કિડની સ્ટોનની બીમારી આજના સમયમાં ખૂબ જ સામાન્ય સમસ્યા બની ગઈ છે. કિડની સ્ટોનને ગુજરાતીમાં પથરીનો રોગ કહેવામાં આવે છે. ઘણી વખત આ રોગ ખૂબ જ નાના સ્તરે થાય છે અને તે વ્યક્તિને વધારે પરેશાન કરતું નથી, પરંતુ જ્યારે તે ગંભીર સ્વરૂપ લે છે, ત્યારે તમને તેમાં અસહ્ય પીડા થઈ શકે છે. તે તમારા દિવસની શાંતિ અને રાતોની નિંદર છીનવી લે છે.
કિડનીનું કામ લોહીને સાફ કરવાનું અને પેશાબ બનાવવાનું છે. તે તમે જે પણ ખાઓ છો અને પીઓ છો તે તમામ વસ્તુઓમાંથી ઝેર (એક પ્રકારનો કચરો) દૂર કરવાનું કામ કરે છે, પરંતુ જ્યારે આ ઝેર કિડનીમાંથી સંપૂર્ણ રીતે બહાર નીકળી શકતા નથી, ત્યારે તે ધીમે ધીમે એકઠા થાય છે અને પથરી બનાવે છે. મેડિકલ ભાષામાં તેને કિડની સ્ટોન કહેવાય છે.
કિડનીમાં પથરી થવાના ઘણા કારણો છે, પરંતુ આ રોગનો સામનો કરવા માટે તેના પ્રારંભિક લક્ષણોને ઓળખવા જરૂરી છે. લાંબા સમય સુધી શરીરમાં આ સમસ્યા કિડનીને નુકસાન અને કિડની ફેલ થઈ શકે છે.
પથરીને નેફ્રોલિથ અથવા રેનલ કેલ્ક્યુલી પણ કહેવામાં આવે છે. આ ક્ષાર અને ખનિજોના ઘનથી બને છે, જે સામાન્ય રીતે કેલ્શિયમ અથવા યુરિક એસિડથી બનેલા હોય છે. આ કઠોળ નાના દાણાથી લઈને ટેનિસ બોલના કદના સમાન કદના હોઈ શકે છે. આ કિડનીની અંદર બને છે અને ક્યારેક પેશાબની નળીઓમાં પણ જાય છે.
જ્યારે તમારા ખાવા-પીવામાંથી ઝેરી તત્વો નીકળે છે એટલે કે એક પ્રકારનો કચરો કિડની કે પેશાબની નળીમાં જમા થાય છે, ત્યારે પથરી બને છે. આ સમસ્યા ખાસ કરીને ત્યારે થાય છે જ્યારે લોકો પૂરતું પાણી પીતા નથી.
ડાયાબિટીસ અથવા જાડા લોકોમાં કિડનીમાં પથરી ખૂબ જ સામાન્ય છે. આ રોગ સિસ્ટિન્યુરિયા નામની આનુવંશિક સ્થિતિને કારણે પણ થઈ શકે છે. કિડનીની નાની પથરી સામાન્ય રીતે કોઈ ખાસ લક્ષણો દર્શાવતી નથી, પરંતુ જ્યારે તે વ્યક્તિના પેશાબની નળીમાં પહોંચે છે, ત્યારે તે ગંભીર પીડા અને ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. જો કીડની સ્ટોન નાની હોય તો તે પેશાબ દ્વારા શરીરમાંથી બહાર નીકળી જાય છે. પરંતુ જો તે મોટી હોય તો તે ખૂબ પીડા આપે છે.
જો કોઈ વ્યક્તિમાં કીડની સ્ટોન નાની હોય, તો તે કોઈ પણ પ્રકારના લક્ષણો દેખાતા નથી કારણ કે તે કોઈપણ સમસ્યા વિના પેશાબ દ્વારા બહાર નીકળી જાય છે. પરંતુ જો તે મોટી હોય તો તેના ચાર મોટા લક્ષણો હોઈ શકે છે.
કિડનીમાં પથરીને કારણે અસાધારણ દુખાવો થાય છે અને કેટલાક લોકો તેની સરખામણી છરા મારવાના દર્દ સાથે પણ કરે છે. સામાન્ય રીતે, આ દુખાવો ત્યારે થાય છે જ્યારે પથરી પેશાબની નળીમાં જાય છે, જેના કારણે પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી થાય છે અને કિડની પર દબાણ આવે છે. કિડનીમાં પથરીનો દુખાવો ઘણીવાર અચાનક શરૂ થાય છે અને જ્યારે પથરી એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ જાય છે ત્યારે દુખાવો વધુ તીવ્ર બને છે.
જો પથરી યુરેટર (યુરીનરી ટ્યુબ) અને યુરિનરી બ્લેડર (યુરીનરી કોથળી) વચ્ચેની જગ્યા પર પહોંચી જાય તો પેશાબ કરવામાં ઘણી તકલીફ પડે છે. આ સ્થિતિને ડિસ્યુરિયા કહેવામાં આવે છે. આમાં પણ દર્દીને ભયંકર પીડાનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
મૂત્રપિંડની પથરીનું એક સામાન્ય લક્ષણ પેશાબમાં લોહી છે, જેને હિમેટુરિયા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેનાથી લોહી લાલ, ગુલાબી અથવા ભૂરૂ હોઈ શકે છે. કેટલીકવાર પેશાબમાં આ લોહી એટલું ઓછું હોય છે કે તે માઇક્રોસ્કોપ વિના જોઈ શકાતું નથી. જો કે ડોક્ટર તેની તપાસ કરીને પેશાબમાં લોહી શોધી શકે છે, જે પછીથી સ્પષ્ટ થાય છે કે દર્દીને કિડની સ્ટોનની સમસ્યા છે.
જો તમારું પેશાબ સાફ છે અને તેમાં કોઈ તીવ્ર ગંધ નથી, તો તેનો અર્થ એ છે કે તમે સ્વસ્થ છો. બીજી તરફ, જે વ્યક્તિનો પેશાબ ગંદો અથવા દુર્ગંધ મારતો હોય, તો તે કિડની સ્ટોનનો સંકેત હોઈ શકે છે. પેશાબમાં દુર્ગંધ બેક્ટેરિયાને કારણે પણ આવી શકે છે, જે યુરિનરી ટ્રેક્ટ ઈન્ફેક્શનનું કારણ છે.
ગુજરાતના તમામ સમાચાર અને બ્રેકિંગ ન્યૂઝ ગુજરાતીમાં વાંચો tv9gujarati.com પર
સ્વાસ્થ્ય અંગેના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે જોડાયેલા રહો…