Knowledge: શું અમેરિકા-યૂરોપ અને ચીન મંગળ પરથી માટી લાવવામાં માટે કરી રહ્યા છે સ્પર્ધા? ‘ડ્રેગન’ આ રીતે બનવા માગે છે સ્પેસની મહાશક્તિ
China Plan For Space: ચીન છેલ્લાં કેટલાક સમયથી અવકાશમાં સંશોધન (Research in space) માટે સતત કામ કરી રહ્યું છે અને ચીને અલગ-અલગ પરિબળો સાથે કામગીરી શરૂ કરી છે. હવે ચીન મંગળ પરથી માટી અને ખડકોના નમૂના લાવવાનું કામ કરી રહ્યું છે.
ચીન હવે અવકાશ મિશન (China Space Mission) પર સતત કામ કરી રહ્યું છે અને કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ચીન અંતરિક્ષમાં વિવિધ મિશન માટે પોતે કાર્ય કરી રહ્યં છે. તાજેતરમાં પ્રથમ પ્રયાસમાં જ મંગળ પર લેન્ડિંગ, પરિભ્રમણ કર્યા પછી, ચીન વધુ એક રેકોર્ડ બનાવવા જઈ રહ્યું છે. અહેવાલો અનુસાર, હવે ચીન (China On Mars) મંગળ પરથી માટી, ખડકો વગેરેના નમૂના લાવવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, ચીન આ મિશનને વર્ષ 2031 સુધીમાં પૂરું કરી શકે છે. જો આમ થશે તો ચીન અમેરિકા અને યુરોપ પહેલા આ રેકોર્ડ બનાવનારો દેશ બની જશે. અત્યારે નાસા અને યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી આના પર કામ કરી રહી છે.
આવી સ્થિતિમાં આપણે જાણીએ છીએ કે મંગળ પરથી સેમ્પલ એકત્રિત કરવાની ચીનની શું યોજના છે અને ચીન અત્યારે અવકાશમાં શું મિશન ચલાવવા જઈ રહ્યું છે. જેથી તે અવકાશની મહાસત્તા તરીકે ઉભરી શકે. ખરેખર, અત્યારે ચીન સ્પેસ મિશનને લઈને પોતાની તાકાત લગાવી રહ્યું છે, તો જાણી લો ચીનના મિશન સ્પેસ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો…
મંગળ પરથી માટી લાવવાની શું યોજના છે?
હાલમાં જ Tianwen-1 માર્સ ઓર્બિટરના ચીફ ડિઝાઈનર Sun Zezhouએ એક સેમિનારમાં જણાવ્યું હતું કે, બેઇજિંગ બે લોન્ચ મિશન પર કામ કરી રહ્યું છે અને તે 2028માં શરૂ થશે અને તે પછી તે 2031માં કેટલાક સેમ્પલ સાથે પરત ફરશે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ મલ્ટિ-લોન્ચ મિશન NASA-ESAના સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ કરતાં તદ્દન અલગ હોઈ શકે છે. Tianwen-3 મિશનને ડબ કરવામાં આવ્યું છે. જેમાં લેન્ડર, એસેન્ટ વ્હીકલ, ઓર્બિટર અને રીટર્ન મોડ્યુલ હશે. બે કોમ્બિનેશન અલગ-અલગ જગ્યાએ છોડવામાં આવશે. તે 2028માં જશે અને 2029 સુધીમાં ત્યાં પહોંચી જશે અને આ વ્હિકલ 4.5 કિમી પ્રતિ સેકન્ડની સ્પીડથી ઉપર જશે.
ચીન તરફ શું છે યોજના….
- સ્પેસ સ્ટેશનનું નિર્માણ: આ સિવાય ચીનના ત્રણ અવકાશયાત્રીઓએ દેશના નવા સ્પેસ સ્ટેશન પર કામ કરવા માટે છ મહિનાનું અભિયાન શરૂ કર્યું છે. અગાઉ, ચીને તેના તિઆંગોંગ સ્પેસ સ્ટેશનનું પ્રથમ મોડ્યુલ અંતરિક્ષમાં સ્થાપિત કર્યું હતું. મીડિયાના એક અહેવાલ અનુસાર, ચીન ઇતિહાસમાં ત્રીજો દેશ છે, જેણે અવકાશમાં સ્પેસ સ્ટેશન સ્થાપ્યું છે અને તેના અવકાશયાત્રીઓને અવકાશમાં મોકલ્યા છે. અગાઉ સોવિયત સંઘ (હવે રશિયા) અને અમેરિકા આ કામ કરી ચૂક્યા છે.
- ચંદ્ર અને મંગળ પર સંશોધન: આગામી કેટલાક વર્ષોમાં ચીન પૃથ્વીની નજીકના એસ્ટરોઇડ્સમાંથી નમૂનાઓ એકત્રિત કરવા માંગે છે. ચીન 2030 સુધીમાં તેના પ્રથમ અવકાશયાત્રીને ચંદ્ર પર ઉતારવાની યોજના ધરાવે છે. મંગળ ઉપરાંત તે ગુરુ પર સંશોધન મિશન મોકલીને ત્યાંથી માટી અને ખડકોના નમૂના એકત્રિત કરવા માંગે છે. આ સાથે જ ચીન અવકાશયાત્રીઓને ચંદ્ર પર મોકલવાની અને લાંબા સમય સુધી ત્યાં રહેવાની વ્યવસ્થા પર કામ કરી રહ્યું છે.
- રોકેટ બનાવવાનું પ્લાનિંગ: આ ઉપરાંત ચીન આવા કરિયર રોકેટ બનાવવા પર કામ કરી રહ્યું છે. જેનો એક વખત ઉપયોગ કર્યા પછી ફરીથી ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ સાથે ચીન પરમાણુ સંચાલિત સ્પેસ શટલ બનાવવાનું પણ લક્ષ્ય ધરાવે છે. ચીન શક્ય તેટલી વહેલી તકે અમેરિકાને હરાવીને અવકાશની મહાસત્તા બનવા માંગે છે.