ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)કંઈક એવું કરવા જઈ રહ્યું છે જેનાથી ચીન અને પાકિસ્તાનની ઊંઘ હરામ થઈ જશે. ચંદ્રયાન-3 અને આદિત્ય L-1ના સફળ પ્રક્ષેપણ પછી, ISRO હવે તેની પ્રાદેશિક નેવિગેશન સેટેલાઇટ સિસ્ટમ (IRNSS)ની રેન્જ 1500 કિલોમીટરથી 3000 કિલોમીટર સુધી બમણી કરવા માટે ઝડપથી કામ કરી રહ્યું છે. આ રેન્જ પર, ચીન અને પાકિસ્તાનના ઘણા વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ શહેરો ભારતીય ઉપગ્રહોની રેન્જમાં હશે.
ઈસરોના વડા એસ. સોમનાથ 26 સપ્ટેમ્બરના રોજ કાઉન્સિલ ઓફ સાયન્ટિફિક એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રીયલ રિસર્ચ (CSIR)ના સ્થાપના દિવસ પર આયોજિત કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો. અહીં તેમણે સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશનના આયોજન અંગે વિશેષ પ્રેઝન્ટેશન આપ્યું હતું અને જણાવ્યું હતું કે એજન્સીનું ફોકસ શું છે. આ જ પ્રસ્તુતિમાં, પ્રાદેશિક નેવિગેશન સેટેલાઇટ સિસ્ટમ (IRNSS)પર ચર્ચા કરતી વખતે, તેમણે કહ્યું કે તેની શ્રેણીને બમણી કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે.
ભારતીય પ્રાદેશિક નેવિગેશન સેટેલાઇટ સિસ્ટમ (IRNSS)ને NavIC (Navigation with Indian Constellation) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ISRO અનુસાર, હાલમાં તે મિસાઇલ નેવિગેશન, પરિવહન (જમીનથી આકાશ સુધી), વૈજ્ઞાનિક સંશોધન, પર્સનલ મોબિલિટી જેવી સેવાઓ પ્રદાન કરે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, આ સિસ્ટમ લગભગ તમામ મહત્વપૂર્ણ સેવાઓ માટે GPS તરીકે કામ કરે છે.
NavICને 7 ઉપગ્રહોના તારામંડલ સાથે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે અને તે દિવસમાં 24 કલાક, અઠવાડિયાના સાતેય દિવસ કામ કરે છે. ISRO અનુસાર, IRNSS ના ત્રણ ઉપગ્રહોને 32.5°E, 83°E અને 129.5°E પર જીઓસ્ટેશનરી ઓર્બિટમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. જ્યારે 4 અન્ય ઉપગ્રહો 55°E અને 111.75°Eના વિષુવવૃત્ત ક્રોસિંગ સાથે વળાંકવાળી જીઓસિંક્રોનસ ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવ્યા છે.
NavIC હાલમાં મુખ્યત્વે બે પ્રકારની સેવાઓ પૂરી પાડે છે. પ્રથમ છે- સ્ટાન્ડર્ડ પોઝિશન સર્વિસ એટલે કે SPS જે સામાન્ય નાગરિકો માટે ઉપલબ્ધ છે. બીજું રિસ્ટ્રિક્ટેડ સર્વિસેઝ (RS)છે, જેનો ઉપયોગ ઘણી સુરક્ષા એજન્સીઓ અને કેન્દ્રીય એજન્સીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. ઈસરોની વેબસાઈટ પર આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, બંને સેવાઓ L5 બેન્ડ (1176.45 MHz) અને S બેન્ડ (2498.028 MHz) પર ઉપલબ્ધ છે.
હાલમાં, ભારતીય પ્રાદેશિક નેવિગેશન સેટેલાઇટ સિસ્ટમ (IRNSS)ની સેવા અથવા કવરેજ ભારતીય સરહદથી 1500 કિલોમીટર સુધી ઉપલબ્ધ છે. હવે તેની રેન્જ બમણી કર્યા બાદ પડોશી દેશ ચીન, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશથી લઈને દક્ષિણ એશિયા સુધીના તમામ દેશો ભારતીય સેટેલાઇટની પહોંચમાં આવી જશે. નિષ્ણાતોના મતે, હાલના દિવસોમાં ખાસ કરીને ચીન સાથે જે સંજોગોમાં આપણો તણાવ વધ્યો છે તે સંજોગોમાં આ એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પગલું હશે.
ટેક્નોલોજીના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો