જ્યારે પેટની(Stomach ) ગેસ્ટ્રિક ગ્રંથિ એસિડનું (Acid ) ઉત્પાદન વધારવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે આ સ્થિતિને એસિડિટી (Acidity ) કહેવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે આપણું પેટ હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ સ્ત્રાવ કરે છે, જે ખોરાકને પચાવવા અને તોડવાનું કામ કરે છે. જ્યારે વ્યક્તિ એસિડિટીથી પીડિત હોય ત્યારે શરીરમાં અપચો, હોજરીનો સોજો, હાર્ટબર્ન, અન્નનળીમાં દુખાવો, પેટમાં અલ્સર અને પેટમાં બળતરા જેવી સમસ્યાઓ જોવા મળે છે.
એસિડિટી સામાન્ય રીતે ખરાબ ખાવાની આદતો, તણાવ, ધૂમ્રપાન, દારૂનું સેવન, કસરતનો અભાવ અને ખરાબ જીવનશૈલીને કારણે થાય છે. આ સિવાય એસીડીટી પણ મોટે ભાગે એવા લોકોને થાય છે જેઓ નોન-વેજ વધારે લે છે અથવા તૈલી અને મસાલેદાર ખોરાક ખાવાનું પસંદ કરે છે. અમુક દવાઓ, જેમ કે નોન-સ્ટીરોઈડલ એન્ટિ-ઈન્ફ્લેમેટરી દવાઓ (NSAIDs), ગેસ્ટ્રિક એસિડિટીવાળા લોકોને મદદ કરી શકે છે. પરંતુ આ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યામાં ડૉક્ટરની પરવાનગી વિના કોઈપણ દવા લેવી યોગ્ય નથી.
એસિડિટીથી પીડિત લોકો ખોરાક ખાધા પછી અન્નનળીના ભાગમાં દુખાવો અને પેટમાં બળતરા અને ખાટા ઓડકાર જેવા લક્ષણો દર્શાવે છે. કેટલીકવાર એસિડિટીવાળા લોકોને કબજિયાત અને અપચો પણ થાય છે. એસિડિટીની સારવાર એન્ટાસિડ્સ અને ખાવાની ટેવ અને જીવનશૈલીમાં ફેરફારથી કરી શકાય છે. એન્ડોસ્ટીઝમ નામની નવી ટેકનિક એસિડ રિફ્લક્સથી પણ રાહત આપી શકે છે. જો કે, એસિડિટીથી ઝડપથી રાહત મેળવવા માટે ઘણા શ્રેષ્ઠ ઘરેલું ઉપચાર છે. તેને અપનાવવાથી એસિડિટીથી પણ રાહત મળે છે.
એસિડિટીના કેટલાક સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો નીચે મુજબ છે-
પેટમાં બળતરા
સુકુ ગળું
બેચેની
ઓડકાર
ઉબકા
મોં ખાટા સ્વાદ
અપચો
કબજિયાત
1. માંસાહારી અને મસાલેદાર ખોરાકનો વપરાશ
2. ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન
3. તણાવ લેવો
4. પેટના રોગો જેમ કે પેપ્ટીક અલ્સર, ગેસ્ટ્રોએસોફેજલ રીફ્લક્સ રોગ, પેટનો ફેલાવો વગેરે.
5. નોન-સ્ટીરોઈડલ એન્ટી-ઈન્ફ્લેમેટરી દવાઓ વગેરે જેવી દવાઓનું સેવન.
સામાન્ય રીતે, એસિડિટીની સારવાર એન્ટાસિડ્સની મદદથી કરવામાં આવે છે જેમાં મેગ્નેશિયમ અથવા કેલ્શિયમ અથવા એલ્યુમિનિયમ ધરાવતા સંયોજનો હોય છે. આ એન્ટાસિડ્સ પેટમાં હાજર વધારાના એસિડને તટસ્થ કરે છે, જેનાથી તેના લક્ષણોમાં રાહત મળે છે. એસિડિટી જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ માટે, તમારા ડૉક્ટર હિસ્ટામાઇન બ્લોકિંગ એજન્ટ્સ (H2 રીસેપ્ટર બ્લૉકર) જેમ કે સિમેટાઇડિન, રેનિટીડિન, ફેમોટીડિન અથવા નિઝાટીડિન અથવા પ્રોટોન પંપ ઇન્હિબિટર્સ જેમ કે ઓમેપ્રાઝોલ અને લેન્સોપ્રાઝોલ સૂચવી શકે છે.
જો કે એસિડિટી માટે સર્જરી પણ ઉપલબ્ધ છે, એવા ઘણા ઓછા કિસ્સાઓ છે જેમાં સર્જરીની જરૂર પડે છે. જો કે, એસિડિટીની સારવાર ઘરેલું ઉપચારથી પણ કરી શકાય છે. કેળા, તુલસી, ઠંડુ દૂધ, વરિયાળી, જીરું, લવિંગ, એલચી, ફુદીનો કે ફુદીનાના પાન, આદુ, આમળા વગેરે એસિડિટી માટે શ્રેષ્ઠ ઘરગથ્થુ ઉપચાર માનવામાં આવે છે.
મસાલેદાર ખોરાક ન ખાવો
તમારા આહારમાં વધુને વધુ ફળો અને શાકભાજીનો સમાવેશ કરો
તમારી જાતને હાઇડ્રેટેડ રાખો
ખોરાક ચાવો અને ખાઓ
રાત્રિભોજન અને ઊંઘ વચ્ચે ઓછામાં ઓછું 3 કલાકનું અંતર રાખો
તુલસીના પાન, લવિંગ, વરિયાળી વગેરે ચાવો.
બિનજરૂરી રીતે દવાઓ ન લો
(ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ પર આધારિત છે. TV9 ગુજરાતી તેની પુષ્ટિ કરતું નથી. નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી જ તેને અનુસરો.)
આ પણ વાંચો :
વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અમારી ટ્વીટર કોમ્યુનિટીમાં જોડાવા અહીં ક્લિક કરો