વધતા જતા પ્રદુષણની અસર હવે દરેક ક્ષેત્રે વત્તાઅંશે જોવા મળી રહી છે. ગ્લોબલ વોર્મિંગની(global warming) કઠોર વાસ્તવિકતા, ઇન્ટરગર્વમેન્ટલ પેનલ ઓન ક્લાઇમેટ ચેન્જ (IPCC) ના રિપોર્ટમાં સામે આવી છે. આ રિપોર્ટમાં સામે આવ્યું છે કે, કેવી રીતે ગ્લોબલ વોર્મિંગ ભારતીય કૃષિ વ્યવસ્થાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આની વાસ્તવિકતા અને તેના ભયંકર પરિણામોની વાત પણ સામે આવી છે.
રિપોર્ટમાં બતાવવામાં આવ્યું છે કે, વરસાદની પેટર્ન કેવી રીતે બદલાઈ રહી છે. તાપમાન વધી રહ્યું છે. ગરમી પણ જબરદસ્ત રીતે વધી રહી છે. ગ્લેશિયર્સ ઓગળવાને કારણે દરિયાનું સ્તર વધી રહ્યું છે. રિપોર્ટમાં આવી તમામ બાબતોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત તે ભારતીય રાજકીય અર્થતંત્ર અને ખાસ કરીને કૃષિ વ્યવસ્થાને કેવી રીતે અસર કરશે. જે હજુ પણ ભારતમાં આજીવિકાનો સૌથી મોટો સ્રોત છે.
પાણીનો વપરાશ 30 ટકા વધારી શકાય છે
અનિયમિત ચોમાસા, પાણીનું ઘટતું સ્તર અને જળ-સઘન વર્ણસંકર બીજનો ઉપયોગ, અને વધતા તાપમાનને કારણે ભારતને પહેલેથી જ તીવ્ર પાણીની અછતનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે અને વધતા તાપમાનએ કૃષિને પાણી જેવા સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવાની વધુ શક્યતા આપી છે. ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ દ્વારા ચાલી રહેલા અભ્યાસ મુજબ, “વધુ બાષ્પીભવન માંગ અને પાકના સમયગાળાને કારણે પરિપક્વતાને કારણે ખેતી હવે 30% વધુ પાણી વાપરે છે. તે ઝડપી હશે.
કૃષિ આવકને 20 ટકા સુધી અસર થઈ શકે છે
વધતા તાપમાન અને વધુ પડતો વરસાદ જમીનની ફળદ્રુપતાને પણ અસર કરી શકે છે. જંતુના ઉપદ્રવની ઘટનાઓ અને પશુપાલન અને મત્સ્યપાલન જેવા ક્ષેત્રોને પ્રભાવિત કરી શકે છે. ઊંચા તાપમાને ખેડૂતો અને મજૂરો જેવા બહારના કામદારો માટે ઉત્પાદકતામાં પણ અવરોધ આવે છે.
2017-18ના આર્થિક સર્વેમાં જાણવા મળ્યું છે કે આબોહવાની કટોકટી સિંચાઈ વગરના વિસ્તારોમાં કૃષિ આવકના 20 ટકા સુધી કૃષિ આવકમાં 15% થી 18% સુધીનો ઘટાડો કરી શકે છે. નોંધનીય છે કે ભારતમાં કુલ ખેતીલાયક જમીનના 60 ટકા જમીનમાં સિંચાઈ વ્યવસ્થા નથી. IPCC રિપોર્ટ ભારત માટે ચિંતા વધારે છે.
ખેડૂતોએ(Farmers) તૈયારી કરવાની જરૂર છે
આબોહવાની કટોકટીના ભયંકર પરિણામોને ઘટાડવા માટે ભારતે યુદ્ધના ધોરણે કામ કરવું જોઈએ. જે લાખો લોકોને ગરીબીમાં ધકેલી શકે છે, અને ખાદ્ય અસુરક્ષા અને કુપોષણ તરફ દોરી શકે છે. ઓબ્ઝર્વર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશનના એક અભ્યાસ મુજબ, ભારતે પાકની જાતોના વિકાસ અને પ્રસારમાં જાહેર રોકાણ વધારવું જોઈએ જે તાપમાન અને વરસાદમાં વધઘટને વધુ સહન કરે છે.
વધુ પાણી- અને પોષક-કાર્યક્ષમ. કૃષિ નીતિએ પાકની ઉત્પાદકતા સુધારવા, જળ વ્યવસ્થાપન અને ખેડૂતોને આબોહવાની કટોકટીના જોખમોનો સામનો કરવા માટે સલામતી જાળ વિકસાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ.
આ પણ વાંચો : Afghanistan War: દૂતાવાસ તાત્કાલિક બંધ કરવાનો ભારતે કર્યો ઇન્કાર, કહ્યું કે- સ્થિતિ પર રાખી રહ્યા છે નજર
આ પણ વાંચો :sports awards: નેશનલ સ્પોર્ટ્સ એવોર્ડ્સ કાર્યક્રમ આ વખતે મોડો યોજાશે, જાણો કારણ