Oscars 2023: ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે એન્ટ્રી શરૂ, જાણો છેલ્લા 10 વર્ષમાં મોકલવામાં આવેલી ભારતીય ફિલ્મો અને પ્રક્રિયા

ઓસ્કાર એવોર્ડમાં (Oscars Award) અંગ્રેજી ઉપરાંત વિશ્વના વિવિધ દેશોની ફિલ્મો પણ એવોર્ડ મેળવવા સ્પર્ધામાં ભાગ લે છે. આ ફિલ્મોને સીધી સ્પર્ધામાં ગણવામાં આવે છે. જો તે નિર્ધારિત માપદંડો અનુસાર એક અઠવાડિયા કરતાં વધુ સમય માટે યુએસ સિનેમા થિયેટરમાં પ્રદર્શિત થાય છે, પરંતુ જે ફિલ્મો સત્તાવાર રીતે દેશનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે તે ‘ઇન્ટરનેશનલ ફીચર ફિલ્મ એવોર્ડ’ (International Feature Film Award) શ્રેણીમાં સ્પર્ધા કરવા માટે ઉતરે છે. આ એ જ કેટેગરી છે, જેને અગાઉ ‘બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મ એવોર્ડ’ કહેવામાં આવે છે. દર વર્ષે ભારતમાંથી એક ફિલ્મ આ એવોર્ડ માટે મોકલવામાં આવે છે અને તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે, જે સંસ્થા આ ફિલ્મની પસંદગી અંગે નિર્ણય લે છે તેને ભારત સરકાર સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. આવતા વર્ષના ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે ભારતીય ફિલ્મોમાંથી એકની પસંદગીની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ છે.

ફિલ્મ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા

દેશમાં બનેલી વિવિધ ભાષાઓની ફિલ્મો બનાવનારાઓની દેશના અલગ-અલગ રાજ્યોમાં અલગ-અલગ સંસ્થાઓ છે. આ તમામ સંસ્થાઓને જોડીને રચાયેલી સંસ્થા ફિલ્મ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા ઘણા વર્ષોથી અસ્તિત્વમાં છે. આ ફેડરેશન આખા વર્ષ દરમિયાન શું કરે છે તે કોઈ જાણતું નથી. સિનેમાના પુરસ્કારોમાં આ સંસ્થા કેટલી સામેલ છે, તેના ક્યાંય સમાચાર નથી. ઓસ્કાર માટે દેશની સત્તાવાર એન્ટ્રી મોકલવામાં આવે તે પહેલાં જ તેનું નામ ચર્ચામાં આવે છે.

ફિલ્મ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા દર વર્ષે ભારતમાંથી મોકલવામાં આવનારી ફિલ્મની પસંદગી કરવા માટે વિવિધ રાજ્યોમાં સ્થિત ફિલ્મ યુનિયનોના પ્રતિનિધિઓની પસંદગી કરે છે. આ જ્યુરી ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે ભારતની સત્તાવાર એન્ટ્રીનો દાવો કરતી ફિલ્મોને જુએ છે અને તેમની ચર્ચા કર્યા પછી તેમાંથી એક ફિલ્મને ભારતની સત્તાવાર એન્ટ્રી તરીકે ઓસ્કાર એકેડમીને મોકલે છે.

વર્ષ 1957થી થયું શરૂ

ઓસ્કાર એવોર્ડ સમારોહમાં ભારતની જેમ પ્રથમ એન્ટ્રી વર્ષ 1957માં આવેલી ફિલ્મ ‘મધર ઈન્ડિયા’ને મોકલવામાં આવી હતી અને તે બેસ્ટ ફોરેન લેંગ્વેજ ફિલ્મ કેટેગરીમાં નોમિનેટ થવામાં પણ સફળ રહી હતી. આ ફિલ્મ સિવાય ભારત તરફથી મોકલવામાં આવેલી વધુ બે ફિલ્મો અત્યાર સુધીમાં આ કેટેગરીમાં નોમિનેટ થઈ શકી છે. આ ફિલ્મો 1988માં નોમિનેટ થયેલી ‘સલામ બોમ્બે’ અને 2001 ફેસ્ટિવલમાં નોમિનેટ થયેલી ‘લગાન’ ફિલ્મ છે.

છેલ્લા 10 વર્ષમાં મોકલવામાં આવેલી ફિલ્મો

છેલ્લા 10 વર્ષમાં ઓસ્કાર એવોર્ડ સમારોહમાં ભારતની સત્તાવાર એન્ટ્રી તરીકે ફિલ્મ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા મોકલવામાં આવેલી ફિલ્મોની યાદી નીચે મુજબ છે:

1. વર્ષ-2021 ફિલ્મ: કુઝાંગલ     ભાષા: તમિલ      નિર્દેશક: પીએસ વિનોદરાજ
2. વર્ષ-2020 ફિલ્મ: જલ્લીકટ્ટુ   ભાષા: મલયાલમ   નિર્દેશક: લિજો જોસ પેલિસેરી
3. વર્ષ-2019 ફિલ્મ: ગલી બોય    ભાષા: હિન્દી        નિર્દેશક: ઝોયા અખ્તર
4. વર્ષ-2018 ફિલ્મ: વિલેજ રોકસ્ટાર્સ   ભાષા: આસામી   નિર્દેશક: રીમા દાસ
5. વર્ષ-2017 ફિલ્મ: ન્યુટન      ભાષા: હિન્દી      નિર્દેશક: અમિત મસુરકર
6. વર્ષ-2016 ફિલ્મ: વિસરાનાઈ      ભાષા: તમિલ       નિર્દેશક: વેટ્રીમારન
7. વર્ષ-2015 ફિલ્મ: કોર્ટ      ભાષા: મરાઠી        નિર્દેશક: ચૈતન્ય તામ્હાણે
8. વર્ષ-2014 ફિલ્મ: લાયર્સ ડાઇસ     ભાષા: હિન્દી   નિર્દેશક: ગીતુ મોહનદાસ
9. વર્ષ-2013 ફિલ્મ: ધ ગુડ રોડ      ભાષા: ગુજરાતી   નિર્દેશક: જ્ઞાન કોરૈયા
10. વર્ષ-2012 ફિલ્મ: બરફી   ભાષા: હિન્દી     નિર્દેશક: અનુરાગ બાસુ
11. વર્ષ-2011 ફિલ્મ: અબુ, સન ઓફ એડમ  ભાષા: મલયાલમ   નિર્દેશક: સલીમ અહેમદ