Breast Milk : માતાના ધાવણ સાથે 41 ખરબનું ષડયંત્ર, WHOના રિપોર્ટમાં થયો મોટો ખુલાસો
નવજાત બાળક માટે માતાનું દૂધ જ રક્ષણ આપે છે. પરંતુ ફોર્મ્યુલા મિલ્ક બનાવીને વેચતી કંપનીએ દુનિયાભરમાં માર્કેટિંગની જાળ ગોઠવી છે જેનાથી બ્રેસ્ટફીડીગ (સ્તનપાન) ને કમજોર કરી શકાય અને માતા-પિતા તેના બાળક માટે તૈયાર દૂધ લેવાની ફરજ પડે છે.
નવજાત બાળક માટે માતાનું દૂધ (Breast Milk) જ સર્વોત્તમ આહાર માનવામાં આવે છે. બાળકોના માનસિક અને શારીરિક વિકાસમાં સ્તનપાન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જન્મના 6 મહિના સુધી માત્ર માતાનું દૂધ જ બાળક માટે શ્રેષ્ઠ ખોરાક નથી પરંતુ તે તેનો મૂળભૂત અધિકાર પણ છે. આઠ દેશોમાં કરવામાં આવેલા સર્વેમાં ચોંકાવનારો ખુલાસો થયો છે. સરકાર ઘણી રીતે માતાનું ધાવણ આપે છે એના માટે બેન્ક પણ ચલાવવામાં આવી રહી છે, પરંતુ તૈયાર દૂધ વેચનારાઓનું માર્કેટિંગ આના પર ભારે પડી રહ્યું છે. WHO અને UNICEFએ પોતાના રિપોર્ટમાં આ વાતનો ખુલાસો કર્યો છે.
ફોર્મ્યુલા મિલ્ક લાદવાનું કાવતરું
એક મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર, ફોર્મ્યુલા દૂધ બજારે ખૂબ જ સુનિશ્ચિત રીતે માતાપિતાના નવજાત બાળકોની પીવાની ટેવના નિર્ણયોને વ્યવસ્થિત રીતે પ્રભાવિત કર્યા છે. પરિવારોને માતાના દૂધને ઓછો અંદાજ આપવા અને બજારમાં વેચાતા તૈયાર દૂધને વધુ સારી રીતે સમજવા માટે તૈયાર કરવા માટે પ્રાયોજિત સંશોધન પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું હતું.
આ માટે એક ઓનલાઈન હેલ્પલાઈન બનાવવામાં આવી હતી, જેની સાથે તૈયાર દૂધને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મફત ભેટોનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું. ડોકટરો અને આરોગ્ય સંભાળ કાર્યકરો પણ નવા માતાપિતાને સલાહ આપવા માટે તૈયાર હતા જે તેમને તૈયાર દૂધ અથવા ફોર્મ્યુલા દૂધ પર સ્વિચ કરવા પ્રોત્સાહિત કરશે. વિશ્વભરમાં ફોર્મ્યુલા દૂધનું બજાર 55 અબજ ડોલરથી વધુ છે, એટલે કે લગભગ 41 ખરબ રૂપિયાનો બિઝનેસ છે.
આ દેશોમાં કરવામાં આવ્યો સર્વે
હવે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) અને યુનિસેફ ઘણા દેશોની સરકારો, આરોગ્ય સંભાળ કાર્યકરો અને બેબી ફૂડ ઉદ્યોગને આ માર્કેટિંગ પર લગામ લગાવવા માટે અપીલ કરી રહ્યા છે. આ કારણોસર, આ અહેવાલ 8500 માતાપિતાના ઇન્ટરવ્યુ અને 300 આરોગ્ય સંભાળ કર્મચારીઓના ઇન્ટરવ્યુના આધારે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. આ સર્વે બાંગ્લાદેશ, મેક્સિકો, મોરોક્કો, નાઈજીરિયા, દક્ષિણ આફ્રિકા, ચીન, યુનાઈટેડ કિંગડમ અને વિયેતનામ નામના આઠ દેશોમાં તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.
યુનાઇટેડ કિંગડમમાં, 84% માતાઓ ફોર્મ્યુલા મિલ્ક વિશે માહિતગાર હતી, જ્યારે ચીનમાં 97 ટકા અને યુનાઇટેડ કિંગડમમાં 92 ટકા માતાઓને આ દૂધ વિષે માહિતગાર કરવામાં આવ્યા હતા. સર્વેમાં સામેલ એક તૃતીયાંશ મહિલાઓએ કહ્યું કે તેમને કેટલાક હેલ્થકેર વર્કર દ્વારા બ્રાન્ડના નામ હેઠળ ફોર્મ્યુલા મિલ્ક ખરીદવા અને તેનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી.
