Vinayaka Chaturthi 2021 : ગુરુવારે મનાવવામાં આવશે વિનાયક ચતુર્થી, વાંચો ભગવાન ગણેશ અને અનલાસુરની અદભુત કથા
દુર્વા ભગવાન ગણેશને ખૂબ પ્રિય છે. દુર્વાને દુબ પણ કહેવામાં આવે છે. આ એક પ્રકારનું ઘાસ છે, જેનો ઉપયોગ માત્ર ગણેશ પૂજામાં થાય છે. દુર્વા શ્રી ગણેશને કેમ પ્રિય છે? શું છે તેની પાછળની વાર્તા? આમાંથી માત્ર 21 દુર્વા જ શ્રી ગણેશને કેમ ચડાવવામાં આવે છે?
Vinayaka Chaturthi 2021 : દરેક મહિનામાં બે ચતુર્થી હોય છે. હિન્દુ શાસ્ત્રો અનુસાર ચતુર્થી ભગવાન ગણેશની તિથિ છે. શુક્લ પક્ષ દરમિયાન અમાસ બાદ આવતી ચોથને વિનાયક ચતુર્થી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને કૃષ્ણ પક્ષ દરમિયાન પૂનમ પછી આવતી ચોથને સંકષ્ટ ચતુર્થી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્ષે વરદ વિનાયક દુર્વા ચતુર્થી 12 ઓગસ્ટ ગુરુવારે આવી રહી છે.
ભગવાન ગણેશને ચતુર્થી તિથિના અધિપતિ દેવતા માનવામાં આવે છે અને જ્યોતિષ અનુસાર આ દિવસે ભગવાન ગણેશનું અવતરણ થયું હતું. આથી જ ચતુર્થી ભગવાન ગણેશને ખૂબ પ્રિય રહી છે. અવરોધ નાશ કરનાર ભગવાન ગણેશ તમામ મુશ્કેલીઓ દૂર કરે છે. તેમની ઉપાસના અને ઉપવાસ કરવાથી તમામ મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે.
વરદ વિનાયક (દુર્વા) ગણેશ ચતુર્થીનું વ્રત ભારતીય પંચાંગ મુજબ શ્રાવણ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિએ કરવામાં આવે છે. આ દિવસે દાન કરવાનું વધુ મહત્વ છે. આ દિવસે ભગવાન ગણેશને તલના લાડુનો ભોગ ચડાવવામાં આવે છે. તમામ દેવી -દેવતાઓમાં ભગવાન ગણેશનું સ્થાન સર્વોપરી છે. ગણેશજીને તમામ મુશ્કેલીઓ અને અવરોધો દૂર કરનાર માનવામાં આવે છે. જે લોકો ભગવાન ગણેશની નિયમિત પૂજા કરે છે, તેમના ઘરમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ વધે છે.
ભગવાન ગણેશને લગતા પૌરાણિક તથ્યો
કોઈપણ દેવતાની પૂજાની શરૂઆતમાં, કોઈપણ સારા કાર્યો અને ધાર્મિક વિધિઓમાં, શ્રેષ્ઠ અને સામાન્ય કાર્યમાં પણ ભગવાન ગણપતિનું સ્મરણ અને વિધિવત પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમની પૂજા કર્યા વગર કોઈ શુભ કાર્ય શરૂ થતું નથી. કોઈ પણ કામ શરૂ કરવા માટે ‘શ્રી ગણેશ’ પહેલા બોલવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં સ્પષ્ટ આદેશ છે કે પહેલા તેમની પૂજા કરો.
વૈદિક અને પ્રાચીન કાળથી ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. ગણેશ જી વૈદિક દેવતા છે કારણ કેઋગ્વેદ-યજુર્વેદ વગેરેમાં ગણપતિના મંત્રોનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ છે. ભગવાન શિવ, ભગવાન વિષ્ણુ, માતા દુર્ગા અને સૂર્યદેવ સાથે, ભગવાન ગણેશનું નામ પણ હિન્દુ ધર્મના પાંચ મુખ્ય દેવો (પંચ-દેવા) માં સમાવિષ્ટ છે. જેના પરથી ગણપતિનું મહત્વ જાણી શકાય છે.
‘ગણ’ એટલે – વર્ગ, સમૂહ, સમુદાય અને ‘ઈશા’ નો અર્થ – સ્વામી. શિવગણ અને દેવગણના સ્વામી હોવાને કારણે તેમને ‘ગણેશ’ કહેવામાં આવે છે. ભગવાન શિવને ગણપતિના પિતા ગણવામાં આવે છે, માતા પાર્વતીને માતા તરીકે, કાર્તિકેય (શાદાનન) ને ભાઈ તરીકે, રિદ્ધિ-સિદ્ધિ (પ્રજાપતિ વિશ્વકર્માની પુત્રીઓ) પત્ની તરીકે માનવામાં આવે છે.
