે છે.
આ વખતે ઘઉંની નિકાસના આંકડા યુદ્ધ શરૂ થયા પહેલા કરતા ઘણા સારા છે. ભારતે એપ્રિલ-જાન્યુઆરી વચ્ચે આ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન 60 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉંની નિકાસ કરી છે. નિકાસકારોનું માનવું છે કે આ ફાઇનાન્સના અંત સુધીમાં ભારતની ઘઉંની નિકાસ 75 થી 80 લાખ મેટ્રિક ટન સુધી પહોંચી શકે છે, જે અત્યાર સુધીનું સર્વોચ્ચ સ્તર હશે.
ભારતમાં, ઘઉંની લણણી માર્ચના અંતમાં અને એપ્રિલમાં થાય છે. નવી પેદાશોના આગમનને કારણે દર વખતે ભાવ ઘટે છે, પરંતુ આ વખતે ભાવ ઝડપથી વધી રહ્યા છે. હકીકતમાં, નિકાસની તકોનો લાભ લેવા માટે, વેપારીઓ ઘઉંની જોરદાર ખરીદી કરી રહ્યા છે. જેના કારણે ખેડૂતોને સારા ભાવ મળી રહ્યા છે. ઘઉંનો લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ રૂ. 2015 પ્રતિ ક્વિન્ટલ છે. પરંતુ ખેડૂતોને અત્યારે 2050 થી 2100 રૂપિયા ભાવ મળી રહ્યા છે. નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે ભાવમાં હજુ વધારો થવાની ધારણા છે.
ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના એક અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાંથી અનાજની નિકાસ વધવાના ઘણા કારણો છે, પરંતુ રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષની અસર વ્યાપક છે. વિશ્વની ઘઉંની નિકાસમાં રશિયા અને યુક્રેનનો હિસ્સો 28.3 ટકા છે. તેવી જ રીતે, મકાઈ, જવ અને સૂર્યમુખી તેલમાં તે 19.5, 30.8 અને 78.3 ટકા છે.
યુદ્ધને કારણે અવરજવરને ઘણી હદ સુધી અસર થઈ છે અને તેનાથી ભારત માટે આ અંતર ભરવાની તકો ઉભી થઈ છે. જ્યારે યુદ્ધ ચરમસીમાએ છે, ત્યારે ભારત તેનો પાકેલો રવિ પાક મંડીઓમાં લાવવા તૈયાર છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ભારતના ખેડૂતોને આનો પૂરો લાભ મળશે. આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવમાં થયેલા વધારાથી ભારતીય ઘઉંની નિકાસની સંભાવનાઓ ખુલી ગઈ છે, જેના કારણે સરકારે આ વખતે અગાઉ કરતાં ઓછી એમએસપી પર ખરીદી કરવી પડશે.
નિકાસની વધતી માગને કારણે ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનના ખેડૂતોને MSP કરતા વધુ ભાવ મળવાની શક્યતા છે. બીજી તરફ મકાઈના ઊંચા ભાવનો સૌથી વધુ ફાયદો બિહારના ખેડૂતોને થશે. મકાઈના ઉત્પાદનમાં બિહારનો હિસ્સો લગભગ 25 ટકા છે.
આ પણ વાંચો: જાપાનમાં ભૂકંપના જોરદાર આંચકાના વીડિયો સોશિયલ મીડિયામાં થયા Viral, જુઓ વીડિયો
આ પણ વાંચો: સરકારનું કોવિડ એલર્ટ, અન્ય દેશમાં કેસ વધતાં આરોગ્ય પ્રધાને કડક તકેદારી રાખવાની આપી સલાહ