Mumbai : મહારાષ્ટ્રનો સૌથી મોટો તહેવાર ગણેશોત્સવ 19 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થશે. બાપ્પાની મૂર્તિઓનું વેચાણ ચાલુ છે પરંતુ મોટાભાગના લોકોનો ઝોક પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસ (POP)ની મૂર્તિઓ તરફ છે. નુકસાનને કારણે ઘણા મૂર્તિકારોએ ઇકો-ફ્રેન્ડલી બાપ્પા બનાવવાનું પણ બંધ કરી દીધું છે. માટીમાંથી હાથથી બનાવેલા ઇકો-ફ્રેન્ડલી શિલ્પો બનાવવામાં આવે છે. આ કારણે તેઓ મોંઘા છે. તેઓ નાજુક પણ છે પરંતુ પર્યાવરણ માટે એકદમ ફિટ છે. મિનિટોમાં પાણીમાં ભળી જાય છે.

આ પણ વાંચો : Toronto: ગણપતિ બાપ્પા હવે બનશે ‘કેનેડા ચા રાજા’, ટોરોન્ટો ખાતે ગણેશોત્સવની ઉજવણી માટે 16 ફૂટની મૂર્તિ મોકલવામાં આવી

પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસથી બનેલી મૂર્તિઓ સસ્તી અને ટકાઉ હોય છે પરંતુ પર્યાવરણ માટે પણ ખતરો છે. અજય સાવંત છેલ્લા 26 વર્ષથી ગણેશની મૂર્તિઓ બનાવીને વેચે છે. બૃહન્મુંબઈ ગણેશ શિલ્પકારો એસોસિએશન સાથે પણ સંકળાયેલા છે. એવું કહેવાય છે કે ઇકો-ફ્રેન્ડલી બાપ્પા ખરીદવા આવતા ગ્રાહકો પણ કિંમત સાંભળીને પીઓપી તરફ વળે છે. લગભગ 80% પીઓપી મૂર્તિઓ જ વેચાય છે. લોકો ઉત્સાહભેર ઈકો ફ્રેન્ડલી મૂર્તિઓ ખરીદવા આવે છે, પરંતુ કિંમત સાંભળીને તરત જ પૂછે છે કે આ તો માટીની જ તો બનેલી છે, તો પછી આટલી મોંઘી કેમ? પીઓપી અને ઇકો-ફ્રેન્ડલી મૂર્તિઓની કિંમતમાં લગભગ 40%નો તફાવત છે. માત્ર હાઈ સોસાયટીમાં જ ઈકો ફ્રેન્ડલી મૂર્તિઓ ખરીદવાનું થોડું ચલણ છે.

લોકોને સસ્તા ટકાઉ ગણપતિ જોઈએ છે : શિલ્પકાર

શિલ્પકાર યુસુફ ગલવાણીએ આ વર્ષે ઇકો-ફ્રેન્ડલી શિલ્પો બનાવવાનું બંધ કરી દીધું છે. હવે માટીના દીવા બનાવીએ છીએ. એવું કહેવાય છે કે ઈકો ફ્રેન્ડલી મૂર્તિઓ કોઈ ખરીદતું નથી. ગયા વર્ષે 12 લાખનું નુકસાન થયું હતું. લોકોને સસ્તા ટકાઉ ગણપતિ જોઈએ છે, જે તેમને પીઓપીમાં મળે છે. આ માટી છે, તેને સંગ્રહવા કરવામાં પણ મુશ્કેલી આવે છે. હવે જો સરકાર પીઓપીને મંજૂરી આપશે તો લોકો તે જ ખરીદશે.

જેજે સ્કૂલ ઓફ આર્ટસમાંથી ફાઇન આર્ટ કરનારા શિલ્પકાર સંદીપ ગોંગે પણ નુકસાન સહન કર્યા બાદ ઇકો-ફ્રેન્ડલી શિલ્પો બનાવી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે, ગ્રાહકની ખરીદ શક્તિ ઘટી ગઈ છે. અમારી જગ્યાનું ભાડું પણ વધી રહ્યું છે. કાચો માલ મોંઘો થયો છે. આ મારું પેશન હોવાથી હું તેને બનાવું છું અને બનાવતો રહીશ.

માત્ર જાગૃતિ સાથે કામ કરવું મુશ્કેલ : કારીગરોની માગ

મહારાષ્ટ્રના આ સૌથી મોટા ઉત્સવ પ્રત્યેની આસ્થા દર વર્ષે વધી રહી છે, પરંતુ શિલ્પકારો, કારીગરો અને વિક્રેતાઓની માગ છે કે સરકારે પર્યાવરણની કાળજી લેવાની જવાબદારી ફક્ત ગ્રાહકો પર ન નાખવી જોઈએ. કારણ કે દર 35 ટકા વધી રહ્યા છે. 40%. જ્યારે તફાવતની વાત આવે છે, ત્યારે મોટાભાગના લોકો સસ્તી મૂર્તિઓ તરફ વલણ ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં ઇકો-ફ્રેન્ડલી બાપ્પા અંગે કડક નિયમો ઘડવા પડશે અને સ્પષ્ટતા કરવી પડશે, માત્ર જાગૃતિ સાથે કામ કરવું મુશ્કેલ છે.