મસાલાના ઘર તરીકે ઓળખાતું ભારત, રોમ અને ચીનની પ્રાચીન સંસ્કૃતિઓ સાથે વેપારનો લાંબો ઇતિહાસ ધરાવે છે. આજે, ભારતીય મસાલા (Spices)ઓ તેમની ઉત્કૃષ્ટ સુગંધ, રચના, સ્વાદ અને ઔષધીય મૂલ્યને કારણે વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી વધુ માંગવામાં આવે છે. ભારત વિશ્વમાં મસાલા માટેનું સૌથી મોટું સ્થાનિક બજાર ધરાવે છે.
ગુજરાતનું ઊંઝા માર્કેટ યાર્ડ (Unjha Market Yard) સૌથી મોટા નિયમનકારી બજારોમાંનું એક છે અને તે જીરા (જીરું), વરિયાળી (વરિયાળી), ઇસબગુલ અને રાયડો (સરસવ) પાકના વેપાર માટે સમગ્ર ભારતમાં જાણીતું વ્યાપારી કેન્દ્ર છે. જીરાનો પાક ખાસ કરીને ઉત્તર ગુજરાતનો પાક ગુણવત્તામાં શ્રેષ્ઠ છે અને તેથી સમગ્ર ભારતમાં અને વિદેશોમાં પણ તેની ખૂબ માંગ છે.
ઊંઝાએ ઉત્તર ગુજરાતની કૃષિ કોમોડિટીઝ માટે કુદરતી એસેમ્બલિંગ અને નિકાસનું કેન્દ્ર છે, આ શહેરમાં 800 મોટી બિઝનેસ કંપનીઓ છે જે દર વર્ષે ભારત અને વિદેશના લગભગ 1500 કેન્દ્રોમાં જીરા, વરિયાળી, તેલના બીજ, કઠોળ અને ઇસબગુલની નિકાસ કરે છે. એશિયાનું સૌથી મોટું ઊંઝા માર્કેટ યાર્ડમાંથી મરી મસાલાના નિકાસ અનેક દેશોમાં થાય છે.
ખેડૂતો દ્વારા પાકમાં વધુ ઉત્પાદન મેળવવા અને રોગોના ઉપદ્રવ અટકાવા અનેક પ્રકારના પેસ્ટીસાઈઝનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. પરંતુ વધુ પડતા જંતુનાશકના ઉપયોગથી હાલ ખેડૂતોને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. જેમાં પેસ્ટીસાઈઝનું પ્રમાણ વધુ હોવાથી વિદેશોમાં ખેડૂતોની પેદાશો રિજેક્ટ થઈ રહી છે. આકંડાકીય માહિતી જોઈએ તો ચાલુ વર્ષે ઊંઝા માર્કેટમાં 56 લાખના બદલે 28 લાખ બોરીની જ નિકાસ થઈ છે.
નિકાસકારોના મતે જીરૂ, વરિયાળી અને ઈસબગુલ જેવા પાકોમાં બીજા પાકોની તુલનાએ રોગ ઝડપથી લાગે છે. જેને નિયંત્રણમાં લેવા માટે ખેડૂતોએ ફરજીયાત પેસ્ટીસાઈઝ કરવું પડે છે. ત્યારે આ સમસ્યાના ઉપાય માટે ખેડૂતોએ ઓછો પેસ્ટીસાઈઝનો ઉપયોગ અને સજીવ ખેતી પર વિશેષ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. જેથી વિદેશોમાં ખેડૂતોનો માલ રીજેક્ટ ન થાય. ખેડૂતો ગાય આધારિત ખેતી દ્વારા પોતાની ખેત પેદાશોનું ઉત્પાદન વધારી શકે છે.
ઊંઝા બજાર તેલીબિયાં, કઠોળ, ઇસબગુલ, ધાણા અને કલિંગડા-બીજ વગેરેના પિલાણ અને પીસવા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. અહીં 6 ઓઇલ મિલો, 5 કઠોળ મિલો, 4 સત ઇસબગુલ ફેક્ટરીઓ, જીરા, વરિયાળી અને અન્ય મસાલા માટે 27 સફાઈ કારખાનાઓ છે. ઊંઝામાં કલિંગડા-બીજના કારખાના અને 5 ધાણાના બીજના કારખાના છે. આમ ઊંઝાએ કૃષિ કોમોડિટીઝના કુદરતી એસેમ્બલિંગ અને નિકાસનું કેન્દ્ર છે.
આ પણ વાંચો: Good News: ખેડૂતોને કપાસના મળશે સારા ભાવ, પરંતુ ખેડૂતોને આ બાબતોનું ધ્યાન રાખવા વૈજ્ઞાનિકોની સલાહ
આ પણ વાંચો: Mandi: મોરબીના વાંકાનેર APMCમાં કપાસના મહત્તમ ભાવ રૂપિયા 8725 રહ્યા, જાણો જુદા-જુદા પાકના ભાવ