યુનિસેફના એક્ઝિક્યુટિવ ડાયરેક્ટર કેથરિન રસેલના જણાવ્યા અનુસાર, ફોર્મ્યુલા ફીડિંગ વિશે ખોટા અને ભ્રામક દાવાઓ સ્તનપાનની આદતોને બદલી શકે છે. જ્યારે માતા અને બાળક બંનેના સ્વાસ્થ્ય માટે સ્તનપાન શ્રેષ્ઠ છે. જો કે, સર્વેએ એ સમજવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો કે આ પ્રકારની જાહેરાતની કેવી અસર થઈ રહી છે.
બાંગ્લાદેશમાં 98% સ્ત્રીઓ અને મોરોક્કોમાં 49% સ્ત્રીઓ માત્ર સ્તનપાનને વધુ સારું માને છે. જો કે, તેમ છતાં, સ્તનપાનને લઈને કરવામાં આવતા ભ્રામક દાવાઓની મહિલાઓ પર ખરાબ અસર પડી રહી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, કંપનીઓના ભ્રામક પ્રમોશન સૂચવે છે કે ફોર્મ્યુલા મિલ્ક જન્મના પહેલા દિવસથી જ ફાયદાકારક છે. એવો પણ પ્રચાર થાય છે કે માત્ર સ્તનપાન કરાવવાથી બાળકનું પેટ નથી ભરાતું. એવો પણ દાવો કરવામાં આવે છે કે ફોર્મ્યુલા મિલ્કના ઘટકો બાળકની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે. ફોર્મ્યુલા મિલ્કથી બાળકનું પેટ ભરાય છે અને સમય જતાં માતાના દૂધની ગુણવત્તા બગડે છે.
સ્તનપાનથી બાળકને આ ફાયદા થાય છે
પણ સત્ય કંઈક બીજું જ છે. જન્મ પછી પ્રથમ કલાકમાં સ્તનપાન કરાવવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. 6 મહિના સુધી સ્તનપાન સિવાય બાળકને અન્ય કોઈ વસ્તુની જરૂર નથી. બાળકને બે વર્ષની ઉંમર સુધી સ્તનપાન કરાવી શકાય છે. આ બધું જીવનભર બાળકની રોગપ્રતિકારક શક્તિનો પાયો મજબૂત કરે છે અને મોટાપાથી પણ બચાવે છે
સ્તનપાન એ બાળકની પ્રથમ રસી હોવાનું કહેવાય છે. તેમાં રહેલા તત્વો બાળકને જન્મ સમયે અનેક બીમારીઓથી બચાવવાનું કામ કરે છે. જો માતા બાળકને નિયમિત સ્તનપાન કરાવે તો ભવિષ્યમાં માતાને ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા અને કેન્સર થવાની સંભાવના ઓછી રહે છે. પરંતુ આ બધા ફાયદાઓ હોવા છતાં માત્ર 44% બાળકો જ 6 મહિનાની ઉંમર સુધી સ્તનપાન કરી શકે છે. છેલ્લા બે દાયકામાં સ્તનપાન વધ્યું નથી, પરંતુ તે જ સમયે, ફોર્મ્યુલા દૂધનું વેચાણ બમણાથી વધુ થયું છે.
સ્તનપાનને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે
WHO અનુસાર, ફોર્મ્યુલા મિલ્કના ગેરકાયદે પ્રચારને રોકવા માટે કાયદો બનાવવો જોઈએ અને તેનો કડક અમલ થવો જોઈએ. સ્તનપાનને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ. આ માટે, જો પ્રમેટરનિટી લિવ અને પેટરનીટી લિવનો સમય વધારવાની જરૂર હોય, તો તેમાં વધારો કરવો જોઈએ. જો ડોકટરોને આવા પ્રમોશન લેવાની મનાઈ હોય તો તેઓ ફોર્મ્યુલા દૂધ વેચવાની હિમાયત કરે છે.
આ પણ વાંચો : Rajkot: પૂર્વ પ્રેમિકાના ફોટા વાયરલ કરવા યુવકને પડ્યા ભારે, યુવતી પર બળજબરી કરતા જોઇ ભીડે ચખાડ્યો મેથીપાક, જુઓ વીડિયો
આ પણ વાંચો : Kutch: અંજારની વ્યાજખોર બહેનોના આતંકથી યુવકે કર્યો આપઘાત, અંજાર પોલિસે બંને બહેનોની ધરપકડ કરી
