જો તમારી પાસે કોઈ બેંકમાં બચત ખાતું (Saving Account ) ચાલુ રાખવું જરૂરી છે. આ ત્યારે જ થશે જો તમે તેનાથી પૈસા ઉપાડવા અથવા જમા કરાવતા રહો. જો તમે એક વર્ષ માટે બચત ખાતું અથવા ચાલુ એકાઉન્ટનો ઉપયોગ કરતા નથી, તો તે ઇનએક્ટિવ થઈ જાય છે. જો એકાઉન્ટ 2 વર્ષ સુધી ઇનએક્ટિવ રહે છે, તો પછી તે ડોરમેટ અથવા ઈન ઓપરેટીવ એકાઉન્ટમાં ટ્રાન્સફર થઇ જાય છે. ગ્રાહક આ એકાઉન્ટનો ઉપયોગ કરી શકશે નહીં.
જો તમે ઇચ્છો છો કે તમારું એકાઉન્ટ ઈન ઓપરેટીવ અથવા ઇનએક્ટિવ કરવા નથી માંગતા તો , તો પછી કેટલાક ટ્રાન્જેક્શન કરવા જરૂરી છે. જો આ પ્રકારના ટ્રાન્જેક્શન ચાલુ રહેશે તો એકાઉન્ટ બંધ થવાની કોઈ શક્યતા રહેશે નહીં. આ ટ્રાન્જેક્શનમાં આઉટવર્ડ બિલ, ચેક ટ્રાન્ઝેક્શન, રોકડ ડિપોઝીટ અને રોકડ ઉપાડ શામેલ છે.
તે ઘણા ગ્રાહકો સાથે થાય છે કે વિવિધ બેંકમાં ઘણાં બચત ખાતા (Saving Account ) છે. તમામ ખાતાઓને ચાલુ રાખવા અને મેનેજ કરવું મુશ્કેલ કાર્ય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે વિવિધ બચત ખાતાઓનું યોગ્ય રીતે સંચાલન નહીં કરો, તો તમારે નુકસાન વેઠવું પડી શકે છે. એકાઉન્ટ બંધ થઈ શકે છે અને જયારે તમે તેને ફરી શરૂ કરવા જાઓ ત્યારે દંડ ભરવો પડશે. તમારે એ પણ જાણવું જોઈએ કે જો તમે 2 વર્ષથી એકાઉન્ટનો ઉપયોગ નહીં કરો તો તે ઇનએક્ટિવ થઈ જાય છે, તો પછી તમે ફરીથી કેવી રીતે શરૂ કરી શકો છો.
શું છે ડોરમેટ એકાઉન્ટ( Dormant Account)
ડોરમેટ એકાઉન્ટને ઇનએક્ટિવ બેંક ખાતું પણ કહેવામાં આવે છે. જ્યારે કોઈ ગ્રાહક એક વર્ષ માટે તેના ખાતામાં ક્રેડિટ અથવા ડેબિટ જેવા વ્યવહારો કરતું નથી, તો તે ઇનએક્ટિવ થઈ જાય છે. આમાં વ્યાજના દરની ક્રેડિટ અથવા સેવા ચાર્જની કપાત શામેલ નથી. જો આ જ એકાઉન્ટ 2 વર્ષથી શરૂ કરવામાં આવ્યું નથી અને ડોરમેટ અથવા ઈનઓપરેટીવ કહેવામાં આવે છે ડોરમેટ અથવા ઈનઓપરેટીવ એકાઉન્ટ ના કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો એ છે કે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ટ્રાન્જેક્શન કરવા જરૂરી છે. જો કોઈ ખાતું ચાલુ રાખવા માટે કોઈ ગ્રાહક ક્રેડિટ અથવા ડેબિટ કરતું રહે તો બંધ થવાની સ્થિતિ આવતી નથી.
આવો જાણીએ શું કરવાથી ડોરમેટ અથવા ઈનઓપરેટીવ એકાઉન્ટ થતું નથી.
આઉટવર્ડ બિલ
ઈનવર્ડ બિલ
ચેક દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન
રોકડ જમા કરવી
ચેક દ્વારા પૈસા જમા કરો
એટીએમ દ્વારા રોકડ જમા અથવા ઉપાડ
ઇન્ટરનેટ બેંકિંગ વ્યવહાર
એફડી વ્યાજ સેવિંગ એકાઉન્ટમાં ટ્રાન્સફર કરવું
શા માટે એકાઉન્ટ બંધ થાય છે ?
