ચોંકાવનારો ખુલાસો: SBIએ ઝીરો બેલેન્સ ખાતાધારકો પાસેથી વસૂલ્યા 300 કરોડ રૂપિયા
આઈઆઈટી બોમ્બેએ એક સર્વેમાં જણાવ્યું છે કે એસબીઆઈએ ઝીરો બેલેન્સ ખાતા ધારકો પાસેથી 2015 થી 2020 દરમિયાન આશરે 300 કરોડ રૂપિયાથી વધુની વસૂલાત કરી છે.
સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા સહિતની વિવિધ બેંકોએ ઝીરો બેલેન્સ ધરાવતા ગરીબ ખાતાધારકો પર વિવિધ સેવા વસ્તુઓમાં વિવિધ મનસ્વી ચાર્જ લગાવ્યો. આઈઆઈટી બોમ્બેએ એક સર્વેમાં જણાવ્યું છે કે એસબીઆઈએ ઝીરો બેલેન્સ ખાતા ધારકો એટલે કે બેસિક સેવિંગ્સ બેંક ડિપોઝિટ એકાઉન્ટ (બીએસબીડીએ) ધારકો માટે ચાર વખતથી વધુ ઉપાડ માટે દર વખતે 17.70 રૂપિયા લેવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. તે જ હેઠળ એસબીઆઇએ 2015 થી 2020 દરમિયાન આશરે 12 કરોડ જેટલા મૂળભૂત ખાતાધારકો પાસેથી 300 કરોડ રૂપિયાથી વધુની વસૂલાત કરી છે.
આઈઆઈટી બોમ્બેના સંશોધનકારે કહ્યું કે, તે આરબીઆઈના નિયમનું ઉલ્લંઘન કરે છે
તે જ સમયે, ભારતની બીજી સૌથી મોટી બેંક પીએનબીએ સમાન સમયગાળામાં 3.9 કરોડ ગરીબ ખાતાધારકો પાસેથી 9 .9 કરોડની વસૂલાત કરી છે. આ અધ્યયન કરનાર આઈઆઈટી બોમ્બેના પ્રોફેસર આશિષ દાસે કહ્યું કે ડિજિટલ પેમેન્ટ સહિત મહિનામાં ચાર કરતા વધુ વખત ઉપાડ પર રૂ. 17.70 નો ચાર્જ લેવો એ રિઝર્વ બેંકના નિયમનું આયોજિત ઉલ્લંઘન છે. નોંધનીય છે કે ગરીબોના શૂન્ય બેલેન્સ સાથે એસબીઆઈ પાસે સૌથી વધુ ખાતા છે. તેમણે કહ્યું કે સેવા ચાર્જના નામે આવા ખાતાધારકો પાસેથી વસૂલાત અન્યાયી છે.
આરબીઆઈએ ચાર કરતા વધારે વખત ઉપાડની મુક્તિ આપી હતી
સપ્ટેમ્બર 2013 માં ભારતીય રિઝર્વ બેંકે સ્પષ્ટ સૂચના આપી હતી કે આવા ખાતા ધારકોને એક મહિનામાં ચાર કરતા વધુ વખત ઉપાડવાની છૂટ આપવામાં આવશે. બેંકો આવા વ્યવહાર પર શુલ્ક લઈ શકતા નથી. મૂળભૂત ખાતાઓની વ્યાખ્યા આપતી વખતે, નિયમનકારી ફરજિયાત સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી હતી કે જ્યાં સુધી ખાતું બીએસબીડીએ છે ત્યાં સુધી ફરજિયાત મુક્ત બેંકિંગ સેવા સિવાય, બેન્કો તેમની પોતાની સ્વતંત્ર ઇચ્છાની વધારાની મૂલ્ય વર્ધક સેવાઓ માટે કોઈ ફી લઈ શકતી નથી. આરબીઆઈ ઉપાડને ચાર કરતા વધારે વાર ઉપાડને વેલ્યુ-એડેડ સર્વિસ માને છે.
અધ્યયનમાં જણાવાયું છે કે એસબીઆઈએ પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજનાની અવગણના કરતી વખતે બીએસબીડીએ ખાતાધારકો પાસેથી દૈનિક કેશલેસ ડિજિટલ ટ્રાંઝેક્શનની સેવા માટે પણ ભારે ફી વસુલી. તેમણે કહ્યું કે, જ્યારે દેશમાં ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનનું જોરશોરથી પ્રચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે, ત્યારે એસબીઆઈ આવા લોકો પર ચાર્જ લગાવીને તેમને નિરાશ કરશે. આ આર્થિક સમાવેશની ભાવનાને વામન કરવાની ઘટના છે.
આઈડીબીઆઈએ 10થી વધુ વખત ઉપાડ પર મુક્યો પ્રતિબંધ
આઈડીબીઆઈના નિયામક મંડળે યુપીઆઈ / બીએચઆઈએમ / આઇએમપીએસ / એનઇએફટી અને ડેબિટ કાર્ડ્સના ઉપયોગ પર 1 જાન્યુઆરી, 2021 થી દરેક ટ્રાન્ઝેક્શન પર 20 રૂપિયા ફી વસૂલવી યોગ્ય ગણાવી હતી. એટીએમમાંથી રોકડ ઉપાડ માટે 40 રૂપિયા અને મહિનામાં 10 વારથી વધુ ઉપાડ પર ઉપાડની સુવિધા બંધ કરવાની માટે પણ શરત મૂકી હતી.
આ પણ વાંચો: પેટ્રોલ-ડીઝલને GST હેઠળ લાવવા પર મંત્રીઓના ગોખેલા જવાબ, જાણો શું કહ્યું અનુરાગ ઠાકુરે
આ પણ વાંચો: બંગાળ ભાજપ ચીફની જાહેરમાં ધમકી, કહ્યું – જો “bad boys” સુધરશે નહીં, તો કૂચબિહાર જેવી ઘટના ફરી થશે