શાસ્ત્રોમાં શ્રી ગણેશના બાર પ્રસિદ્ધ નામોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જે નીચે મુજબ છે- સુમુખ, એકદંત, કપિલ, ગજકર્ણ, લંબોદર, વિકટા, વિઘ્નવિનાશન, વિનાયક, ધુમ્રકેતુ, ગણધક્ષ, ભાલચંદ્ર અને ગજાનન. ભગવાન ગણેશે મહાભારતનું લેખન કાર્ય પણ કર્યું હતું. જ્યારે ભગવાન વેદ વ્યાસે મહાભારતની રચનાનો વિચાર કર્યો હતો, ત્યારે તે તેને લખવા માટે ચિંતિત હતા. બ્રહ્માજીએ તેને કહ્યું હતું કે તે ગણેશ દ્વારા આ કામ કરાવી શકે છે.
ઓમને ભગવાન ગણેશનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. જેમ દરેક શુભ કાર્ય પહેલા ગણેશ-પૂજા કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે દરેક મંત્ર પહેલા ઓમ લગાવવાથી તે મંત્રની અસર અનેકગણી વધી જાય છે.
ભગવાન ગણેશ અને દુર્વાની વાર્તા
આપણે બધા જાણીએ છીએ કે દુર્વા શ્રી ગણેશને ખૂબ પ્રિય છે. દુર્વાને દુબ પણ કહેવામાં આવે છે. આ એક પ્રકારનું ઘાસ છે, જેનો ઉપયોગ માત્ર ગણેશ પૂજામાં થાય છે. દુર્વા શ્રી ગણેશને કેમ પ્રિય છે? શું છે તેની પાછળની વાર્તા? આમાંથી માત્ર 21 ગાંસડી જ શ્રી ગણેશને કેમ ચડાવવામાં આવે છે? એક દંતકથા અનુસાર, પ્રાચીન સમયમાં અનાલસુર નામનો રાક્ષસ હતો. તેના ક્રોધથી સ્વર્ગ અને પૃથ્વી પર હંગામો મચ્યો હતો.
અનાલસુર એક એવો રાક્ષસ હતો, જે ઋષિ -મુનિઓ અને સામાન્ય લોકોને જીવતો ગળી જતો હતો. આ રાક્ષસના અત્યાચારથી નિરાશ થઈને ભગવાન ઈન્દ્ર સહિત તમામ દેવી -દેવતાઓ અને ઋષિઓ ભગવાન ભોલેનાથને પ્રાર્થના કરવા ગયા અને બધાએ મહાદેવને પ્રાર્થના કરી કે અનાલસૂરના આતંકનો અંત આવે. પછી મહાદેવે તમામ દેવો અને ઋષિઓની પ્રાર્થના સાંભળી અને તેમને કહ્યું કે માત્ર શ્રી ગણેશ અનલસુર રાક્ષસનો નાશ કરી શકે છે.
જે બાદ તમામ દેવી -દેવતાઓએ ભગવાન ગણેશને પ્રાર્થના કરી. જે બાદ ગણપતિએ અનાલસુરા ગળી ગયા. અનાલસુરાને ગળી ગયા બાદ લંબોદરના પેટમાં ઘણું બળતું હતું. આ સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે વિવિધ ઉપાયો કર્યા પછી પણ, જ્યારે ગણપતિના પેટની બળતરા ઓછી ન થઈ, ત્યારે કશ્યપઋષિએ દુર્વાની 21 ગાંઠ બનાવી અને શ્રી ગણેશને ખાવા માટે આપી. શ્રી ગણેશજીએ આ દુર્વા લીધી, પછી ક્યાંક ગયા પછી તેમના પેટની બળતરા શમી ગઈ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે શ્રી ગણેશને દુર્વા અર્પણ કરવાની પરંપરા ત્યારથી શરૂ થઈ હતી.
આ પણ વાંચો : Fit India Freedom Run 2.0 થશે લોન્ચ, દેશના 744 જિલ્લાઓમાં દોડ કાર્યક્રમનું થશે આયોજન
આ પણ વાંચો : Sahdev Dirdo: ‘બચપન કા પ્યાર’ ગીત ગાનારા સહદેવને મળી આ ગિફ્ટ, ઇન્ટરનેટ સેન્સેશન તરીકે મળ્યું સ્થાન