આરબીઆઈ(RBI)એ નાણાકીય નીતિની જાહેરાત કરતી વખતે સતત ત્રીજી વખત રેપો રેટમાં વધારો કર્યો છે. ત્રણ મહિનામાં રેપો રેટ(Repo Rate)માં 1.40 ટકાનો વધારો થયો છે. જે બાદ લોન મોંઘી થઈ રહી છે. બેંકોએ પણ થાપણ દરમાં વધારો કર્યો છે. પરંતુ આશ્ચર્યની વાત એ છે કે જે બચત યોજનાઓમાં મોટા ભાગના સામાન્ય ભારતીયો રોકાણ કરે છે તેના પર વ્યાજ દરમાં વધારો કરવામાં આવી રહ્યો નથી. NSC, PPF અને સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના જેવી બચત યોજનાઓ(Small Saving Schemes)ના વ્યાજ દરમાં વધારો કરવામાં આવ્યો નથી. શુક્રવાર, 5 ઓગસ્ટ, 2022 ના રોજ ફરી એકવાર રેપો રેટમાં 0.50 ટકાનો વધારો કરવાના આરબીઆઈના નિર્ણય પછી સપ્ટેમ્બરના અંતમાં આ બચત યોજનાઓ પર વ્યાજ દરોમાં વધારો થવાની સંભાવના વધી ગઈ છે.
RBI દ્વારા રેપો રેટ વધારવાના નિર્ણય બાદ ઘણી બેંકોએ થાપણો પર વ્યાજ દર વધારવાની જાહેરાત કરી છે. 30 જૂન 2022 ના રોજ નાણા મંત્રાલયે નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો ન હતો. પરંતુ ચાલુ નાણાકીય વર્ષના ત્રીજા ક્વાર્ટર માટે 30 સપ્ટેમ્બર 2022 ના રોજ જ્યારે નાણા મંત્રાલય આ બચત યોજનાઓના વ્યાજ દરોની સમીક્ષા કરશે ત્યારે આ બચત યોજનાઓ પરના વ્યાજ દરોમાં વધારો થઈ શકે છે.
હાલમાં પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ પર વાર્ષિક 7.1 ટકા, NSC એટલે કે નેશનલ સેવિંગ સર્ટિફિકેટ પર 6.8 ટકા, સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના પર 7.6 ટકા, સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ સ્કીમ પર 7.4 ટકા, ખેડૂતોને 6.9 ટકાના દરે વ્યાજ આપવામાં આવી રહ્યું છે. વિકાસ પત્ર પર એક વર્ષની ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ સ્કીમ પર 5.5 ટકા અને એકથી પાંચ વર્ષની ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ પર 5.5-6.7 ટકા વ્યાજ મળે છે. જ્યારે પાંચ વર્ષની ડિપોઝિટ સ્કીમ પર 5.8 ટકા વ્યાજ આપવામાં આવે છે.
દેશની મધ્યસ્થ બેંકે રેપો રેટમાં અડધા ટકાનો વધારો કર્યો છે. આ સાથે રેપો રેટ વધીને 5.4 ટકા થઈ ગયો છે. એટલે કે પ્રાઇમ રેટ હવે કોરોનાના સ્તર પહેલાના સ્તરે પહોંચી ગયા છે. આ નિર્ણય સાથે EMIમાં વધારો નક્કી છે અને શક્ય છે કે આગામી થોડા દિવસોમાં બેંકોમાંથી તેની જાહેરાતો શરૂ થઈ જશે. મોંઘવારી અને મંદી અંગે ચિંતા રિઝર્વ બેંકના ગવર્નરે પોતાના સંબોધનમાં વિશ્વભરમાં વધતી મોંઘવારી અને મંદી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ઉભરતી અર્થવ્યવસ્થા સંખ્યાબંધ પડકારોનો સામનો કરી રહી છે જેમાં નબળું સ્થાનિક ચલણ અને વિદેશી ભંડોળનો પ્રવાહ અને વિદેશી હૂંડિયામણના ભંડારમાં ઘટાડો સામેલ છે.