જો બેંકમાં કોઈ ટ્રાંઝેક્શન કરવામાં આવતું નથી, તો તે સુરક્ષા માટે બંધ છે. અહીંથી બંધ થવાનો અર્થ નિષ્ક્રિય છે જે પછીથી ફરી ચાલુ કરી શકાય છે. બેંક ખાતાઓમાંથી છેતરપિંડી થવાની સંભાવનાને કારણે , એકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય કરવામાં આવે છે. જેનો ઉપયોગ લાંબા સમયથી થતો નથી. તે પ્રકારના ખાતામાં બે પ્રકારના જોખમો છે . બેંકના કર્મચારી તે ખાતાનો દુરુપયોગ પણ કરી શકે છે. અથવા છેતરપિંડી કરનારાઓ એકાઉન્ટ સાફ કરી શકે છે. આ બંને ધમકીઓથી બચવા માટે, બેંક બિન-કાર્યકારી ખાતાને નિષ્ક્રિય કરે છે.
જ્યારે એકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય કરવામાં આવે છે ત્યારે શું થાય છે.
જ્યારે એકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય કરવામાં આવે છે, ત્યારે ગ્રાહક તેનો ઘણી રીતે ઉપયોગ કરવામાં અસમર્થ છે. બેંક ગ્રાહકને ચેક બુક આપી શકે નહીં. એકાઉન્ટમાંથી ઉપાડ અથવા થાપણો પર પણ અમુક નિયંત્રણો લાદવામાં આવી શકે છે.
આ સાથે, નીચે જણાવેલ સેવાઓ લઈ શકાતી નથી.
ખાતામાં સરનામું બદલી શકતા નથી
સહીમાં કોઈ ફેરફાર કરી શકતા નથી
જો કોઈ જોઈન્ટ એકાઉન્ટ છે, તો અન્ય સભ્યો તેને ઉમેરી શકાશે નહીં અથવા તેને દૂર કરી શકાશે નહીં.
એટીએમ અથવા ડેબિટ કાર્ડનું રીન્યુઅલ કરી શકાતું નથી
એટીએમમાંથી રોકડ ઉપાડી શકતા નથી
બેંક શાખામાંથી ઇન્ટરનેટ બેંકિંગ દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન કરી શકાતું નથી
ડોરમેટ અને ફ્રિજ બેંક ખાતામાં અંતર
બે પ્રકારના ખાતામાં મોટો તફાવત છે. જો ખાતું ફ્રિજ થાય છે, તો બેંકની આગળની સૂચના મળે ત્યાં સુધી ટ્રાંઝેક્શન થઈ શકશે નહીં. ખાતામાંથી ફંડનું ડેબિટ કરી શકાતું નથી. જો ભૂતકાળમાં તપાસમાં કોઈ સમસ્યા આવી છે, તો પછી વ્યવહાર પણ અટકી જાય છે. બેંક ખાતાને ફ્રિજ કરવાનો અધિકાર રિઝર્વ બેંક, સેબી, કોર્ટ અને આવકવેરા વિભાગ સાથે મર્યાદિત છે. ઈન ઓપરેટીવ બેન્ક એકાઉન્ટનો અર્થ છે કે પેનલ્ટી ભર્યા પછી બેંક તેને ફરી ચાલુ કરશે.
ખાતું ચાલુ ન હોય અથવા વાર્ષિક બેલેન્સ જાળવવામાં ન આવે તો પણ એકાઉન્ટ ઈન ઓપરેટીવ બનાવવામાં આવે છે. દરેક બેંકના પોતાના અલગ નિયમો હોય છે જે હેઠળ વર્ષમાં ઓછામાં ઓછી રકમ જાળવવી જરૂરી છે. કોઈપણ ખાતાને નિષ્ક્રિય કરવા પહેલાં, તે બેંકો દ્વારા જાણ કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો : ચોમાસાંની ઋતુમાં પશુઓની દેખભાળ કેવી રીતે કરી શકાય ? જાણો બીમારી, લક્ષણ અને બચાવની રીત